Wonderboy, übernerd en wereldverbeteraar: wie is Elon Musk?

Voor Elon Musk - nog maar 46- was het een meer dan glorieuze dag, gisteren. Van tevoren had hij de kansen op een succesvolle eerste testvlucht van de Falcon Heavy maar op 50/50 geschat. Hij zat dan ook overduidelijk te glunderen van plezier én opluchting achteraf.

Aan boord van de Falcon Heavy: een rode Tesla Roadster die in het najaar voorbij Mars zal vliegen en in een baan om de zon moet terechtkomen. Waarom een Tesla Roadster? "Je kan een blok beton gebruiken als ballast, maar dat is zo saai. Een auto, dat is dwaas en leuk, maar dwaas en leuk is ook belangrijk."

Een uitspraak die zo uit de mond zou kunnen komen van Tony Stark, het superrijke, geniale maar excentrieke brein die in de Marvel-comics schuilgaat achter Iron Man. Een uitspraak die Musk ten voeten uit typeert.

Volgens sommigen leidde dat gepest en het stukgelopen huwelijk van zijn ouders ertoe dat Musk zich opsloot in een wereld van technologie. Maar hij deed dat – niet zo anders als Apple-oprichter Steve Jobs – ook met flair voor marketing. Het maakte dat hij een übercoole nerd werd, veel cooler (en wellicht ook veel rijker) dan zijn pestkoppen indertijd.

Een mooi detail op dat vlak: met een vriend kocht Musk ooit een studentenhuis dat hij omvormde tot nachtclub, wat meteen zijn studies betaalde. De man houdt dus wel van wat glamour.

Zijn échte carrière begon in 1995, toen hij Zip2 oprichtte, de reden ook dat hij zijn studies in Stanford opgaf. Zip2 was een digitale stadsgids die hij en zijn partners uiteindelijk voor 300 miljoen verkochten aan Compaq. Dat geld investeerde hij in X.com, dat uiteindelijk zou samensmelten met het online betaalplatform Paypal, en in 2002 voor maar liefst anderhalf miljard dollar aan eBay werd verkocht.

Dat geld investeerde hij dan weer in Tesla – elektrische wagens die niet enkel prijzig maar ook elegant en sportief zijn. Hij zette er de autowereld mee op zijn kop. In het politiek correcte Hollywood zijn de Tesla's een hebbeding, er rijden nogal wat A-listers met eentje rond: van Cameron Diaz, Will Smith of Matt Damon tot Leonardo DiCaprio, James Cameron tot Steven Spielberg.

(lees verder onder de foto)

En dan is er natuurlijk nog SpaceX, Musks programma voor ruimtereizen. Niet zomaar een fata morgana: als eerste commerciële bedrijf slaagde SpaceX er in 2009 in om een raket met vloeibare brandstof in een baan rond de aarde te krijgen en in 2012 om een ruimtetoestel – de DragonX – aan het Internationale Ruimtestation te koppelen. NASA was zo hard onder de indruk dat SpaceX een contract kreeg ISS te bevoorraden, waarmee de DragonX de facto de opvolger van de Space Shuttle is.

En nu is de er dus de eerste succesvolle lancering van een Falcon Heavy-raket. De raket is in staat om 63.800 kilogram aan voorraden in een lage baan rond de aarde te brengen, en hij is krachtig genoeg om een lading van zo’n 16.800 kilogram naar Mars of een lading van 3.500 kilogram naar Pluto te sturen. Het is niet onwaarschijnlijk dat SpaceX, dat nog maar sinds 2002 bestaat, nog meer lanceringen mag gaan uitvoeren voor de Amerikaanse overheid.   

De vergelijking met Steve Jobs ligt voor de hand. Want net als Jobs’ producten zijn die van Musk niet "zomaar" producten. Ze zijn vooral een statement, een – voor sommigen – übercool statement zelfs. Musk en Jobs hebben geen klanten maar fans, ja zelfs volgelingen.

Soms lijkt het erop dat Musk doelbewust de parallel opzoekt. Zo zijn de Tesla-winkels door de dezelfde designer als de Apple Stores ontworpen. En nieuwe Tesla-modellen mag Musk graag voorstellen tijdens een show die helemaal rond zijn eigen persoontje draait, gehuld in een leren jack, die zijn rocksterimago moet cultiveren.

Musk lijkt nog op een andere manier op Jobs: beiden hebben – volgens mensen die het kunnen weten – een bikkelharde persoonlijkheid. Hun werknemers drijven ze tot het uiterste, en wie het tempo dat Musk zichzelf oplegt niet kan volgen, gaat er onverbiddelijk uit. Bovendien zou hij, net als Jobs, tot in het diepst van zijn gedachten overtuigd zijn dat hij intelligenter en inventiever is dan iedereen uit zijn omgeving.

(lees verder onder de foto)

Maar de vergelijking met Jobs gaat niet helemààl op. Jobs sleet vooral hebbedingen aan de wereld. Hebbedingen die ons sociale gedrag bijstuurden, dat wel, maar desondanks hebbedingen. Musk mikt hoger: hij wil de wereld écht veranderen. En tot nog toe veranderde elk van zijn bedrijven – van Paypal tot Tesla én SpaceX – hun eigen sector.

Maar Musk wil dus nog meer. Vandaar dat hij ook Solarcity oprichtte, een bedrijf dat elektrische batterijen produceert, om daarmee de energieproductie van zonnepanelen te verbeteren en uiteindelijk de opwarming van de aarde tegengaan.

Hij is ook de man achter de Hyperloop: een gigantische, vacuümbuis tussen LA en San Francisco waarin passagiers op amper 35 minuten die afstand te overbruggen, sneller dan een vliegtuig dus. Te realiseren voor maar zes miljard dollar, hoopt Musk.

En nog een verschil met Steve Jobs: de Apple-man pakte met zijn uitstraling zowat elke kamer in die hij binnenwandelde. Musk heeft allesbehalve het charisma van een Jobs en is ook niet zo'n begenadigd spreker. Al staat dat zijn ambities en zijn dromen niet in de weg.