Klok voor Gentse belfort staat al 10 jaar in Nederlandse gieterij
Gent heeft iets met klokken, al eeuwenlang. De beroemdste is Klokke Roeland. Een klok met een lange geschiedenis, tot in 1314. Maar er zijn er nog. Klok Mathildis bijvoorbeeld, een klok met iets minder jaren of eeuwen op de teller. Dit jaar 10 jaar. Maar de klok met kostprijs 170.000 euro heeft nog geen seconde in het belfort gehangen.
Klok Mathildis is een kolos van 10 ton of 10.000 kilo. Ze is genoemd naar de tweede vrouw van Filips van den Elzas, graaf van Vlaanderen van 1168 tot aan zijn dood. De Gentse Beiaardkring liet haar in 2008 gieten bij de klokkengieterij Koninklijke Eijsbouts in het Nederlandse Asten. De klok was broodnodig om in de beiaard in het Gentse belfort voor de lage mi te zorgen. Mathildis moest de beiaard voller laten klinken.
Gegoten in 2008. Maar anno 2018 hangt de klok er nog niet. Niet de schuld van Eijsbouts, want die leverde de klok al in datzelfde jaar. De klok werd toen triomfantelijk voorgesteld aan de Gentenaars, glimmend op een praalwagen in de openingsparade van de Gentse feesten. Er werd zelfs speciaal een Mathildislied gecomponeerd. Bij de aankomst op het Emile Braunplein voor de eretribune overhandigde de voorzitter van de Gentse Beiaardkring de klok aan de stad. Er was wel nog één reisje voorzien voor Mathildis. Een heen en terug naar de gieterij in Nederland, om een nieuwe klepel te krijgen.
Sindsdien gaat het minder snel vooruit. De klepel is al jaren gegoten alleen doken er een aantal praktische problemen op waardoor Mathildis nog niet hangt waar ze hoort en nog altijd staat waar het allemaal begon, in Nederland.
Werelderfgoed en stabiliteitsproblemen
Alles leek nochtans goed te gaan. "We kregen van de stad de toelating", zegt Mark de Jode van de Beiaardkring. "De stad vertegenwoordigt alles, dus waren wij overtuigd dat het licht op groen was". Maar toen begonnen de problemen. Alleen, de klok was wel al gegoten.
De stad Gent kreeg een brief van de afdeling Onroerend Erfgoed van het agentschap Ruimtelijke Ordening Vlaanderen. Daar stond in dat zij geen restauratiepremie wilden toekennen voor de uitbreiding van de beiaard van het belfort. De Gentse belfortbeiaard werd in 1982 immers gerestaureerd met Vlaamse subsidies en met een klavieraccommodatie volgens de Mechelse standaard met 53 klokken. In 1993 werd dan een 54ste klok toegevoegd en Onroerend Erfgoed beschouwde daarmee de beiaard sindsdien als een afgewerkt geheel. Genoeg klokken voor het historische instrument, met andere woorden.
Ook zat de schrik er in om schade toe te brengen aan het belfort, dat behoort tot het werelderfgoed. Het klokkengat van het belfort zou immers te klein zijn om die grote Mathildisklok in de toren te krijgen. Er zou breekwerk nodig zijn aan de galmgaten. Problemen dus om Mathildis op haar plaats te krijgen.
Maar er rezen ook vragen op over de stabiliteit van het belfort. Zou de belforttoren die tien ton wegende Mathildis wel kunnen dragen? Ook omdat ze eveneens als luidklok zou worden gebruikt, wat een reactiekracht van 30 ton kan ontwikkelen. Heel wat trillingen. Het belfort vertoonde al wat barstjes en Mathildis werd als een té groot risico gezien.
Wat nu?
We zijn 10 jaar verder. De Beiaardkring betwist al die tijd de argumentatie van Ruimte en Erfgoed Vlaanderen en blijft geloven dat ze haar gelijk kan halen. En er is misschien een lichtpuntje.
Erfgoed Vlaanderen staat toe dat er een nieuw dossier wordt ingediend. Blijft het probleem van het breekwerk natuurlijk. "Een mogelijke oplossing is wanneer de toren ooit moet worden gerenoveerd", zegt Johan Van de Wiele van het departement Cultuur van de stad Gent. "Wij gaan de toren niet afbreken voor een klok. Het is de toren die prioritair is en niet de klok". Nog even wachten dus.
Een sprankeltje hoop voor Mathildis, want ze heeft al hopen geld gekost. 170.000 euro is het prijskaartje. Verzameld uit privé-middelen. Benieuwd wanneer Mathildis haar lage mi over Gent laat weerschallen.
