Het recht om vergeten te worden: kan je iets voorgoed van Google laten verwijderen?

Het recht om te worden vergeten, daar draait het om in de zaak die oud-slachthuisdirecteur Jack Benedik heeft aangespannen tegen Google. De voormalige baas van de in 2005 failliet verklaarde slachterij in Landgraaf eist dat Google vijf zoekresultaten, of URL’s, verwijdert. De Nederlandse tak van de wereldwijde zoekmachine weigert. Dat zou geschiedvervalsing zijn, vindt Google.

Het is de eerste keer dat Google in Limburg voor de rechtbank wordt gedaagd. Elders in Nederland hebben rechters zich over gelijkaardige geschillen uitgesproken, meestal in het voordeel van Google. Want rechters hechten groot belang aan informatievrijheid en de maatschappelijke rol van zoekmachines als Google daarin. Leg je Google strenge beperkingen op, dan verliest de zoekmachine aan geloofwaardigheid, zo oordeelde de rechtbank Amsterdam begin 2016.

Pensioenpremies

Benediks advocaat Marlon Woisch ziet niettemin aanknopingspunten voor zijn cliënt. Hij vindt dat Benediks belang zwaarder weegt dan dat van Google en alle internetgebruikers. Benedik stelt veel last te hebben van kritische publicaties over zijn rol in het faillissement van het slachthuis. Het grote vleesverwerkingsbedrijf in Landgraaf ging in 2005 failliet, waarbij 550 mensen hun baan verloren. Voor velen zijn geen pensioenpremies betaald, terwijl Jack Benedik en zijn broer en mededirecteur Geert hun financieel belang net op tijd hadden veilig gesteld. Dit tot groot ongenoegen van het personeel en de curatoren, die nu nog steeds bezig zijn het faillissement af te handelen. Curator Van Bergen wacht al een jaar op een uitspraak van het hof in Den Bosch over de vraag of Benedik bestuurdersaansprakelijkheid heeft.

Herinnering

Informatie over de zaak is snel terug te vinden op het internet, toegankelijk door onder meer Google. “Google schetst een onjuist beeld van de heer Benedik dat overwegend negatief is”, zei raadsman Woisch in de rechtbank. “De informatie is onjuist en onnodig grievend. Hij zou de hemel te rijk zijn als deze artikelen niet meer te vinden zijn bij de zoekopdrachten. Hij is 71 en wordt er nog dagelijks aan herinnerd. Hij wil juist verder met zijn leven, zich richten op de toekomst, niet het verleden.”

Rechter Wendelien Elzinga wilde gisteren weten hoe het komt dat Benedik nog dagelijks wordt herinnerd aan zijn rol in het faillissement. “Zit hij zichzelf iedere dag te googelen?” Benedik: “Het komt regelmatig voor dat ik mensen spreek die me dat direct of indirect kenbaar maken. Zo van, o ja, nou weet ik het weer.” “Hebben ze dan gegoogeld of is het hun herinnering? Want die kan ik niet uitwissen”, vroeg Elzinga. Dat weet Benedik niet. “Dat soort ontmoetingen vindt een paar keer per jaar plaats”, aldus Benedik, “niet dagelijks.”

Volgens Elzinga is het niet vreemd dat het faillissement bij velen nog vers in het geheugen ligt, omdat zo veel mensen daarbij hun baan verloren. “Die mensen vergeten niet snel, dat is niet vreemd. Ik weet het zelf ook nog, het was een grote zaak.”

Volgens Woisch waren publicaties kort voor en na het faillissement relevant, “maar dertien jaar later niet meer.” Worden de bewuste URL’s verwijderd, dan betekent dat niet dat alle openbare info over het faillissement verdwenen is. Er blijven volgens hem nog genoeg openbare bronnen over, zoals een faillissementsregister.

Krant

Benedik wil verwijdering van artikelen van vakmedia Distrifood, GFActueel, Vleesmagazine en NRC. De eerste publicaties stoelden op artikelen uit De Limburger. Benedik heeft destijds ook een publicatie geprobeerd tegen te houden, maar verloor die zaak bij het gerechtshof.

Deze rechtszaak gaat niet om de inhoud van de publicaties, die kan Benedik alleen bij de betreffende media aanvechten. “Het gaat hier om een onttrekking aan het publiek via de achterdeur”, zei advocaat Remy Chavannes namens Google. Hij vindt dat buiten proporties. “Het zijn producten van gefundeerd journalistiek onderzoek. Verwijdering zou geen enkel zoekresultaat over Benedik opleveren. Dat zou de geschiedenis van zijn loopbaan ernstig geweld aandoen.”

Uitspraak over acht weken.

IETS LATEN VERWIJDEREN VAN GOOGLE: HOE WERKT DAT NU EIGENLIJK

Sinds mei 2014 kan een individu een zoekmachine als Google volgens het Europese recht verzoeken om specifieke URL’s te verwijderen die betrekking hebben op hem of haar. Google verwijdert alleen resultaten als de zoekopdracht iemands naam is en als het resultaat irrelevant, buitensporig of ongeschikt is. Weigert Google, dan kan iemand nog naar de rechter stappen.

Op 29 mei 2014 introduceerde Google het officiële verzoekproces. Bijna vier jaar later staat de teller al op 2.049.754 Europese verzoeken, waarvan 43,3% geaccepteerd werd. Toch werden meer dan de helft van de URL’s niet verwijderd. Ook in België zien we een gelijkaardige evolutie. Sinds de invoer van het verzoekproces vroegen al 56.517 Belgen een verwijdering van een URL aan. 46,6% zag zijn verzoek ingewilligd, 53,4% niet.

Enkele van de meest voorkomende en belangrijkste factoren bij het nemen van beslissingen om pagina’s niet te verwijderen, zijn het bestaan van alternatieve oplossingen, technische redenen en dubbele URL’s. “Google kan ook vaststellen dat de pagina informatie bevat die duidelijk van algemeen belang is”, leest het op een van de officiële pagina’s van Google. “Bepalen of content van algemeen belang is, is complex. We moeten hierbij rekening houden met veel verschillende factoren, inclusief of de content betrekking heeft op de carrière, een eerder misdrijf, de politieke functie of de positie in het openbare leven van de aanvrager. En of de content zelfgeschreven content is, bestaat uit overheidsdocumenten of van journalistieke aard is.”

Zoekmachine

“Mensen durven wel eens te vergeten dat Google een zoekmachine is en niet ‘het internet’”, zegt communicatiemanager Michiel Sallaets. “We indexeren informatie die zich op het internet bevindt en maken deze bruikbaar en beschikbaar. Indien informatie op websites niet juist is dan raden we eerst aan om contact op te nemen met de webmaster/eigenaar website.”

Wie toch informatie van Google wil laten verwijderen, kan een procedure opstarten. “Alle informatie hierover vind je hier duidelijk neergeschreven. Elk verzoek wordt apart geëvalueerd. In sommige gevallen kunnen we de persoon om meer informatie vragen. Nadat we een verzoek hebben ontvangen via ons webformulier, wordt het door een van onze medewerkers beoordeeld. Zodra we een beslissing hebben genomen, ontvangt de persoon een e-mail met onze beslissing en een korte uitleg als we besluiten geen resultaten te verwijderen. Belangrijk om weten is wel dat wanneer we een link uit de zoekresultaten verwijderen, de informatie nog steeds op de website beschikbaar kan zijn.”

Facebook

De URL’s die mensen willen laten verwijderen zijn afkomstig van verschillende websites. Toch zijn er enkele sites die vaker terugkomen. Facebook prijkt zo op de eerste plaats, met een totaal van 43.558 ingediende verzoeken. Bijna 42 % van de betreffende URL’s werd later verwijderd. Ook Youtube en Twitter zijn in de top 10 van Europese website terug te vinden.