flip franssen

"Ook Vlaanderen zeer kwetsbaar voor watertekort in toekomst"

De Zuid-Afrikaanse stad Kaapstad kampt met waterschaarste. Is eenzelfde scenario mogelijk in Vlaanderen? Er is alvast geen water in overvloed in Vlaanderen, een dichtbevolkte regio waarin we nu al meer water gebruiken dan beschikbaar is. Door de klimaatswijziging komen er bovendien meer droge periodes aan. "Dat zien we aankomen. En er is geen plan om tekorten in de toekomst te voorkomen", zeggen experts.

We leven in een regio waar weinig regen per persoon valt. Ook al regent het volgens u meer dan genoeg, het is niet genoeg voor zo'n dichtbevolkt gebied. Als je de neerslag per jaar deelt door het aantal inwoners, kom je aan 1.500 kubieke meter per jaar per inwoner. Volgens internationale normen is er heel weinig water onder de 2.000 kubieke meter en een ernstig tekort onder de 1.000 kubieke meter. Dààr zitten we dus pal middenin. Weinig water dus. 

We gebruiken het op!

Bovendien verbruiken we relatief veel drinkwater. Voor een deel halen we dat uit de grond. Maar we verbruiken meer dan de natuur zelf kan aanvullen en dus daalt het grondwaterpeil. Denk maar aan Zuid-West-Vlaanderen: daar is het grondwaterpeil in een halve eeuw met 100 meter gedaald. In juni vorig jaar regende het lange tijd niet. De overheid legde de boeren toen een verbod op om velden te besproeien. En er was een algemene oproep naar iedereen om waterverbruik zoveel mogelijk te beperken.

Klimaatswijziging speelt een rol

De voorspelling voor de toekomst is dat er 30 tot 70 procent minder neerslag zal zijn. Vooral in de zomer zullen steeds meer lange droge periodes voorkomen. Een zomer zoals die van 1976 zal niet meer één keer om de dertig jaar voorkomen, maar één keer om de vijf jaar. "De overheid is daarvan op de hoogte, werd al meermaals door experten gewaarschuwd, toch blijft preventief beleid uit", zegt Patrick Willems, professor waterbouwkunde aan de KULeuven.

Water op lange termijn garanderen

"Er zijn zeer zeker oplossingen mogelijk, maar daar moet werk van gemaakt worden", voegt professor Willems er aan toe. "Nu is het brandjes blussen: waar er problemen rijzen, wordt er naar oplossingen gezocht. Zo zijn in Zuid-West-Vlaanderen de vergunningen voor bedrijven strenger geworden als het over water gaat. En we zien dat er daar over de sectoren heen nu samengewerkt wordt om efficiënter met water om te gaan. Maar we hebben voor heel Vlaanderen een langetermijnbeleid nodig als we genoeg drinkwater willen behouden."

Eigenlijk nu al tekort

Eigenlijk hebben we nu al een tekort. In de regio Antwerpen en rond Brussel wordt het water tegenwoordig al "ingevoerd". Het is water uit Wallonië van de Maas. Via het Albertkanaal komt het tot bij ons. Dat is dus één manier om aan water te komen. "Maar we zullen er nog moeten verzinnen", zegt Willems:

  • Meer bekkens om water op te slaan
  • Insijpeling in grond verbeteren, dat betekent "verharding" tegengaan. De zogenoemde betonstop is momenteel pas voor 2040.
  • Hergebruik van water stimuleren.
     

"Maar vooral dus planmatig aanpakken. Niet allemaal apart in de voortuin wieden, wel over de sectoren heen werken: afvalwaterzuiveringsbedrijven moeten samenwerken met industrie en landbouw. En ook de overheid moet over de beleidsdomeinen heen kijken: milieu, waterbeheer en ruimtelijke ordening moeten beter op elkaar afgestemd worden."

Meest gelezen