Verenigde Staten arresteren oud-spion die verschillende CIA-agenten en informanten de dood injoeg

De verdachte is de 53-jarige Amerikaan Jerry Chun Shing Lee, ook bekend onder de naam Zhen Cheng Li, die in Hongkong woont. Hij werkte van 1994 tot 2007 voor de CIA en had in die tijd toegang tot uiterst geheime informatie.

FBI-agenten begonnen al in 2012 een onderzoek tegen de man, nadat het agentschap al twee jaar lang op mysterieuze manier informanten in China aan het verliezen was. De onderzoekers konden er maar niet achter komen hoe de echte namen van zoveel CIA-bronnen – een van de diepste geheimen van het agentschap – in Chinese handen bleven komen.

Sommigen geloofden dat er een mol binnen de CIA aanwezig was, die het netwerk van informanten stiekem lekte. Anderen dachten weer dat het de Chinezen gelukt was om de geheime communicatiesystemen te hacken die het agentschap gebruikt om met buitenlandse bronnen informatie te delen.

Veel FBI- en CIA-agenten waren van mening dat het spionnennetwerk door een combinatie van verschillende factoren – een onbetrouwbare mol, hacking én slordig werk van de officieren die in China aan het werk waren, blootgesteld was.

Het contraspionage-onderzoek dat de FBI vervolgens instelde om de oorzaak van het lek te vinden, werd een bron van wantrouwen tussen de FBI en de CIA. Toch was het nodig dat de oorzaak van de lekken snel gevonden zou worden: zeker twaalf en waarschijnlijk meer CIA-agenten én informanten werden al door het Chinese regime vermoord of gevangen genomen: een blamage voor de CIA.

In 2012 kwam Jerry Chun Shing Lee in beeld. De speurders doorzochten al eens zijn hotelkamers toen hij dat jaar tijdens bezoeken aan Virginia en Hawaï in het land was. Tijdens die huiszoekingen troffen de agenten boekjes aan met handgeschreven zeer geheime informatie: de echte namen en nummers van gerekruteerde spionnen en CIA-medewerkers en details over ontmoetingen tussen CIA-agenten en hun informanten. Dat meldt het ministerie van Justitie. Ook werd er informatie gevonden "waarvan de openbaring ernstige schade kan toebrengen aan de nationale veiligheid van de VS".

Volgens regeringsbronnen komt het aantal verloren Chinese informanten overeen met de verliezen die het spionagenetwerk na de Koude Oorlog leed nadat de spionnen Aldrich Ames en Robert Hanssen – die beiden voor de CIA en FBI gewerkt hadden, stelselmatig geheime informatie aan Moskou openbaarden.

De CIA wil voorlopig niet reageren op de arrestatie van Lee. Regeringsfunctionarissen zouden wel vrezen voor een zorgwekkend patroon waarbij de Chinezen voormalige CIA-agenten paaien en op die manier proberen toegang te krijgen tot geheime informatie.

In juni vorig jaar werd nog een voormalige CIA-agent opgepakt. De zestigjarige Kevin Patrick Mallory bleek geheime informatie aan China te hebben doorgespeeld en had daarover valse verklaringen afgelegd. In maart van datzelfde jaar werd Candace Marie Claiborne, die al jaren voor het State Department werkte, opgepakt nadat ze gelogen bleek te hebben over haar contacten met Chinese regeringsfunctionarissen. De vrouw, die niet schuldig pleitte, kreeg peperdure cadeaus van de Chinezen en ze stortten ook duizenden dollars aan smeergeld op haar bankrekening.