Eurosceptische Tsjechische president Zeman mag tweede ambstermijn aanvatten

De 73-jarige Zeman haalde het gisteren en vandaag in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen met 51,5 procent van de stemmen, zo meldde de openbare televisie. Zeman, die in 2013 de eerste rechtstreekse presidentsverkiezingen in zijn land had gewonnen, mag een tweede termijn van vijf jaar aanvatten. Zijn uitdager, de pro-Europese liberaal Jiri Drahos, bleef steken op 48,5 procent. Daarmee deed de 68-jarige professor chemie slechter dan de peilingen hadden voorspeld. Hij heeft zijn nederlaag inmiddels toegegeven. 

Met de duidelijke slogan "Stop de immigranten" had Zeman zich tijdens de campagne geprofileerd als een vastberaden tegenstander van de opvang van vluchtelingen. Hij staat te boek als een rechtse populist die zich geregeld laat opmerken met pro-Russische verklaringen en harde uithalen naar de Europese Unie. Drahos betoogde dat die koers nefast was voor Tsjechië en wou zijn land weer meer naar het Westen doen opschuiven. Volgens analisten symboliseerden de kandidaten daarmee perfect de tweedeling in de Tsjechische samenleving. 

De president heeft in Tsjechië in eerste instantie een ceremoniële functie, maar hij kan zijn veto tegen wetsontwerpen gebruiken en speelt ook een belangrijke rol bij de vorming van een regering. Hij benoemt de premier en de rechters van het grondwettelijk hof.

Deze week gaf Zeman premier Andrej Babis nog de opdracht om een nieuwe regering te vormen. De minderheidsregering van Babis, die politiek op dezelfde golflengte zit als Zeman, moest ontslag nemen nadat ze een vertrouwensstemming in het parlement had verloren. Er loopt een onderzoek tegen de miljardair Babis. Hij zou gesjoemeld hebben met Europees geld. Drahos betoogde dat Babis een stap opzij moest zetten als gevolg van zijn gerechtelijke perikelen.