De Verenigde Staten: een grondwetscrisis in slow motion

Donald Trump is bereid om heel dit land – zijn instellingen en machtsevenwichten, de rechtsstaat en alle beginselen van fatsoen, waarheid en deugd – om zeep te helpen om zijn eigen vel te redden.

Dit is geen normale mens, laat staat een normale president. Dit is een beschadigd man, iemand die altijd in zijn eigen realiteit geleefd heeft en zijn eigen regels heeft gemaakt. Als de waarheid hem niet past, verzint hij in een handomdraai een alternatieve werkelijkheid.

Toen hij kandidaat werd voor het presidentschap, dacht hij niet echt dat hij kon winnen. Hij wou het niet eens. Het was gewoon de zoveelste show, het zoveelste circusnummer. Pas na verloop van tijd besefte hij dat hij kon winnen en, belangrijker, dat hij het wou.

Geen ambitie om het land te dienen

Maar hij heeft nooit de ambitie gehad om het land te dienen, hij dient alleen zijn ego. Hij wou winnen omdat hij een hekel heeft aan verliezen. Toen de stunt een echte campagne werd, moest hij een versnelling hoger schakelen en een beroep doen op mensen die bereid waren om zich in het kamp te scharen van een belachelijke, bezoedelde, smerige, schandalige, gewetenloze figuur. Zo kwam hij aan zijn team.

De president won zijn verkiezing met de hulp van de Russen en tegen elke waarschijnlijkheid in. Zijn overwinning schokte de hele wereld, hemzelf inbegrepen. Hij had zijn slechtste eigenschappen niet eens moeten veranderen of verbergen. Hij won terwijl hij er openlijk te koop mee liep.

Maar Trump kon niet vermoeden dat zijn grootste triomf zijn ondergang kon worden. Nu hij bedreigd wordt, doet hij alles wat in zijn macht ligt om het tij te keren. Alleen overleven is nog van tel, zijn overleven, dat van zijn familie en zijn rijk. Dit is het ultieme spelletje machomonopolie: de hotels zijn in gevaar en Robert Mueller heeft een kaartje 'Ga direct naar de gevangenis' klaar.

Het moet pijn doen dat heel deze juridische knoeiboel het gevolg is van Trumps eigen roekeloosheid en van het kaliber van de mensen met wie hij zich heeft omringd, duistere figuren als Carter Page, de campagnemedewerker met Russische connecties.

De losse flodder van Devin Nunes' memo gaat vooral over de bewering dat een rechtbank de FBI herhaaldelijk de toelating gaf om Pages contacten met de Russen in de gaten te houden. Het memo heeft het onderzoek naar de Russische banden met Trumps campagne niet gekelderd maar net geloofwaardiger gemaakt.

Het onderzoek is niet uitsluitend voortgekomen uit het dossier van Christoper Steele, zoals Trump en zijn lakeien beweren. Dit zegt het memo over George Papadopoulos, Trumps campagneadviseur: "De informatie van Papadopoulos leidde eind juli 2016 tot het openen van een FBI-onderzoek door agent Pete Strzok." Papadopoulos heeft inmiddels bekend dat hij tegen de FBI heeft gelogen en werkt nu mee met de speciaal aanklager.

Het ondenkbare doen

Trumps aanval op de FBI en het Department of Justice is niet alleen mislukt maar zou zelfs een averechts effect kunnen hebben. De mogelijkheid dat het memo echte bewijzen bevatte dat het onderzoek niet deugde, is in rook opgegaan. Trumps leugens hebben gefaald. De harde kern van zijn aanhangers zal ze blijven geloven, maar de waarheid is een vreemd ding: je kunt ze niet blijven verbergen. Vroeg of laat komt alles aan het licht.

Maar dat is geen troost. Hoe dichter Mueller bij de waarheid komt, hoe groter Trumps paniek zal worden. Hij zal zich meer en meer in het nauw gedreven voelen en het is heel waarschijnlijk dat hij het ondenkbare zal doen.

Het ontslag van Mueller is een reële mogelijkheid. Dat zou een grondwetscrisis uitlokken, zegt men. Ik zeg dat we al in grondwetscrisis in slow motion zitten. Nooit zal Trump het belang van het land voorrang geven op zichzelf. En zijn Republikeinse hulpjes in het Congres zijn al zo ver met hem meegegaan dat ze weten dat ze zijn lot zullen delen.

Zet u schrap, mensen, deze rit zal nog veel ruiger worden voor ze eindelijk voorbij is.