Van geslacht veranderen, hoe gaat dat precies in z’n werk?
VTM-journalist Boudewijn Van Spilbeeck is vanaf vandaag Bo. Hij ondergaat binnenkort een gezichtsoperatie, volgt logopedie om zijn stem te vervrouwelijken en volgend jaar volgt de, zo zegt ze zelf, “final cut”. Wat komt er allemaal kijken bij de transformatie van man naar vrouw, of omgekeerd?
Transgenders voelen zich geboren in het verkeerde lichaam. Een deel van hen onderneemt stappen om daadwerkelijk van geslacht te veranderen: soms enkel door hormoonbehandelingen, soms met extra operaties. Anderen hebben voldoende aan enkele kleinere aanpassingen, zoals aangepaste kleding en een nieuwe voornaam.
“Ieder moet voor zichzelf bepalen hoe ver hij of zij daarin wil gaan”, zegt Joz Motmans van het Transgender Infopunt. “Je kan je perfect man of vrouw voelen zonder operaties of hormoonbehandelingen te ondergaan.”
Allereerst bestaan er tegenwoordig heel wat hulpmiddelen die je een meer mannelijk of vrouwelijk uiterlijk kunnen geven. Zo bestaan er heel realistische pruiken, borstprotheses voor mannen, speciale kledingstukken om de penis zo comfortabel mogelijk weg te werken of broekvullingen voor transmannen (vrouwen die man willen worden). Er bestaan zelfs speciale boxershorts met een extra laagje waar je maandverband in kan plakken.
Eerste transformaties door hormoontherapie
Voor er eventuele operaties plaatsvinden, wordt altijd eerst met hormoontherapie gestart. “Met hormonen kan je de situatie al een beetje nabootsen, zoals die zal zijn na een operatie”, vertelt professor Guy T’Sjoen van het centrum voor seksuologie en gender van het UZ Gent. “Zo kan iemand ervaren hoe het zal zijn na een operatie, voor er iets onomkeerbaars gebeurt.”
Transmannen, vrouwen die man willen worden, krijgen extra testosteron toegediend, waardoor ze mannelijke kenmerken ontwikkelen zoals baardgroei, lichaamsbeharing, een lagere stem, een grotere spiermassa en de borsten worden wat slapper en kleiner.
Je kan je perfect man of vrouw voelen zonder hormoonbehandelingen of operaties te ondergaan
Transvrouwen krijgen medicatie die testosteron afremmen en waaraan oestrogenen worden toegevoegd. Maar de effecten van hormoontherapie hebben bij mannen iets minder effect. Zo zullen ze minder lichaamsbeharing krijgen, maar vaak zijn extra ontharingsmethodes nodig. Ook de stem verhoogt niet automatisch door hormoontherapie, daarvoor is logopedie of eventueel een operatie van de stembanden nodig.
Door de hormoontherapie kunnen bij zowel mannen als vrouwen vruchtbaarheidsproblemen optreden.
Van gezichtschirurgie tot nieuw geslachtsorgaan
Om je geslacht juridisch te laten veranderen, hoef je sinds 1 januari geen geslachtsoperaties meer te ondergaan. “We verwachten dit jaar een explosie aan mensen die hun geslacht juridisch gaan laten wijzigen”, zegt Joz Motmans. “In andere landen waar dezelfde maatregel al eerder is doorgevoerd, is het aantal gegroeid met 1.500 procent.” Tot nog toe hebben sinds 1993 992 mannen en vrouwen juridisch hun geslacht laten aanpassen.
Voor wie het wil, bestaan er nog heel wat chirurgische ingrepen om een volledige, lichamelijke transformatie te realiseren. Gelaatschirurgie, borstvergroting of –verwijdering, en geslachtschirurgie.
Bij een vaginareconstructie wordt de penis bijna integraal verwijderd en gebruikt om een vagina van te maken. Het voorste deel van de eikel wordt gebruikt voor de clitoris, delen van het scrotum voor de reconstructie van de grote schaamlippen.
Bij transmannen wordt de door hormoongebruik gegroeide clitoris gebruikt om een micropenis te maken. De chirurg kan met huid van je onderarm een grotere penis maken. Het scrotum wordt gemaakt van de schaamlippen en kan gevuld worden met prothesen uit siliconegel. In sommige gevallen kan op termijn ook een prothese geplaatst worden om de penis stijf te laten worden.
Veel meer informatie over transseksulateit kan je lezen op de website van het Transgender Infopunt. Je kan ook bellen naar het gratis telefoonnummer: 0800 96 316.