Hoe maagmagneten koeien moeten beschermen tegen zwerfvuil
Zwerfvuil is een groot probleem. Het is niet voor niets dat steden en gemeenten pleiten voor statiegeld. Zo zouden petflesjes en drankblikjes niet meer achteloos in bermen en goten worden geworpen en gemeenten niet meer op kosten gejaagd worden, omdat zij de boel moeten opruimen. Maar ook boeren zien het zwerfvuil met lede ogen aan. Hun koeien sterven door stukjes metaal die ze smakelijk met het gras naar binnen werken.
Voor Els De Rammelaere, burgemeester van Tielt, is het een van de redenen waarom haar gemeente voor statiegeld is: "Als koeien blik in hun maag krijgen, dan sterven ze. Wij willen het statiegeld ook voor onze boeren", zei ze afgelopen weekend in het radionieuws.
Dat koeien van stukjes metaal ziek worden en zelfs sterven, kunnen ze aan de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent alleen maar bevestigen. Jaarlijks krijgen ze er 12 tot 15 koeien binnen met vaak vage klachten, zoals slechte eetlust, buikpijn, zwelling van de buik en terugkerende koorts. Uit een echografie blijkt dan dat ze lijden aan de gevolgen van stukjes metaal in hun lichaam.
Geen selectieve eters
"Koeien zijn geen selectieve eters", verklaart Bart Pardon van de vakgroep Inwendige Geneeskunde van de Grote Huisdieren. "Met hun tong werken ze alles naar binnen. Gras, steentjes, plastic, maar ook blik en metaal. Koeien hebben stevige magen, maar stukjes metaal kunnen door de maag heen prikken, zeker als ze scherp zijn. De dieren worden dan ziek en kunnen zelfs sterven."
Koeien werken met hun tong alles naar binnen. Gras, steentjes, plastic, maar ook blik en metaal
Dierenartsen hebben zelfs een naam voor de ziekte die stukjes metaal bij koeien veroorzaken. Ze spreken over hardware disease ("ijzerziekte of TRP"). "Omdat koeien zulke sterke dieren zijn, duurt het vrij lang voor ze ziekteverschijnselen vertonen. Vaak is het dan al te laat om hen nog te redden", zegt Pardon.
Magneetstaafje in een kooi
Om die reden krijgen koeien vaak een zogenoemde kooimagneet ingebracht in de maag. Zo'n kooimagneet bestaat uit een magneetstaafje met een plastic omhulsel dat fungeert als een kooi. Het staafje vist stukjes metaal uit de maaginhoud die vervolgens door de kooi worden vastgehouden. Zo kunnen ze geen schade meer aanrichten.
"Maagmagneten trekken tot 60 procent van de stukjes metaal aan", licht Pardon toe. "Ze zijn zeker nuttig, maar het dier tegen alle metaal beschermen, doen ze niet."
Maagmagneten zijn zeker nuttig maar het dier tegen alle metaal beschermen doen ze niet
Cijfers over het aantal koeien dat door stukjes metaal sterft, zijn er niet. Maar volgens Deens onderzoek zou 10 procent van de koeien beschadigde ingewanden hebben als gevolg van stukjes metaal. Koeien kunnen die ook niet uitscheiden. Omdat ze zwaarder zijn dan gras zinken de stukjes naar de bodem van de pens, waar ze blijven zolang de koe leeft.
In het Journaal getuigde een veehouder vorig jaar hoe zijn koe door metaal in haar lichaam stierf. Bekijk hierboven het fragment.