Een naakte molrat in een dierentuin (foto:  roman Klementschitz/Wikimedia Commons).

Naakte molrat loopt niet meer kans te sterven als ze ouder wordt

De naakte molrat, een klein knaagdier dat onder de grond leeft in delen van Afrika, is een opmerkelijk dier, en niet alleen vanwege haar uiterlijk. Naakte molratten voelen nauwelijks pijn , zijn zo goed als immuun voor kanker, en ze worden erg oud voor zo'n klein diertje.  Nu is bovendien gebleken dat de naakte molratten nog een bijzondere eigenschap hebben: de kans dat ze zullen sterven neemt niet toe met het ouder worden.  

Naakte molratten zijn uitzonderlijke dieren: ze zien er op het eerste gezicht een beetje uit als onze insectenetende mol, maar behoren tot de knaagdieren. Samen met de Damaralandmolrat zijn het de enige zoogdieren die eusociale kolonies vormen. Dat zijn kolonies zoals die van bijen en mieren, waarbij enkel de zogenoemde koningin en koningen - in het geval van de molrat een tot drie mannetjes - zich voortplanten. De andere kolonieleden helpen met het grootbrengen van de jongen, het graven van tunnelstelsels en het verzamelen van wortels en knollen, hun basisvoedsel. 

Naakte molratten hebben ook een aantal opvallende eigenschappen: hun huid is ongevoelig voor pijn, ze zijn zeer goed bestand tegen een zuur milieu, ze zijn zo goed als immuun voor kanker en kunnen zeer lang zonder zuurstof. Daarnaast zijn ze ook de enige zoogdieren die bijna volledig koudbloedig zijn. 

Bovendien worden ze uitzonderlijk oud voor een klein knaagdiertje. Naakte molratten kunnen makkelijk 20 jaar oud worden, en veel exemplaren halen zelfs de kaap van de 30. Voor ons lijkt dat niet zo veel, maar naakte molratten zijn niet veel groter dan een muis, en dergelijke kleine knaagdiertjes worden doorgaans helemaal niet zo oud. Muizen bijvoorbeeld mogen zich gelukkig prijzen als ze anderhalf jaar halen.  

Vlakke mortaliteitscurve

Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, heeft een Amerikaans team nu ontdekt dat de naakte molrat een vlakke mortaliteitscurve heeft. Dat wil zeggen dat de kans om te sterven voor een molrat niet toeneemt met het ouder worden, maar gelijk blijft. Getekend op een curve schiet voor de molrat de kans om te sterven dus niet omhoog, maar blijft ze een horizontale lijn, een vlakke curve.

En dat is uitzonderlijk: "Onderzoek heeft aangetoond dat de sterftekans voor zoogdieren zoals mensen, paarden en muizen, exponentieel toeneemt naarmate ze ouder worden", zo zei hoofdonderzoeker Rochelle Buffenstein. 

Het team onderzocht de historische gegevens over de levensverwachting van meer dan 3.000 molratten, en bij naakte molratten bleek de sterftekans dus niet exponentieel toe te nemen. Dat maakt het dier alleen maar boeiender, zei Buffenstein. "Deze resultaten bevestigen onze overtuiging dat naakte molratten uitzonderlijke dieren zijn", zo zei ze.  Ze maken van de naakte molrat bovendien een uiterst geschikt model om gerontologisch onderzoek te doen, onderzoek naar ouderdomsverschijnselen, aldus Buffenstein. 

De studie van het Amerikaanse team is verschenen in "eLife".

Meest gelezen