Abbas dringt bij Europese ministers aan op snelle erkenning Palestijnse staat, zij houden de boot af

"We beschouwen de Europese Unie als een echte partner en vriend en daarom roepen we haar lidstaten op om de Palestijnse staat snel te erkennen", zei Abbas, die onderstreepte dat er "geen tegenstelling" bestaat tussen een erkenning van de Palestijnse staat en de hervatting van vredesgesprekken met Israël.

Voor een erkenning van de Palestijnse staat lijkt het veel te vroeg. Daarvoor lopen de visies van de lidstaten op de aanpak van het conflict in het Midden-Oosten te ver uiteen. Federica Mogherini, de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid, repte er bij de ontvangst van Abbas met geen woord over.

De Europese ministers willen wel met Abbas bekijken hoe ze een bijdrage kunnen leveren aan een hervatting van vredesgesprekken die moeten leiden tot een Palestijnse en Israëlische staat die vreedzaam naast elkaar bestaan, met Jeruzalem als gedeelde hoofdstad. "Dit blijft de enige realistische en leefbare manier om de legitieme wensen van beide partijen te vervullen", onderstreepte Mogherini. 

Abbas moet meer dan ooit rekenen op Europese steun. Hij sprak alvast de hoop uit dat de Europese Unie ook "een politieke rol" zou spelen in het vredesproces. 

De Amerikaanse president Donald Trump heeft vorige maand immers de diplomatieke kaarten in het Midden-Oosten herschud met zijn aankondiging dat de Verenigde Staten Jeruzalem zullen erkennen als hoofdstad van Israël.

Terwijl Abbas in Brussel vertoefde, kondigde vicepresident Mike Pence in het Israëlische parlement aan dat de Amerikanen voor het einde van 2019 hun ambassade zullen openen in Jeruzalem. 

Om de Palestijnen een hart onder de riem te steken, pleiten lidstaten als Frankrijk en Spanje intussen wel voor een Europese geste. Zo sprak de Franse minister Jean-Yves Le Drian vanochtend de hoop uit dat de Europeanen Abbas zouden kunnen meedelen dat ze bereid zijn om het ruim twintig jaar oude interimakkoord met de Palestijnen te vervangen door een volwaardig associatie-akkoord. 

De Duitse staatssecretaris voor Europese Zaken Michael Roth was voorzichtiger. "Er zou vandaag een teken van steun moeten zijn. Maar dat is uiteraard gekoppeld aan de voorwaarde dat iedereen zich engageert voor een vreedzame en politieke oplossing en dat we niet bijdragen aan verdere escalatie", zei Roth, die erop wees Abbas vorige week "onaanvaardbare verklaringen had afgelegd".

Abbas had vorige week in een toespraak hard uitgehaald naar Israël en de Verenigde Staten. De Europese ministers maakten de Palestijnse president duidelijk dat hij ondanks de beslissing van Trump niet alle bruggen met Washington mag opblazen. "Dit is niet het moment om zich niet meer te engageren in het vredesproces", waarschuwde Mogherini. 

De Europese ministers hielden uiteindelijk de boot af voor Palestijnse erkenning. "Een Europese erkenning van de Palestijnse staat mag niet gezien worden als een element in een escalatie na de Amerikaanse beslissing om Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël", gaf minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders aan na afloop van het onderhoud met Abbas. "Er bestaat geen twijfel over de Europese wil om Palestina op termijn te erkennen, maar het gaat erom te weten op welk moment men dit wil doen", zo reageerde Reynders.

Ondanks de recente uithalen van Abbas, leerden Reynders en zijn ambtgenoten dat de Palestijnse president de voortzetting van gesprekken onder hoede van het zogenaamde Kwartet toch niet uitsluit. Van dat Kwartet maken behalve de Europese Unie, de Verenigde Naties en Rusland ook de Verenigde Staten deel uit. De Europeanen hopen dat het format, aangevuld met een aantal Arabische landen, het kader kan scheppen voor de hervatting van rechtstreekse onderhandelingen tussen Israëli's en Palestijnen.

Dat Washington intussen broedt op een eigen vredesplan, vormt voor de Europese buitenlandminister Federica Mogherini geen obstakel. "Dat we allebei zoeken naar pistes om de onderhandelingen opnieuw te starten en ons allebei bewust zijn van onze invloed op de partijen, geeft aan dat er ruimte is voor een gemeenschappelijke inspanning. Ik geloof dat dit de komende maanden kan gebeuren." Volgens Mogherini is al decennia duidelijk dat enkel een multilaterale inspanning een doorbraak in het eeuwige conflict kan opleveren. "De Verenigde Staten kunnen het niet alleen, maar de internationale gemeenschap kan het ook niet zonder de Verenigde Staten. We moeten onze krachten bundelen."

"De Europese Unie heeft, misschien wel omwille van de Amerikaanse beslissing, een rol te spelen. Het is nu aan ons om dit te grijpen", besloot Reynders.

Mogherini zit volgende week in Brussel ook een zitting van de internationale donors van de Palestijnen voor. De Europeanen zijn reeds de grootste geldschieter van de Palestijnen en ze willen ook helpen om de financiering aan UNRWA te verzekeren. Het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen zit in financiële problemen door de gedeeltelijke blokkering van Amerikaanse fondsen.

België besloot vorige week om over een periode van drie jaar 19 miljoen euro te reserveren voor UNRWA. Gezien de financiële problemen van het agentschap zal ons land de eerste schijf onmiddellijk overmaken, zo verzekerde minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo in het gesprek dat hij vanochtend met Abbas had. 

De Open Vld-vicepremier sneed ook de naamgeving van Palestijnse scholen aan. Vorig najaar werd het lopende samenwerkingsprogramma voor scholenbouw opgeschort nadat een Palestijnse school die gebouwd werd met Belgisch geld de naam van een Palestijnse terroriste kreeg. De Croo is "hoopvol dat snel een oplossing wordt gevonden en de samenwerking rond onderwijs kan hervatten", zo meldde de minister na afloop in een persbericht.