EU-ministers streng voor Britten: tot eind 2020 Europese regels overnemen

Op 29 maart 2019 om middernacht verlaat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie, en is de brexit een feit. Tot december vorig jaar onderhandelden de EU en de Britten uitsluitend over de "echtscheiding": het geld dat de Britten nog moeten betalen, de rechten van burgers, de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.

De Europese regeringsleiders vonden dat er voldoende vooruitgang was in de gesprekken, en verklaarden zich in december bereid om over de periode na de brexit te beginnen praten: eerst over een overgangsperiode, vervolgens over de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.

De Britse regering vroeg een overgangsperiode van twee jaar, vooral om zekerheid te bieden aan het Britse bedrijfsleven, dat stilaan wil weten waar het aan toe is. Maar als het van de 27 EU-landen afhangt, zal de overgangsperiode slechts tot 31 december 2020 duren.

Op die datum stopt ook de huidige EU-meerjarenbegroting. De Britten hebben beloofd dat ze tot die datum zullen blijven bijdragen tot het EU-budget. Daarom vinden de 27 het logisch om de overgangsperiode op dezelfde datum te laten eindigen.

Zoals te verwachten was, stellen de 27 zich behoorlijk streng op. Als er tijdens de overgangsperiode nieuwe Europese regels worden goedgekeurd, of bestaande regels worden aangepast, dan zullen de Britten die moeten naleven. Ook al zullen er geen Britse ministers of Britse europarlementsleden meer over meebeslissen. 

De Britten zullen ook geen eigen handelsakkoorden zullen afsluiten met bijvoorbeeld de Verenigde Staten (onderhandelen mag wel). En ze zullen arresten van het Europese Hof van Justitie moeten blijven naleven.

De 27 EU-landen herhalen: als de Britten toegang willen blijven hebben tot de Europese interne markt, moeten ze ook het vrij verkeer van werknemers blijven toelaten. Er zullen dus nog altijd Polen, Bulgaren, Roemenen en andere EU-burgers naar het Verenigd Koninkrijk kunnen verhuizen om er te gaan werken.

Voor de harde brexiteers zijn dit onaanvaardbare voorwaarden: ze hadden voor de brexit campagne gevoerd, net om een eind te maken aan migratie uit de EU en om eigen Britse wetten te kunnen maken. Nu dreigt het Verenigd Koninkrijk een vazalstaat te worden, klinkt het.

De EU-voorwaarden voor de overgangsperiode zorgen voor grote onenigheid in de Britse Conservatieve partij, de positie van de Britse premier Theresa May is opnieuw aan het wankelen. Volgens de Financial Times probeert de Britse regering op een of andere manier te bekomen dat ze toch inspraak behoudt over EU-regels tijdens de overgangsperiode, maar dat valt slecht in Brussel.

De hoop was om de onderhandelingen over de overgangsperiode in maart te kunnen afronden, en om dan de komende maanden te kunnen praten over de toekomstige handelsrelatie (vanaf 2021). Het is niet zeker of die timing nog haalbaar is.