Van kanker genezen tot erfelijke ziektes uitroeien: deze 3 medische innovaties bepalen jouw toekomst

Het stamcelonderzoek kwam in een stroomversnelling na 2006, wanneer wetenschappers ontdekten dat je volwassen cellen kan herprogrammeren. Dit betekent dat je bijvoorbeeld van een huidcel een stamcel kunt maken, die je dan opnieuw kunt omzetten in een levercel, zenuwcel of eender welke cel je maar wil. Als je een stamcel bij een patiënt inplant, kan ze beschadigde of zieke cellen vervangen. Resultaten van de eerste klinische proeven met stamcellen zijn veelbelovend. In België krijgen nu al jaarlijks 800 kankerpatiënten stamceltherapie om de neveneffecten van hun kankerbehandeling te temperen. In de toekomst zal stamceltherapie ook gebruikt kunnen worden bij de behandeling van bepaalde genetische huidziektes, diabetes, degeneratieve aandoeningen (zoals ALS, parkinson, multiple sclerose) en hartfalen.

De voorbije jaren stellen wetenschappers vast dat bepaalde bacteriën - de zogenaamde ‘superbugs’ – kunnen muteren om er zo voor te zorgen dat antibiotica geen invloed op hen hebben. Recent hebben Amerikaanse wetenschappers echter een molecule ontwikkeld die het enzym NMD-1 (dat enzym helpt de bacterie antibioticaresistent te worden) aanvalt. Dit stopt de resistentie van de bacterie en laat de antibiotica toe hun genezende werk doen. Deze molecule zal niet alleen ziektes de kop indrukken, maar kan ook preventief ingezet worden om epidemieën te voorkomen.

In 1987 ontdekten Japanse wetenschappers dat het DNA van bacteriën een herhalend patroon bevat, dat een belangrijke rol speelt in hun afweermechanisme. Het patroon werd CRISPR-Cas gedoopt. Dertig jaar later zorgt de komst van een nieuwe techniek, CRISPR-Cas9, voor een medische doorbraak. De biologen Jennifer Doudna (Universiteit van Berkeley in Californië) en Emmanuel Charpentier (Umea Universiteit in Zweden) ontwikkelden de techniek om zo gericht het DNA van zowat alle levende organismen te kunnen aanpassen. Wetenschappers kunnen nu dus specifieke stukjes ‘slecht’ DNA weghalen en vervangen door ‘goed’ DNA.
Specifiek houdt dat in dat wetenschappers via genetische modificatie erfelijke ziektes kunnen uitroeien, of zelfs afwijkingen bij ongeboren baby’s teniet kunnen doen. Uitgestorven diersoorten zouden opnieuw tot leven gebracht kunnen worden en ook ons voedsel zou genetisch verbeterd kunnen worden. De mogelijkheden zijn dus quasi eindeloos.

Al deze doorbraken werden mede mogelijk gemaakt door medische proefpersonen. Wil jij ook deel uitmaken van de medische toekomst? Surf naar www.fagg.be of www.klinischeproeven.be.