Direct naar artikelinhoud
Opinie

Stijg uit boven de slachtoffercultuur en houd op met zeuren: die boodschap werkt

David Brooks.Beeld kos

Volgens NYT-columnist David Brooks helpt de methode van psycholoog Jordan Peterson jonge mannen wel degelijk. Ook al is die vaak erg negatief over de mensheid.

Mijn vriend Tyler Cowen (Amerikaanse econoom, red.) beweert dat Jordan Peterson vandaag de dag de invloedrijkste intellectueel is van de westerse wereld. Daar zit wat in. Peterson, een psycholoog van de Universiteit van Toronto, heeft zijn echte thuis gevonden op YouTube, waar zijn video's ongeveer 40 miljoen kijkers hebben getrokken.

In die video's analyseert hij teksten uit de klassieken en de Bijbel en maakt hij gehakt van identiteitspolitiek en politieke correctheid. Nog belangrijker is dat hij jonge mannen als een strenge vader de les leest over hun eergevoel, oprechtheid en zelfdiscipline. Over hoe ze volwassen moeten worden en verantwoordelijkheid voor hun leven moeten nemen.

De wereldbeschouwing van Jordan Peterson begint met het geloof dat het leven in wezen een serie meedogenloze wedstrijden is

Het interessantste aan de populariteit van Peterson, en van het succes van zijn nieuwe boek 12 Rules for Life, is wat het zegt over de jonge mannen van vandaag. Zijn werk richt zich op mannen die zich vaderloos voelen. Eenzaam. Dobberend in een chaotisch moreel vacuüm. Constant voorbijgestreefd en vernederd door vrouwen. Geplaagd door zelfhaat.

Peterson biedt hen de kans sterk te zijn. Hij roept hun idealisme op door hen te vertellen dat het leven hard is. Zijn wereldbeschouwing begint met het geloof dat het leven in wezen een serie meedogenloze wedstrijden is. De sterken krijgen de trofeeën en de zwakken eindigen als verslagen slappelingen, onbekend en onbemind.

Gedurende lange tijd, redeneert Peterson, heeft het christendom de menselijke neiging tot barbarisme in toom gehouden. Maar God stierf in de negentiende eeuw en de christelijke leer en discipline stierven met hem. Dat bracht ons het tijdperk van de ideologie, van fascisme en communisme – en daarmee Auschwitz, Dachau en de Goelag.

Geef anderen niet de schuld en wees niet wraakzuchtig. Kies in plaats daarvan voor discipline, moed en zelfopoffering. Lieg nooit

Sindsdien hebben we een andere manier gevonden om de mensheid te pacificeren. Omdat de meeste conflicten over waarden gaan, hebben we besloten dat we geen waarden meer hebben. We vieren het relativisme en de tolerantie. We ontkennen de ware menselijke natuur en pretenderen naïef dat iedereen aardig is. Het voordeel hiervan is dat we onszelf niet hebben opgeblazen. Het nadeel is dat we leven in een chaotische wereld, zonder normen en zonder betekenis.

Leven is lijden, herhaalt Peterson. Laat je niet in de maling nemen door het naïeve optimisme van de progressieve heilsleer. Het leven is een aanhoudende strijd en pijn. Het is jouw neiging om te zeuren, om het slachtoffer uit te hangen, om op wraak te zinnen.

Peterson vertelt jonge mannen om dat nooit te doen. Stijg uit boven de slachtoffercultuur die je overal om je heen ziet. Houd op met zeuren. Geef anderen niet de schuld en wees niet wraakzuchtig. Kies in plaats daarvan voor discipline, moed en zelfopoffering. Lieg nooit. Vertel je baas wat je echt denkt. Wees streng voor je kinderen. Dump de vrienden die jou omlaag halen.

Solitair en emotieloos

Veel van de raadgevingen van Peterson komen bij mij banaal over. Net als Hobbes en Nietzsche beeldt hij zich een brute wereld in, bijna zonder welwillendheid, schoonheid, verbondenheid en liefde. Zijn recept voor zelfverbetering is solitair en emotieloos. Ik zou zeggen dat de levens van jonge mannen meer door liefderijke verbondenheid verbeterd kunnen worden dan door Petersons vreugdeloze oproepen tot zelfopoffering.

Maar hij raakt een gevoelige snaar bij zijn publiek. En hij leeft naar de deugden die hij aanbeveelt. Dat bleek uit een interview met Cathy Newman van het Britse Channel 4 News. In plaats van te luisteren naar Peterson, maakte zij een kwaadaardige karikatuur van zijn opvattingen door ze te verdraaien. Peterson corrigeerde haar kalm en uitputtend en liet Newman zo door de mand vallen.

De methode-Peterson is een harde methode, maar het is ook een idealistische methode

De methode-Peterson is een harde methode, maar het is ook een idealistische methode. Voor miljoenen jonge mannen blijkt het het perfecte tegengif voor de mengeling van knuffelen en beschuldigen waarin ze zijn grootgebracht.

Jordan Peterson is de held van alt-right: eindelijk iemand die met verstand van zaken afrekent met het gezwets over 'wit privilege'.