Amnesty International : Europa moet foltering en afpersing in Libië beter controleren
Volgens Amnesty International zijn de beelden over foltering en afpersing in Libië niet nieuw. Vier jaar geleden al schreef de mensenrechtenorganisatie al over dit soort praktijken. Dat er nu filmpjes opduiken, ligt aan de nieuwe vormen van communicatie. Maar er is wel een duidelijke medeplichtige, zegt Amnesty: de Europese Unie.
De beelden uit een huis in Libië waarbij mensensmokkelaars enkele Soedanezen te lijf gaan met stokken of overgieten met brandende silicone, zijn uiterst gruwelijk maar niet nieuw. Amnesty International heeft sinds 2013 de folter- en afpersingspraktijken al uitvoerig beschreven in rapporten, zegt Eva Berghmans van Amnesty Vlaanderen. "Familieleden worden aangezet om geld te storten en krijgen aan de telefoon het geluid te horen van hun krijsende broer, zoon of neef. Nu WhatsApp en FaceTime zijn ingeburgerd, maken de beelden de situatie alleen nog indrukwekkender".
Kwetsbare mensen op de vlucht
"Wie op de vlucht is, is kwetsbaar", zegt Eva Berghmans, "of het nu gaat om economische migranten, asielzoekers, vluchtelingen of teruggestuurden. " Het komt ook overal voor. Vorige week heeft Amnesty International nog een rapport uitgebracht over de Mexicaanse politie die teruggestuurde migranten folterde.
Daarmee is nog maar eens aangetoond dat het niet alleen criminele netwerken zijn die mensen mishandelen. Ook de ordediensten hebben vaak bloed aan de handen. "In Libië zijn de veiligheidsdiensten zeker betrokken", zegt Berghmans, "zoals de kustwacht en de administratie in de detentiecentra. Daar wordt gefolterd en is er een tekort aan voedsel."
"Europa medeplichtig"
De Europese Unie geeft de Libische overheid geld, voor projecten die met migratie te maken hebben (182 miljoen euro), in het kader van een bilateraal programma (20 miljoen euro) , en ook voor het Europese Noodfonds (162 miljoen euro) om de grondoorzaken van migratie aan te pakken. In Libië ligt de nadruk op de aanpak van de smokkelnetwerken. Daar krijgen de veiligheidsdiensten materiële, logistieke en technische steun, stelt Amnesty, "en daardoor is de Europese Unie medeplichtig aan de misstappen die er door die veiligheidsdiensten gebeuren". Amnesty International roept de Europese Unie op om meer controles uit te voeren, want daar schort het aan, vindt Eva Berghmans.
Beloftes van de Europees-Afrikaanse Top
Toen eind november beelden opdoken van slavenhandel in de Libische detentiecentra trok Europa aan de alarmbel. Op de Europees-Afrikaanse Top in Ivoorkust werd toen beslist om versneld kwetsbare mensen uit Libië weg te halen, onder toezicht van de Internationale Organisatie voor Migratie. Europa had vorig jaar al 20.000 vrijwillige terugkeeroperaties helpen uitvoeren en wil tegen eind februari nog eens 15.000 mensen laten terugkeren uit Libië én zeker 1.000 anderen hervestigen in Europa. Ook in Libië zelf wil Europa meer doen om de mensen op de vlucht beter te beschermen en weerbaar te maken.