"Binnenvallen bij sans-papiers? Rechtsstaat op de helling"

De meerderheid wil met dit wetsontwerp eindelijk duidelijkheid creëren. Wanneer een migrant de volledige asielprocedure heeft doorlopen, het bevel kreeg om het grondgebied te verlaten, maar toch nog in België blijft, moet de politie kunnen binnenvallen in een woning waar die migrant zich zou kunnen bevinden. Een onderzoeksrechter zal eerst moeten nagaan of alle mogelijke maatregelen werden genomen om de sans-papier te overtuigen het land te verlaten.

"Dit is een noodzakelijke maatregel om ervoor te zorgen dat illegalen effectief het land kunnen worden uitgezet", klonk het tijdens de besprekingen in het parlement. "De politie heeft in het verleden al honderden keren aangebeld in het kader van een terugkeerprocedure, maar keerde van een kale reis terug omdat ze de woning niet mochten betreden", aldus staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA). Tijdens de hoorzittingen lieten vertegenwoordigers van de Dienst Vreemdelingenzaken en van de Brusselse politie duidelijk verstaan blij te zijn met deze nieuwe regel. 

Verschillende grondwetsspecialisten blijven zich echter verzetten tegen het wetsontwerp. "De algemene grondbeginselen van de democratische rechtsstaat worden in gevaar gebracht", klinkt het. Ook de Verening van Onderzoeksrechters kantte zich tijdens de parlementaire hoorzittingen tegen het voorstel. "Grondrechten, dat moeten marmeren zuilen zijn. Daar haal je geen kleine stukjes uit", klonk het bij voorzitter Philippe Van Linthout. "We verliezen het helikopterzicht."

Van Linthout had ook een duidelijke boodschap voor de meerderheid. "Jullie onderschatten de impact van zo'n huiszoeking. De politie die plots binnenvalt en alle kasten gaat opentrekken, dat is zeer ingrijpend hoor." Volgens hem worden de onderzoeksrechters in de praktijk buitenspel gezet en moeten ze gewoon nog een stempel zetten op een dossier waarvan ze de inhoud zelf niet kunnen bestuderen. "In de praktijk zal er geen rechterlijke controle zijn. We worden een Romeinse keizer die de duim naar boven of beneden moet opsteken."

Van Linthout stelde zich ook openlijk de vraag of het nodig is om de sans-papiers zo hard aan te pakken. "Het zijn geen criminelen die een gevaar vormen voor de maatschappij! Ok, ze zijn illegaal in het land, maar zijn er al geen genoeg manieren om hen te controleren?" 

Ook Amnesty International, Ciré, de Liga voor Mensenrechten en het Burgerplatform voor Steun aan de Vluchtelingen uitten hun bezorgdheid. "In 2016 waren er 1906 controles bij illegalen. Maar 127 gevallen werkten niet mee. Dat is 7 procent. Moeten we daarom zo'n ingrijpende regels invoeren? Het doel heiligt hier alle middelen. Je zou denken dat dit gewoon bedoeld is om illegalen en mensen die hen willen helpen te intimideren." De ngo's stelden zich ook vragen bij de manier waarop illegalen nog zullen worden begeleid in hun terugkeer. "Of worden ze gewoon uit het huis geplukt, op de tarmac gezet en weggestuurd?"

Volgende week buigt de commissie zich nogmaals over het wetsontwerp.

In "Terzake" debatteerden Stefaan Van Hecke (Groen) en Monica De Coninck (SP.A) over de kwestie. Herbekijk het debat hieronder.