Beluister de favoriete ochtendmuziek van Bert Dockx: "Mijn muziek ontstaat tussen paranoia, euforie, depressie en extase"

"A complete feeling of space and nothingness", mijmert een vrouw door de boxen van Bert Dockx. Terwijl hij nadenkt over zijn muzikale voorkeuren, glijden onder een dreigend wolkendek de treinen traag het station van Antwerpen-Berchem binnen. 'Falling' van Delia Durbyshire speelt op de achtergrond, een aaneenschakeling van interviews over dromen over vallen. Dockx beseft zelf nauwelijks hoe de stem perfect beschrijft wat hij voelt bij een zondag.

“Mijn afkeer van zondagen heb ik van mijn vader: hij had een afbraak- en asbestverwijderingsbedrijf, en zondag betekende voor hem gewoon binnenlopende telefoontjes die de nieuwe week aankondigden. Hij heeft spijt dat hij zijn leven aan die job heeft gespendeerd, zonder veel financieel succes. Mijn ouders hebben niet de vrijheid gekend om hun liefde voor de meer fijnzinnige zaken te ontwikkelen, en gunden het mij daarom extra hard. Ik ben hen daar extreem dankbaar voor. Maar op zondagen zijn mijn optredens gedaan en heerst na de voldoening ook verdriet. Er is niets wat ik liever doe dan optreden.”

Een beest achter tralies

Toch moet er naast de optredens ook aan nieuw materiaal geschreven worden. "Ik probeer zo weinig mogelijk te doen buiten muziek maken", vertelt Dockx. Na een lange tijd in horeca te hebben gewerkt, heeft hij elke afleiding van de muziek afgezworen. "Dat betekent dat ik veel tijd spendeer aan zogezegd niets doen. Het klinkt provocerend en lui, maar een nummer schrijf je niet zomaar tussen de soep en de patatten. Die tijd voor reflectie is een deel van mijn werk. Als iemand anders mij een structuur probeert op te leggen, verander ik in een beest achter tralies."

Vervolgens haalt hij een plaat boven met een prachtige hoes, waarop een man in pyjama ligt te slapen op een grote, witte duif. Een vredig tafereel waar je raar genoeg meteen onrustig van wordt. “Dit is Shleep van Robert Wyatt. Hij maakte deze plaat tijdens een lange periode van slapeloosheid. Op de momenten waarop ik het creatiefst ben, slaap ik ook erg slecht. Ik voel me dan wel goed, maar ik moet oppassen dat ik niet steil de dieperik in ga. Net op dat kantelpunt ontstaat mijn muziek: de frictie tussen paranoia, euforie, depressie en extase."

Dockx werd opgevoed met jazz, rock, blues en klassieke muziek, maar wie hem een beetje kent, weet dat hij tegenwoordig veel naar elektronica luistert. Autechre, Huerco S., Brian Eno en elektronicakunstenares Laurie Spiegel sieren de lijst. “Er is iets heel mafs wat mensen niet weten over elektronische muziek: de echte pioniers in het genre waren vrouwen. Britse huismoeders uit de fifties en sixties plakten en knipten futuristische klanken aan elkaar in de kelders van de BBC, nog voor mensen wisten dat elektronische muziek bestond. In die jaren waren vrouwelijke muzikanten bijna ongezien, zelfs in de jazz. Wat gemaakt werd tijdens de BBC Radiophonic Workshops is legendarisch, maar door bijna niemand gekend."

Gestrand

Er wordt gerookt, getwijfeld en ongeduldig heen- en weer gestruind in de woonkamer. Dockx' onrust lijkt ook invloed te hebben op zijn luistergedrag. "Er is maar één plaat die ik kan uitluisteren, en dat is Pink Moon van Nick Drake." De klassieker uit de jaren zeventig duurt nog geen half uur, en staat bekend als één van de droevigste platen uit de popgeschiedenis.  "De eerste keer dat ik die plaat hoorde, dacht ik "Wauw, zo'n frisse muziek! Ik word hier instant vrolijk van." Terwijl Drake bekend staat als zo'n tragisch figuur. De laatste maanden van zijn leven was hij getormenteerd en miserabel, maar ik vind het verschrikkelijk dat hij en zijn muziek daar volledig tot worden gereduceerd. Het heeft een zekere duisternis, maar het is geen Joy Division, hè."

De helft van de nummers in het lijstje bulkt nochtans van de ironie en weemoed. The Velvet Underground, Nick Drake, Neil Young: stuk voor stuk lag er over hun duistere lyrics een muzikale laag van vrolijke gelatenheid. “On the Beach van Neil Young is een plaat die heel goed weergeeft hoe ik me op zondagen voel: gestrand”, vertelt Dockx. "De hoes, de lyrics en de muziek, allemaal vertolken ze een existentieel nulpunt. “I went to the radio interview, but I ended up alone at the microphone." Wat een zalige tekst."