Jongeren geloven dat onderwijs hen vooruit helpt in het leven
De overgrote meerderheid van scholieren uit kansarme wijken van Antwerpen en Gent gelooft dat een goeie opleiding de beste manier is om vooruit te komen in het leven. Toch verlaat ongeveer 1 op de 5 de school zonder diploma. Volgens onderzoekers van de Universiteit Antwerpen komt dat omdat ons secundair onderwijs onvoldoende voor hen is aangepast.
Het onderzoek liep 5 jaar en kadert in een Europees project waar 9 EU- landen ( Belgie, Spanje, Polen, Portugal, Nederland, Zweden, UK, Oostenrijk en Hongarije) aan deelnamen.
Bedoeling was om meer inzicht te krijgen in de redenen waarom jongeren afhaken en het middelbaar onderwijs zonder diploma verlaten. CeMIS, het Centrum voor Migratie en Interculturele Studies van de Universiteit Antwerpen coördineerde het onderzoek.
9 op de 10 jongeren erkent het belang van onderwijs voor hun toekomst
In ons land bevroegen de onderzoekers 3.600 leerlingen uit scholen in kansarme buurten in Gent en Antwerpen. We waren positief verrast door het belang dat deze kwetsbare jongeren hechten aan onderwijs, vertelt professor Chris Timmerman: "9 op de 10 van de ondervraagde scholieren geeft aan dat onderwijs voor hen de belangrijkste manier is om vooruit te komen in het leven. En ze geven ook aan dat hun ouders er net zo over denken".
7 op de 10 scholieren gaat ook akkoord met de stelling dat hun vrienden het belangrijk vinden om goeie resultaten te behalen op school. "Die schoolbetrokkenheid is erg belangrijk om te voorkomen dat leerlingen afhaken", zegt Timmerman, " scholen moeten daar meer gebruik van maken".
Nog altijd teveel leerlingen verlaten de school zonder diploma
Ondanks dit geloof in de school loopt het toch nog te vaak mis. De trend is dan wel dalend, maar volgens het rapport van het Vlaams ministerie van onderwijs met cijfers over het schooljaar 2014-2015 verlaat in Gent toch nog altijd 16,6 procent van de scholieren de school zonder diploma. In Antwerpen is dat 22,1 procent. Uit de studie blijkt dat het vele zittenblijven en het veelvuldig (moeten) veranderen van school leerlingen doen afhaken.
"Onze middelbare scholen spelen onvoldoende in op de noden van deze kwetsbare jongeren", zeggen de onderzoekers. "We zien dat die vaak wel de draad weer opnemen via het tweedekansonderwijs of andere alternatieve trajecten waar ze op eigen tempo alsnog een diploma kunnen halen. Die flexibiliteit zou ook meer mogelijk moeten zijn in het gewone middelbaar onderwijs".
De leerkracht maakt het verschil
Uit de interviews bleek ook dat één welbepaalde leerkracht vaak het verschil heeft gemaakt voor de jongeren. "Die relatie leerling-leerkracht is erg belangrijk", zegt Chris Timmerman, "maar het succes van een schoolloopbaan zou niet afhankelijk mogen zijn van één toevallige leerkracht".
Daarom pleiten de onderzoekers voor meer structurele maatregelen zoals meer onderwijs op maat mogelijk maken. "Maar ook een veilig schoolklimaat waar orde en discipline heerst en pesten geen kans krijgt, draagt er toe bij dat leerlingen niet afhaken", zegt Timmerman.
"Ook een goeie studiekeuzebegeleiding kan voorkomen dat leerlingen afhaken op school", zegt ze nog.