Psychotherapeut: "Diaken des doods handelde uit een ondraaglijk medelijden"

Vanochtend werd de zitting geschorst zodat de psychotherapeut zijn notities over Ivo Poppe op vraag van de voorzitter kon printen. Daarna vertelde professor Desmet hoe hij handelde nadat Poppe de feiten opbiechtte. "Toen ik contact opnam met mensen uit de medische wereld, reageerden de meesten schouderophalend. Ik verwonderde mij daarover, ik was een stuk gechoqueerd zelfs." Volgens de getuige gebeurden dergelijke zaken blijkbaar veel voor de euthanasiewetgeving. "Professor Distelmans zei in De Morgen zelfs dat het om 3.600 gevallen per jaar ging."

De psycholoog van de diaken legde ook nog eens uit waarom hij niet aan de alarmbel trok. "De drang die soms gevoeld werd om levens te beëindigen was na de therapie verdwenen. Dat soort dwang is ook heel gevoelig voor het woord en zal snel minderen door erover te praten." De psychiaters van de beschuldigde lichtten uiteindelijk wel het parket in. "Dat was zeker niet de beste weg. Ook als het zeer moeilijk is, is het belangrijk om trouw te blijven aan je beroep. Een soldaat moet ook vechten als het oorlog is."

Op vraag van de verdediging gaf de getuige ook toelichting bij de persoonlijkheid van Ivo Poppe. "De geringe grens tussen ik en een ander is een centraal kenmerk. Hij neemt heel gemakkelijk gevoelens en lijden van een ander over." Die persoonlijkheid ontstond door de relatie met zijn moeder en zijn moeilijke jeugd. "Als kind voelde hij zeer sterk mee met zijn moeder. Hij snoot zijn neus daarom niet in een zakdoek, om haar leven niet nog lastiger te maken."

De beschuldigde stelde zich zijn hele leven gedienstig op en werkte als verpleger en diaken. "Machtsgevoel was er wel, maar is als motief daarom verkeerd. Het motief was volgens mij wel degelijk een ondraaglijk medelijden, die in een dwang resulteerde." Aan zijn psychotherapeut vertelde Poppe dat de slachtoffers terminaal waren en ondraaglijk leden. "Aan de ene kant weigert hij voor een stuk om schuld op zich te nemen, omdat hij het uit goede wil gedaan heeft. Aan de andere kant beseft hij wel dat hij een grens is overgegaan."

Na de getuigenis ontstond een lange discussie toen bleek dat professor Desmet zijn notities moest neerleggen. "Hier staan details in over het seksuele leven van Ivo en van andere mensen, zoals dorpelingen. Ik wil u vragen om mij daar niet toe te verplichten." Voorzitter Bart Meganck wees hem erop dat over de wet niet kon onderhandeld worden. "Dan ga ik aan mijn studenten moeten zeggen dat ze geen dossiers mogen aanmaken en zelfs niet meer mogen getuigen. Dit is een ramp voor het psychologenberoep en ons beroepsgeheim." De voorzitter stelde dat hij de getuige niet in de val heeft willen lokken door hem de notities te laten printen. "Toch wel", riep een deel van het publiek.

Uiteindelijk werd besloten dat de psychotherapeut de naam van een andere patiënt mag schrappen uit zijn notities. Daarna komt hij opnieuw aan het woord. 

Eerder op de dag hadden de psychiaters die de beschuldigde behandelden, hun getuigenis afgelegd. De diaken vertelde hen tijdens een gewone consultatie plots over het feit dat hij het leven van tientallen mensen had beëindigd. Na overleg met de Orde van Geneesheren werd beslist om het parket in te lichten.

Ivo Poppe zocht eind 2010 een eerste keer contact met psychiater De Troyer. Na enkele consultaties duurde het tot oktober 2013 vooraleer hij weer zijn psychiater opzocht. "Die eerste gesprekken gingen over zijn nachtmerries, zijn vader en zijn thuissituatie. En hij heeft toen plots bekend dat hij van tientallen mensen het leven heeft beëindigd door palliatieve sedatie met luchtembolen en insuline." De diaken vertelde dat hij onder andere zijn schoonvader uit medelijden ombracht. "Wat mij een beetje schokte was een vorm van revanchisme naar de dokters toe, een frustratiegevoel, een machtsgevoel. Er was ook wel sprake van zekere schuldgevoelens."

De psychiater was vooral bang dat Poppe nieuwe daden zou stellen. Hij was in die periode als diaken immers nog bezig met stervensbegeleiding. Na overleg met de Orde van Geneesheren stuurde hij Poppe door naar zijn collega Paul Lodewyck. "Zijn nachtmerries waren seksueel getinte taferelen, vader vermoord, vermoord worden, zijn huis dat in brand stond", aldus dokter Lodewyck. Poppe herhaalde ook zijn bekentenissen. "Hij vertelde dat hij zijn eigen moeder over de dood had geholpen. Ik vond die smoring van zijn grootoom in 1978 heel zwaar, dat is nog een andere zaak dan lucht of insuline inspuiten."

Aan de psychiaters vertelde Ivo Poppe dat hij het gevoel had dat hij iets goed had gedaan. "Maar het was ook bijna een verslaving geworden. De pakkans zorgt voor een spanning die het mechanisme onderhoudt." Daarop besloten de artsen om het parket op de hoogte te brengen van de zaak. "Hij kwam nog steeds met weerloze mensen in de laatste levensfase in contact. Ik had wel een kleine reserve dat het fantasie was."