24 jaar, ben je dan al volwassen of toch nog een adolescent?
Wanneer ben je kind, wanneer adolescent, wanneer een volwassene? Grenzen afbakenen is niet evident, en al helemaal niet als het om adolescentie gaat. Tot nu toe gaan we er algemeen van uit dat de puberteit loopt van pakweg 10 tot 19 jaar. Een Australische wetenschapster pleit er nu voor om die leeftijdsgrens op te trekken tot 24. En ze haalt daarvoor zowel biologische als maatschappelijke factoren aan.
Adolescentie, de puberteit, die ietwat vreemde, niet altijd makkelijke overgangsfase tussen kindertijd en volwassenheid. Een onbestemde fase ook, we slagen er niet in ze exact af te bakenen in leeftijdsgrenzen. Vanaf wanneer ben je geen kind meer, en vanaf wanneer ben je een volwassene? Moeilijke vragen, ook voor wetenschappers. Tot nu wordt in het algemeen aangehouden dat de adolescentie begint rond de leeftijd van 10 jaar en eindigt rond het 18e, 19e levensjaar.
Experts pleiten er nu voor om die laatste leeftijdsgrens op te trekken naar 24 jaar. Adolescentie omvat zowel elementen van biologische groei als elementen van groei in de positie die iemand in de maatschappij inneemt. Twee factoren die in de laatste eeuw grote veranderingen ondergaan hebben, zegt professor Susan Sawyer van het Centre for Adolescent Health van het Royal Children's Hospital in Melbourne, Australië, in The Lancet.
Onze biologische ontwikkeling stopt niet bij 18, 19 jaar
Biologisch gezien begint de puberteit op het moment dat de hypothalamus, een belangrijke klier in de hersenen, een hormoon begint af te scheiden dat de hypofyse (een klier in de hersenen die een belangrijke rol speelt bij de voortplanting) en de geslachtsklieren (zaadballen bij jongens, eierstokken bij meisjes) activeert. Dit gebeurde vroeger rond de leeftijd van 14 jaar.
Door de sterk verbeterde leefomstandigheden is dat in ontwikkelde landen gedaald tot 10 jaar. Een concreet gevolg: de gemiddelde leeftijd waarop meisjes voor het eerst hun maandstonden krijgen, is in de afgelopen 150 jaar gedaald met 4 jaar. Bijna de helft van alle 12- tot 13-jarige meisjes in de geïndustrialiseerde landen menstrueren.
Er zijn ook voldoende biologische argumenten om de "eindgrens" van adolescentie op te trekken, betogen professor Sawyer en haar collega's. Het menselijke lichaam stopt namelijk niet met zich verder te ontwikkelen als je 18, 19 jaar bent. Zo blijft ons brein ook lang na het 20e levensjaar nog groeien, matuurder worden, waardoor het sneller en efficiënter werkt. Veel mensen krijgen ook geen wijsheidstanden voor ze 25 zijn. "Wijsheidstanden" worden zo genoemd omdat het de laatste tanden zijn die doorkomen (net zoals het verstand bij sommigen pas laat zou doorkomen).
Later afstuderen, werken, trouwen, kinderen krijgen
Daarnaast is er ook de sociale positie die iemand inneemt. Vanaf wanneer ben je niet langer een adolescent, maar een volwassene? Ook hier kunnen we enorme veranderingen optekenen, schrijft Sawyer. De leeftijd waarop jongeren afstuderen, gaan werken, trouwen, kinderen krijgen -factoren die mee bepalen wanneer je door de maatschappij als "volwassen" wordt bestempeld- is de afgelopen decennia almaar toegenomen.
"Die semi-onafhankelijkheid die zo typerend is voor de adolescentie wordt daardoor uitgebreid", valt te lezen. "Hoewel de wet je in vele opzichten vanaf 18 jaar als een volwassene beschouwt, met alle bijhorende wettelijke rechten, plichten en privileges, gebeurt het opnemen van volwassen rollen en verantwoordelijkheden in het algemeen pas veel later."
"Leeftijdsgrenzen zijn altijd willekeurig, maar onze huidige definitie van wat adolescentie is, is veel te strikt. De leeftijdscategorie van 10 tot 24 jaar past beter bij de manier waarop de adolescenten van vandaag zich ontwikkelen", schrijft Sawyer.
Aangepaste wetgeving?
Professor Sawyer is van mening dat het veranderen van de opvatting over adolescentie van vitaal belang is. "De overgangsperiode tussen kindertijd en volwassenheid neemt veel meer tijd in beslag dan ooit tevoren, en dat in een tijd waarin "nieuwe" sociale krachten zoals marketing en digitale media de gezondheid en het welbevinden beïnvloeden. "
Ze pleit voor het aanpassen van de wetgeving en van sociaal beleid. Zo zouden jeugdondersteunende maatregelen moeten kunnen blijven lopen tot 25 jaar. Al is niet iedereen het daarmee eens. "Oudere kinderen en jongere mensen worden veel meer gevormd door de verwachtingen die de maatschappij van hen heeft, dan door hun intrinsieke biologische groei", zegt socioloog Jan Macvarish van de University of Kent aan de BBC.
"Er is niets "kinderlijks" aan het feit dat je in je twintigerjaren nog studeert of experimenteert op het werk. We moeten het streven en groeien naar onafhankelijkheid niet als een pathologie gaan beschouwen."