Bo Van Spilbeeck: "We willen een hecht gezin blijven"

De genocide in Rwanda. De vliegtuigcrash in Oekraïne. De chaos in Catalonië. Boudewijn Van Spilbeeck was de voorbije 28 jaar als VTM NIEUWS-journalist bij alle brandhaarden in de wereld. Bo zal dat werk voortzetten. Ze is altijd expert geweest in de 'stoerdere' thema's. "Die waren deel van mijn camouflage", zegt ze.

Van Spilbeeck heeft nu de beslissing genomen om als vrouw door het leven te gaan. Een half jaar geleden is ze met haar transitie begonnen. Ze neemt vrouwelijke hormonen en er staat een reeks ingrepen gepland. De verrassing in Vlaanderen is totaal: “Omdat ik de ‘ernstige journalist’ ben, zeker?”, lacht ze. “Maar mijn beslissing om van geslacht te veranderen, neem ik niet lichtzinnig. Al tientallen jaren leef ik met de dualiteit tussen mijn mannelijke lichaam en mijn vrouwelijke gevoelens.”

Haar lichaam voelde altijd als een gevangenis aan, ze moest wel uitbreken. De vele vraagtekens neemt ze erbij: “Ga ik vrienden verliezen? Hoe gaat het publiek reageren? Gaan de mensen mij geloofwaardig vinden? Maar daardoor laat ik me niet tegenhouden. De enthousiaste reacties lijken me gelijk te geven.”

Tweedehandskleding

Van Spilbeecks eerste herinnering dat ze een vrouw wilde zijn, was toen ze acht jaar was. "Op school hadden we een optreden georganiseerd om geld in te zamelen voor sneeuwklassen. Er was een oudere jongen die 'omroepster' mocht spelen. Ik was zo jaloers. Ik had zo graag die omroepster willen zijn", zegt ze.

Haar ouders zijn in 2003 en 2009 overleden, maar die hebben nooit iets opgemerkt. Van Spilbeeck: "Als ik toneeltjes speelde, hielp mijn moeder wel met mijn kleding. Ik weet dat ik ooit goochelaarsassistente moest spelen. Ze gaf haar cocktailjurk aan mij en had die zelfs nog ingekort, omdat een assistente sexy moest zijn. Maar ze heeft zich daar nooit vragen bijgesteld. Ze vond dat niet raar."

De eerste keer dat Van Spilbeeck zich écht als vrouw begon te kleden, was op kot. "Ik bespaarde op mijn weekbudget om te eten en kocht daar tweedehandsvrouwenkleding mee. Ik speelde ook toneel. Dat was een uitlaatklep voor mijn vrouwelijke kant. Daar heb ik mijn vrouw leren kennen. In die periode zijn we een relatie begonnen. Dat is nu 35 jaar geleden. Wat later wist ze dat ik me als vrouw kleedde. Toen ik zei dat dat wel zou voorbijgaan, nam ze daar vrede mee."

Caitlyn Jenner

Vlaanderen mag verrast opkijken van de blonde Bo, ze heeft deze look al jaren. Al 25 jaar gaat ze naar de supermarkt als vrouw, vijftien jaar geleden heeft ze voor de eerste keer overwogen om de transitie van man naar vrouw te maken. Maar de tijdgeest leek haar toen nog niet rijp. "Ik heb daar toen met een aantal vriendinnen en mensen van achter de schermen bij VTM over gesproken. Het was altijd ons geheimpje. Ik ging met hen shoppen, iets eten of drinken. Maar ze zeiden: 'Doe het niet.'"

Van Spilbeeck deed het niet. "Mijn vrouw ging meestal niet mee met de supermarkt. Zonder het te zeggen wist ze dat mijn drang om vrouwenkleding te dragen niet zou voorbijgaan. Dat ik effectief de transitie wilde maken, heb ik haar toen niet zo expliciet verteld als tegen mijn collega's en vriendinnen. Ik wilde haar niet verontrusten, ik vreesde mijn fantastische job, mijn vrienden en vooral mijn dierbaar gezin te verliezen."

Tot drie keer toe heeft ze al haar 'vrouwelijke' kleren weggegooid. "Maar ik kreeg er meteen spijt van. Het was te sterk."

De voorbije vijf jaar is Van Spilbeecks onbehagen om als man te leven nog sterker toegenomen. "De laatste jaren ben ik meer en meer vrouwelijke dingen beginnen te dragen op de redactie. Eerst waren dat vrouwenjeans, dan laarzen met hakken, die alsmaar hoger werden, dan vrouwenbloesjes en blazers. Van vrouwelijke collega's kreeg ik soms felicitaties, de mannen keken wel raar. Ik dacht: foert."

Caitlyn Jenner, het Amerikaanse boegbeeld van de transgemeenschap, heeft alles in een stroomversnelling gebracht. "Dat zij op haar 65ste de beslissing heeft genomen om van geslacht te veranderen heeft me doen inzien dat het ook voor mij niet te laat was", zegt Bo.

Maar de beslissing is pas echt gevallen toen Van Spilbeeck tinnitus heeft opgelopen op een redactiefeestje met journalisten van VTM en VRT. "Sindsdien hoor ik continu een pieptoon. Ik ben daar zo kwaad over geweest. Ik dacht: tinnitus heb ik nooit gewild, maar toch gekregen; wel laat dat ander wat ik echt wil, vrouw zijn, nu ook maar gebeuren. Zo niet, moest het allemaal niet meer voor mij."

38,7 procent van de Vlaamse transgenders heeft al een zelfmoordpoging ondernomen; Van Spilbeeck heeft er vaak aan gedacht, maar nooit geprobeerd. "Ik dacht: dat zou niet fair zijn voor mijn naasten. Ik ga hen met verdriet achterlaten. Maar het werd tijd dat ik mijn volledige transitie deed, want wie weet had ik anders uiteindelijk toch domme dingen gedaan." 

Via de bekende fertiliteitsexperte Petra De Sutter is ze hulp gaan zoeken in het Centrum voor seksuologie en gender in het UZ Gent. "Vanaf toen wist ik het zeker: ik ging de transitie maken. Mijn vrouw moest toch even gaan zitten. Ik dacht dat ik haar al heel veel signalen had gegeven, maar misschien waren ze niet duidelijk genoeg of wilde ze die niet begrijpen. Vanaf september vorig jaar ben ik iedereen beginnen te informeren."

Soulmates

Voor Van Spilbeecks partner, kinderen en familie is de beslissing niet makkelijk geweest. "Mijn grootste zorg is dat ik wil samen blijven met mijn vrouw. De voorbije weken heeft ze me gelukkig gerustgesteld. Het is aartsmoeilijk als je man vrouw wil worden, dat je papa vrouw wil worden. Ik dacht even dat mijn partner ging vertrekken, maar ik houd nog altijd even hard van haar en zij van mij. Mijn vrouw is mijn kern."

"Haar grootste vrees was dat onze kinderen niet meer tot bij ons zouden komen en dat we onze toekomstige kleinkinderen niet zouden zien. Via de hulporganisatie Transgender Infopunt is ze in contact gekomen met vrouwen wier man ook vrouw is geworden en daar heeft ze veel aan gehad. Het is zelfs zo dat ze gisteren zei: 'Ik zie mezelf in de toekomst ook buddy zijn voor anderen'."

"Er zijn mensen die vragen: val je nu op mannen of vrouwen, maar dan denk ik: kijk, we zijn nu meer dan 30 jaar gehuwd, we zijn buddy's, soulmates. Getrouwd zijn is ruimer dan alleen bedpartners zijn. Ik ga daar niet veel over zeggen, maar ik ben ervan overtuigd dat we dat op een heel harmonieuze manier kunnen voortzetten."

"De grootste vrees van mijn kinderen was dat mijn vrouw en ik uit elkaar zouden gaan, dus eigenlijk wilden we allemaal hetzelfde: een hecht gezin blijven. Het opvallendste moment is dat mijn dochter me vastgepakt heeft op het kerstfeest en zei: 'Papa, je ziet er beter uit als vrouw, ga ervoor'. Ook wanneer mijn vrouw mij een handtas cadeau heeft gegeven en mijn dochter blijkbaar vroeg: 'Zou zij die handtas mooi vinden?' Dat geeft me de kracht om door te gaan."

Rolmodel

Intussen is Van Spilbeeck bijna een half jaar in behandeling in het UZ. "Ik krijg hormonentherapie en er zijn ingrepen gepland. Het zal nog een jaar of meer duren voor mijn transitie helemaal afgerond is en mijn lichaam volledig in overeenstemming is met mijn geest. De hormonen hebben wel geen invloed op mijn stem, dus ik volg logopedie om vrouwelijker te spreken."

Die hormoonbehandelingen zorgen voor stemmingswisselingen. "Ik ben heel emotioneel. Ik kan heel euforisch zijn, maar ook voor het minste huilen. Met de dood van France Gall bijvoorbeeld, nu enkele weken geleden. Ik ben nooit echt fan van haar geweest, maar toen ik het nieuws hoorde, ben ik in huilen uitgebarsten. Dat had ik vroeger nooit gedaan."

De hoofdredactie en collega’s van VTM NIEUWS en Medialaan steunen Bo. Ze zal dezelfde taken uitoefenen. Al zal ze tijdens haar transitie even niet op het scherm te zien zijn, om nadien weer terug te keren. "Als eerste bekend transgezicht in Vlaanderen hoop ik dat ik een rol kan spelen in de maatschappelijke aanvaarding. Ik zie het als mijn plicht om m’n verhaal naar buiten te brengen."

"Mijn vrouw heeft er voorlopig voor gekozen om niet naar voren te treden. Ze heeft me vanochtend wel nog een berichtje gestuurd dat mijn verhaal mensen echt gaat beroeren en dingen kan veranderen."

"Nu het eruit is, voel ik me bevrijd. De momenten dat ik als vrouw naar buiten kon komen, zijn voor mij altijd momenten van rust geweest, van ontspanning en geluk. Nu wordt dat permanent geluk. Voor mij is vandaag een nieuw leven begonnen. Het voelt als een wedergeboorte."