Peperbuswijk heeft buik vol van verslaafde: “Een Grieks drama, elke avond weer”

Drie weekends geleden. Een man en een vrouw staan in het midden van de nacht tegen elkaar te brullen in een van de inhammen van de Sint-Janskerk in Borgerhout. Zij is doodsbang. Hij dreigt dat hij haar iets gaat aandoen. “Ik maak u kapot!” En dan nog een hoop ranzige scheldwoorden die hem aan de binnenkant van diezelfde kerkmuur op eeuwige excommunicatie zouden komen te staan.

Het is half drie ’s nachts. Her en der in de Sint-Mattheusstraat piepen slaperige hoofden uit vensterramen. “O nee, Willy! Wééral.” Het noodnummer 101 is snel ingetoetst. Ook Koen Ferny, bemiddelaar van beroep, schrikt wakker. Hij trekt kleren aan, gaat naar beneden en loopt de straat op, waar het koppel nog steeds de decibelmeters in het rood jaagt.

“Excuseer meneer, de kinderen slapen. Kan het alstublieft wat stiller?” probeert hij beleefd. De agressieve brulboei draait zich om, het schuim op de lippen, en trekt een mes. Hij zwaait ermee in Ferny’s richting en roept: “Bemoei u met uw eigen zaken.” De vrouw ziet ondertussen haar kans schoon en spurt ervandoor, maar niet voor ze naar haar redder roept: “Houd hem alsjeblieft aan de praat!”

Enkele minuten later is de politie er. Samen met Koen Ferny gaan ze op zoek naar Willy, die er ondertussen ook vandoor is gegaan. Ze vinden hem snel. Willy begint uit te pakken tegen de agenten, zet ook tegen hen een grote bek op. Ze moeten hem met geweld overmeesteren, boeien hem en stoppen hem in de combi.

De volgende dag zit Willy gewoon weer te razen in zijn appartement.

Veertig pv’s

De bedreiging met het mes was nieuw. De rest van de ellende helaas niet. Al meer dan twee jaar kreunt de Peperbuswijk onder de grimmige razernij van de verslaafde Willy V.

Het wijkteam én de interventie-eenheden van de politie hebben in 2015 en 2016 al een veertigtal processen-verbaal tegen hem opgesteld voor verschillende feiten, waaronder ordeverstoring en – op 21 augustus dus – bedreiging en verboden wapendracht. “Om privacyredenen kunnen we niet dieper ingaan op de details”, meldt politiewoordvoerster Veerle De Vries.

“Als hij nuchter is, kun je nochtans normaal met hem praten”, zegt Ousmanou, de uit Kameroen afkomstige bovenbuurman van Willy in het appartementsgebouw op de hoek van de Sint-Mattheusstraat en de Tabernakelstraat. “Dan zegt hij: ‘Oké, oké, Ousmanou, vanaf nu doe ik het rustig aan’. Maar meer dan een paar uur houdt die belofte nooit stand.”

Ousmanou werkt in de bouw. Hij moet elke werkdag om 5u opstaan. Vaak is hij dan nog steeds doodmoe. Met dank aan Willy. “Hij is altijd aan het brullen tegen iemand, meestal tegen zijn vriendin, en meestal in het midden van de nacht. Of hij slaat onophoudelijk met deuren. Of op de gasleidingen. Dan galmt het ganse huis. En bellen we nog maar eens de politie.”

Zes flats zijn er in het appartementsgebouw. En Ousmanou is de enige bewoner die niet bang is van de woedebuien van zijn onderbuurman en durft te getuigen. Hij vertelt over de keer dat Willy zijn eigen vriendin op straat bedreigde met een ijzeren staaf. Soms sluit hij haar zelfs op in de kelder. Daar logeren regelmatig ook een paar van zijn schimmigere vrienden. Hij stak al drie keer de banden van de brommer van zijn Iraanse buurman plat. Hij dreigde er een keer mee om het hele pand in de fik te steken.

“In Kameroen nemen ze zo’n kerel gewoon mee en zie je hem nooit meer terug”, lacht Ousmanou groen. “Hier kan dat uiteraard niet. Er zijn regels die gevolgd moeten worden. Wij willen dat Willy vertrekt. De situatie is onleefbaar geworden. Maar de administratieve molen draait helaas zéér traag.”

Geluidsopnames

Het recht op wonen staat in onze grondwet en het is – terecht – verre van eenvoudig om een huurcontract op te zeggen. Maar soms kan het niet anders. Koen Ferny is in naam van de voornamelijk allochtone medebewoners van het appartementsgebouw naar het Sociaal Verhuur Kantoor gestapt, het agentschap in de Borgerhoutse Langstraat dat de flat verhuurt aan Willy V., om diens gedrag nogmaals aan te kaarten. Daan Janssen, de coördinator van SVK, kent het verhaal van de problematische huurder al langer. “Het is onze opdracht om kwetsbare mensen aan betaalbare huisvesting te helpen”, zegt hij. “Maar soms escaleert de situatie en dat is onaanvaardbaar. Het is duidelijk dat deze huurder zich niet aan de afspraken houdt en zijn woning én het samenleven met de buren niet respecteert. Maar hij betaalt wel zijn huur.”

“Wij vragen nu aan de medebewoners en de buren van de Sint-Mattheusstraat en de Tabernakelstraat om zo veel mogelijk getuigenissen te verzamelen. Niet alleen verhalen, dat kunnen ook geluidsopnames of filmpjes zijn. Met dat dossier zullen we dan een procedure opstarten bij de vrederechter om over te gaan tot de ontbinding van het huurcontract en de daarbij horende uithuiszetting.”

In 2015 heeft het SVK vijftien keer zo’n procedure moeten opstarten, zij het meestal vanwege wanbetaling. “Een uithuiszetting is verschrikkelijk”, zegt Janssen. “En voor mensen als Willy zijn er weinig alternatieven. Tenzij hij de kracht vindt om zich te laten helpen door professionals, wat tot nu toe nog niet het geval is, is er voor mensen als hij alleen plaats in nachtopvangplekken als De Biekorf of De Plataan.”

Grieks drama

Koen Ferny is oprecht bezorgd. “Voor Willy zelf – het lijkt me niet ondenkbaar dat hij zichzelf iets aandoet, hij heeft dringend hulp nodig – maar vooral voor de buren. De kleine kinderen in het huis naast hem liggen elke nacht te bibberen en te huilen in hun bed. Een van de buurvrouwen durft nog amper in haar eigen flat te slapen. Ze slaapt op de zetel bij familie of vrienden. Iedereen is bang dat hij in een van zijn razernijen finaal door het lint gaat en zijn bedreigingen hard maakt. Dat hij het gebouw afbrandt of zijn mes daadwerkelijk gebruikt. We willen niet dat het zo ver komt. En we willen ook dat de politie correct ingrijpt.”

De interventieteams van de politie kunnen ondertussen met de ogen dicht naar de Sint-Mattheusstraat rijden. Ook na de feiten van 21 augustus werden ze nog een paar keer opgeroepen om de gemoederen te bedaren, voornamelijk tussen Willy V. en zijn vriendin, wiens relatie zeer tumultueus verloopt. Iedereen die door de Peperbuswijk loopt, kan gratis getuige zijn van het Griekse drama dat het verslaafde koppel daar haast dagelijks opvoert.

Klacht tegen de politie

De medebewoners en de buren hebben de pv’s van de politie nodig om aan het SVK-dossier toe te voegen. Dat maakt de zaak bij de vrederechter alleen maar sterker. Maar soms loopt het fout. Toen Ousmanou een paar weken geleden de politie belde tijdens een zoveelste nachtelijke woedeuitbarsting, werd hij bot weggestuurd door de agenten.

“Ik wilde mijn klacht overmaken en hen vertellen over twee jaar van frustratie, maar ik kreeg niet eens de kans. Terwijl ik hen nota bene zelf gebeld had.” Een overbuurvrouw die getuige was van het voorval, diende daarover een klacht in bij de ombudsdienst. Politiewoordvoerster Veerle De Vries laat weten dat die klacht momenteel grondig wordt onderzocht.

Koen Ferny vindt het frappant. “Als een van de allochtone medebewoners van het appartementsgebouw van Willy de politie belt, stellen de agenten zelden of nooit een pv op. Als ik dat doe, of een andere autochtone buur, gebeurt het wél. Dat kan toch niet?”

Volgens De Vries is daar een verklaring voor: “Als de patrouille ter plaatse geen strafbare feiten kan vaststellen, kan ze ook geen gerechtelijk proces-verbaal opstellen. Maar ook van die interventies maken we elke keer een officiële registratie in ons geïntegreerd telematicasysteem. In 2015 en 2016 gebeurde dat een vijftiental keer.”

Veertig pv’s en nog vijftien extra interventies in dik anderhalf jaar tijd voor één man. U begrijpt dat de buren van Willy V. stilaan op hun tandvlees zitten. “Dit moet zo snel mogelijk stoppen”, zucht Koen Ferny. “We hebben allemaal nog maar één wens: rust.”