103 meldingen in 2017, tegenover 42 het jaar voordien. En liefst 17 gevallen waarbij de dader een zorgverlener is, tegenover 2 een jaar eerder. Is er ook in de gehandicaptenzorg sprake van #MeToo? ‘Niet helemaal’, zegt Karina De Beule, woordvoerster van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). ‘Dit gaat deels over seksueel gedrag, maar ook over agressie en psychologische chantage. Een waaier aan voorvallen die er altijd zijn geweest. In 2017 zijn ze wel opvallend meer gemeld.’

De cijfers werden vrijdag in het Vlaams Parlement gepresenteerd door minister van Welzijn Jo Vandeurzen, na een vraag van Vera Jans (CD&V). Ze gaan terug tot 2012, toen het verplicht werd om grensoverschrijdend gedrag in zorgcentra te melden. ‘Een agressieve uitbarsting, iemand die plots een klap uitdeelt, iemand die te handtastelijk wordt als hij verliefd is ... Vroeger redeneerde men: het hoort bij de sector, deze mensen hebben het nu eenmaal moeilijk met grenzen’, zegt De Beule. ‘Daarom werd het vaak intern opgelost. Maar uiteindelijk blijft er een grens overschreden, en zit je met een dader en een slachtoffer. Daarom zetten we nu in op die meldingen. Ouders worden direct verwittigd als er iets gebeurd is met hun kind.’

Niet zoals sport en film

De opvallende stijging in 2017 staat volgens het VAPH los van de MeToo-beweging. ‘Dit is een ander verhaal dan de klachten uit de sportwereld en de filmsector’, zegt parlementslid Jans. ‘De welzijnssector staat veel verder. Er groeit een alertheid: is er een incident? Dan wordt het automatisch gemeld, hetzij door de zorginstelling, hetzij door familie. Het zijn zelden zaken die al jaren onder de radar bleven.’

In 2017 waren er 17 meldingen van grensoverschrijdend gedrag waarbij de zorgverlener de dader is, tegenover 2 in 2016. Wat de klachten concreet inhouden, blijft geheim. ‘Maar het is niet zo dat zorgverleners nu plots een groot probleem zijn’, zegt Jans. ‘Wel zijn bepaalde zaken sneller gemeld om het incident goed te kunnen onderzoeken.’ Als er na zo’n onderzoek effectief sprake blijkt van manifest misbruik, wordt de Zorginspectie ingeschakeld en krijgt het verhaal een juridisch staartje.