Ondanks hoeraberichten: steeds minder partijleden
Tijdens de nieuwjaarsperiode verkondigden verschillende politieke partijen enthousiast hoeveel extra leden ze de afgelopen weken bijkregen. Om een totaalbeeld te krijgen vroegen we aan alle partijen hoeveel partijleden ze tellen sinds 2012. In die cijfers zien we een daling van het totaalaantal leden van de politieke partijen.
Sinds 2012 daalde het aantal partijleden bij de traditionele partijen Open VLD, CD&V en SP.A met zo'n 30.000 leden. "Dat is een trend die natuurlijk al veel langer zichtbaar is", zegt professor Politieke Wetenschappen Bram Wauters (UGent). Hij deed onderzoek naar partijleden. "Burgers identificeren zich veel minder met een politieke partij dan vroeger. Als je de wereld wilde veranderen, dan moest je je vroeger lid maken van een partij. Nu richt je een Facebookpagina op, of vang je bijvoorbeeld zelf vluchtelingen op."
Ook al daalt het totale aantal partijleden, toch gaan de meeste partijen erop vooruit. "Partijen als N-VA en Groen komen van een zeer laag ledenaantal. Met de electorale wind in de zeilen is het logisch dat zij extra leden kunnen verwerven", zegt Wauters. Ook PVDA/PTB stijgt van 6.810 leden in 2012 naar 13.591 in 2017. Maar zij houden enkel nationale ledencijfers bij en kunnen dus niet vergeleken worden met de andere Vlaamse partijen.
Leden kosten geld
In de jaren tachtig had een partij als CVP meer dan 120.000 leden. Die zorgden toen voor een significant deel van de partijfinanciering. "Maar daar is in de jaren negentig verandering in gekomen", zegt Wetstraatjournalist Ivan De Vadder. "Door de hervorming van de partijfinanciering hebben de partijen meer middelen en zijn partijleden als bron van inkomsten overbodig geworden. In tegenstelling tot vroeger kan je nu zelfs zeggen dat de leden de partijen geld kosten. Want als partij moet je hen soigneren. Je moet bijvoorbeeld een ledenmagazine uitbrengen of een ledendag organiseren in een themapark."
Partijleden geven een partij een ruggengraat
Waarom zetten partijen dan toch in op hun leden? "De partijleden geven de partij ruggengraat. Het zijn enthousiaste mensen die de partij verdedigen. Dat is toch een belangrijk element, zeker in een verkiezingsjaar", zegt De Vadder.
*We kregen de ledenaantallen van de partijen zelf. Elke partij verwerkt haar ledenaantallen op een andere manier. Ook leden die vroeger dubbel werden geteld, omdat ze in verschillende afdelingen lid waren bijvoorbeeld, worden steeds meer gefilterd.