Gaat het dreigingsniveau straks omlaag? En wat betekent dat precies?

© BELGA

Het OCAD, het orgaan dat de dreigingsanalyse in ons land coördineert, beslist maandag of het dreigingsniveau in ons land verlaagd wordt. Sinds de aanslagen in Parijs van november 2015 ligt het niveau op 3 (ernstig). Een verlaging naar niveau 2 (gemiddeld) betekent dat een aantal veiligheidsmaatregelen, zoals de inzet van militairen op straat, kunnen worden teruggeschroefd of bijgestuurd.

mtm

Om 15 uur komt de Nationale Veiligheidsraad, waarin de regering en de top van het veiligheidsapparaat zitten, bijeen. Het OCAD zal er een nieuwe analyse uiteenzetten. Regeringskringen zeggen al een tijdje dat een verlaging er zit aan te komen. Politie en veiligheidsdiensten hebben grote inspanningen geleverd en de dreiging van terreurorganisatie ISIS, na de val van bolwerken in Syrië en Irak, is fel verminderd.

Het OCAD zal dus een beslissing nemen over het terreurniveau. De kans bestaat dat het algemene dreigingsniveau op 2 wordt gezet, maar voor bepaalde gevoelige plaatsen op 3 wordt gehouden.

Een daling zou wellicht betekenen dat een aantal veiligheidsmaatregelen die destijds genomen werden, zullen worden afgebouwd of bijgestuurd. Of er dan ook minder militairen op straat ingezet worden, is iets wat het crisiscentrum, de veiligheidsdiensten en de regering samen moeten beslissen.

Wat betekenen de verschillende niveaus van terreurdreiging?

De aanpassing van het niveau van terreurdreiging gebeurt op basis van een evaluatie van het Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse (OCAD). Er worden vier niveaus onderscheiden. De verschillende niveaus zijn niet gebonden aan een vast pakket van maatregelen. Die maatregelen worden ad hoc getroffen afhankelijk van de dreiging.

- Niveau 1 of laag: als blijkt dat de persoon, groepering of gebeurtenis die het voorwerp uitmaakt van de analyse, niet bedreigd is

- Niveau 2 of gemiddeld: als blijkt dat de dreiging weinig waarschijnlijk is.

- Niveau 3 of ernstig: Direct na de terreuraanslagen van vrijdagavond 13 november in Parijs werd beslist om het dreigingsniveau naar 3 te verhogen bij grote evenementen in België, en sinds dinsdag 17 november geldt het algemeen. Niveau 3 geldt ook regelmatig aan plaats en tijd gebonden, zoals voor een Europese top, een VIP-bezoek of een specifiek evenement. Het geldt permanent aan de Amerikaanse ambassade en voor Joodse en Israëlische instellingen

- Niveau 4 of zeer ernstig: als blijkt dat de dreiging ernstig en zeer nabij is. Niveau 4 gold in november 2015 even in het Brussels Gewest. Er was sprake van een echte ‘lockdown’. Ook tijdens de jaarovergang van 2007 naar 2008 was niveau 4 al even van kracht in Brussel. Toen werd het afgekondigd naar aanleiding van een dreiging in verband met plannen om de veroordeelde terrorist en voormalig profvoetballer Nizar Trabelsi uit de gevangenis te bevrijden. Het traditionele eindejaarsvuurwerk op de Brusselse Kunstberg werd toen afgelast.

Chronologie van het dreigingsniveau

Dreigingsniveau drie is in België van kracht sinds de aanslagen in Parijs van november 2015. Eerder dat jaar stond het ook al enkele maanden op drie. Daarvoor, sinds de aanslagen van 11 september 2011 in New York, stond het op twee.

Tot het najaar van 2001 stond het dreigingsniveau in België op één, of laag. Na de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten werd dat verhoogd tot twee, gemiddeld. Het betekent dat een aanslag weinig waarschijnlijk is.

Op 15 januari 2015 werd het dreigingsniveau, algemeen en voor de politiediensten, op drie gebracht, waaruit blijkt dat de dreiging mogelijk en waarschijnlijk is. Ons land werd toen opgeschrikt door de grootschalige antiterreuroperatie in Verviers. Algemeen gold dat niveau tot 9 maart. Voor de politiediensten werd het pas naar twee teruggedraaid eind oktober.

In de nasleep van de actie in Verviers verschenen ook militairen in het straatbeeld, op strategische plaatsen maar bijvoorbeeld ook om winkelstraten te bewaken. Het begon met 210 soldaten, wat na de aanslagen in Brussel zou aanzwellen tot meer dan 1.800. Het aantal werd daarna weer afgebouwd en de militairen worden dynamischer ingezet.

CD&V-vicepremier Kris Peeters trapte op heel wat tenen toen hij begin 2016 ostentatief ging shoppen in Antwerpen om te tonen dat de stad ook zonder militairen veilig is. De partij riep intern ook op tot protest op de sociale media tegen de aanwezigheid van de soldaten.

Onmiddellijk na de terreuraanslagen van vrijdagavond 13 november 2015 in Parijs werd beslist om het dreigingsniveau weer naar drie te verhogen bij grote evenementen in België, en sinds 17 november geldt het algemeen. Niveau drie geldt ook regelmatig aan plaats en tijd gebonden, zoals voor een Europese top, een VIP-bezoek of een specifiek evenement. Het geldt permanent aan de Amerikaanse ambassade en voor Joodse en Israëlische instellingen.

30 nieuwe maatregelen

Tegelijk met de verhoging van het dreigingsniveau kondigde de federale regering 30 nieuwe maatregelen aan. Het ging onder meer om de mogelijkheid om ook ’s nachts huiszoekingen uit te voeren, de toelating om preventief identiteitspapieren in te trekken van mogelijke ‘foreign terrorist fighters’, het strafbaar stellen van voorbereidende activiteiten met het oog op een aanslag en het afreizen naar het buitenland met terroristische bedoelingen, de uitbreiding van de voorlopige hechtenis en de mogelijkheid om makkelijker op te treden tegen ‘hate speech’.

Eind november 2015 gold even dreigingsniveau vier in het Brussels Gewest. Er was sprake van een echte ‘lockdown’. De MIVB legde het metro- en premetroverkeer stil, verschillende evenementen werden geschrapt, het crisiscentrum riep op om plaatsen te vermijden waar veel mensen komen en zelfs de scholen bleven even dicht. Het OCAD liet later weten dat die sluiting een initiatief van Brussels minister van Onderwijs Joëlle Milquet (cdH) was. Het dreigingsorgaan was zelfs compleet verrast, omdat het de scholen niet als mogelijk doelwit had aangewezen.

In juni 2017 slaagden de militairen in het station Brussel-Centraal erin een terrorist te neutraliseren, waarna de discussie over militairen op straat verstomde. N-VA, maar ook CD&V, stuurde voluit felicitaties rond voor de militairen.

Na de aanslagen in Brussel vroegen de veiligheidsdiensten om de administratieve aanhoudingstermijn te verlengen van 24 tot 48 uur. Voor die maatregel was een grondwetswijziging nodig, waardoor het dossier nog meer dan een jaar aansleepte. Sinds eind november 2017 kan er 48 uur worden aangehouden.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen