Koningin Mathilde - zonder Filip - op missie in Ghana: vier vragen
Koningin Mathilde is op tweedaags werkbezoek in Ghana, aan de westkust van Afrika. Ze is woensdagvoormiddag vertrokken met een lijnvlucht van op Zaventem naar Accra. Met aan boord een kleine delegatie, inclusief onze ploeg. Het echte werk is voor vandaag en morgen. Wat gaat Mathilde doen in Ghana? Waarom reist ze zonder koning Filip? Wie mag wel mee? En waarom Ghana?
1. Wat zoekt Mathilde in Ghana?
Het doel van Mathildes werkbezoek is om te leren van Ghana. Ze wil kijken hoe het land concreet bezig is om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties te realiseren, en ze daarin aanmoedigen. Want dat is haar taak als een van de zeventien pleitbezorgers van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Die moeten gehaald worden tegen 2030.
Het is Mathildes eerste bezoek aan Ghana, vertelt ze ons bij aankomst. Ze bezoekt er een achttal projecten die focussen op de gelijkheid van man en vrouw, onderwijs en gezondheidszorg, de drie doelstellingen die ze vooral wil promoten. Vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo reist met haar mee.
Voorbeeld voor Afrika en voor ons
“Ghana wordt gezien als een voorbeeld van ontwikkeling in Afrika,” zegt De Croo. “Ze hebben een president die bijzonder duidelijk is op het gebied van mensenrechten, en die grote stappen vooruit heeft gezet wat betreft de gelijkheid van man en vrouw. Ghana is een voorbeeld in Afrika qua democratie.”
Ghana heeft zo’n 27,5 miljoen inwoners en is acht keer zo groot als België. De officiële taal is Engels. Het land ontstond in 1957, uit twee Britse kolonies. Drie jaar later werd het land een republiek. Huidig president is Akufo-Addo. Hij is anti corruptie, en pro business.
African Gender Award
Het grote probleem voor meisjes en vrouwen in Ghana zijn de gedwongen kindhuwelijken. Maar liefst één op de vijf meisjes in Ghana trouwt voor ze achttien is. En vier op de tien meisjes hebben tussen hun vijftien en negentien jaar minstens één keer te maken gehad met seksueel geweld.
De Ghanese regering wil dit aanpakken. Met succes. In 2016 kreeg Ghana de African Gender Award, voor zijn inspanningen om de economische en sociale rechten van vrouwen te promoten. Ze hebben ook een minister van Gender. Mathilde wil die best practices gaan bekijken, vertelt ze.
Te goed voor ontwikkelingssteun
Economisch is Ghana een handelspartner van België. Het voert vooral goud, petroleum en cacao uit, en naar ons land is dat vooral cacao en fruit. België geeft geen ontwikkelingssteun aan Ghana en steunt ook geen ngo’s daar, want daarvoor doet het land het te goed, gezien het in 2010 is doorgegroeid naar de categorie van middeninkomenslanden.
“Ons land werkt in Ghana vooral samen met VN-organisaties, zoals UN Women, Unicef, UNFPA,” kadert De Croo hoe België wel actief is in Ghana. “Wij werken veel rond de gelijkheid van man en vrouw, ook veel rond kinderen een kans geven om naar school te gaan, en toegang te krijgen tot de gezondheidszorg.”
Ook investeert ons land in twee Ghanese ondernemingen via Bio-Invest, een Belgische Investeringsmaatschappij voor ontwikkelingslanden.
2. Waarom Mathilde, zonder Filip?
Sinds begin 2016 is Mathilde een van de zeventien pleitbezorgers van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. Ze is daarvoor gevraagd door de vorige VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon. Die koos wereldwijd een select groepje van bekende en invloedrijke mensen om de Doelstellingen te promoten.
Wie is er nog pleitbezorger? De zangeres Shakira, voetballer Lionel Messi, de Chinese zakenman Jack Ma van de Alibaba Group, acteur en filmmaker Forest Whitaker, de Zweedse kroonprinses Victoria. En belangrijk in dit geval, ook de Ghanese president. Hij is ook samen met de Noorse premier voorzitter van de zeventien ambassadeurs, en het is op zijn uitnodiging dat we nu in Ghana zijn.
Van New York tot Jordanië
Het is niet de eerste keer dat Mathilde als vertegenwoordiger van de Doelstellingen op pad gaat. Anderhalf jaar geleden trok ze voor anderhalve dag naar de VN in New York, om daar te speechen. Toen samen met minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders.
En ook op het terrein wil ze naar eigen zeggen de mensen gaan aanmoedigen. Zo ging ze vorig jaar naar Jordanië, samen met minister De Croo. “We hebben toen de vluchtelingenkampen bezocht,” zegt De Croo. “Ik vind het belangrijk om te gaan kijken naar de projecten die wij op het terrein doen, samen met de koningin. Zij heeft wereldwijd aanzien als pleitbezorger van de Duurzame Doelstellingen.”
De ‘to do’ van iedereen
De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen zijn geen theoretische idealen, maar een concreet actieplan. Iets waar iedereen elke dag mee bezig moet zijn, om te zorgen voor een duurzame planeet. Om armoede te stoppen, ongelijkheid te verminderen, en de klimaatverandering tegen te gaan. Het is de ‘to do’ van iedereen om samen de wereld te veranderen.
Het is Mathilde die een van de zeventien VN-pleitbezorgers is, en niet Filip. En dus blijft hij thuis.
3. Wat gaat ze er doen?
Mathilde focust tijdens haar tweedaagse op zo’n acht projecten in de Ghanese hoofdstad Accra, die draaien rond onderwijs, gezondheid en de empowerment van meisjes en vrouwen. Zo bezoekt ze op dag één een middelbare school, die is uitgerust met technologie van het Belgische communicatiebedrijf Televic. Zij hebben in 242 scholen gezorgd voor state-of-the-artlaboratoria voor e-learning.
Luisteren naar kindbruidjes en speechen
Met de minister van Gender praat Mathilde over gedwongen huwelijken, en verhalen over hoe het is om te moeten trouwen als kind, zal ze uit eerste hand horen van kindbruidjes. Met de minister gaat het ook over hoe belangrijk het is om meisjes op school te houden. Hoe dat in de praktijk gebeurt, ziet Mathilde in een opleidingsinstituut waar meisjes de stiel leren van kapster, schoonheidsspecialiste, en modeontwerpster.
Op dag twee komen er ook groene projecten bij. Mathilde bezoekt een champignonbedrijf dat specifiek werk wil geven aan vrouwen (er werken er meer dan mannen), en dat zijn afval volledig hergebruikt. Het project is vorig jaar gelanceerd met geld van de Europese Unie. Daarna gaat ze naar een lagere school, waar kinderen bewust recycleren. En ze stopt op de universiteit, waar ze zelf gaat speechen voor zo’n tweehonderd studenten.
4. Wie mag mee?
De delegatie naar Ghana is klein, anders dan bij een staatsbezoek. Qua officials is, behalve de koningin en de minister, alleen nog de Belgische ambassadeur in de regio van de partij. Ook de twee Belgische bedrijven van wie Mathilde de projecten bezoekt in Ghana, gaan mee. En de pers. Want zonder microfoon, camera of pen erbij kan je niks promoten.