Het laatste woord is voor Sofien Ayari: "Ik heb niets toe te voegen aan wat mijn advocaat gezegd heeft." De rechter vraagt hem nog eens om goed na te denken of hij toch niets wil zeggen, maar hij blijft bij zijn standpunt. 

Sofien Ayari laat weten dat hij waarschijnlijk niet aanwezig zal zijn op 29 maart.

Advocaat Sven Mary denkt hetzelfde voor zijn cliënt: hij verwacht niet dat Abdeslam aanwezig zal zijn.

Het Openbaar Ministerie gaat meteen in de tegenaanval en benadrukt dat het wel degelijk om terrorisme gaat: "Ze hebben daar wapens en explosieven verzameld. El Bakraoui is daar nog geweest. Ze zijn niet gevlucht omdat ze niet wilden sterven als martelaar of omdat ze geen terroristen zijn. Ze hadden een ander project op dat ogenblik."

Ze had het naar eigen zeggen kunnen begrijpen als de verdachten al gevlucht waren op het moment dat de politieagenten op de deur bonsden. "Maar ze hebben gewacht."

Mary grijpt opnieuw terug naar het optreden van Abdeslam in de rechtbank maandag. Toen wilde hij niet antwoorden of zelfs maar rechtstaan tijdens zijn verhoor. "U kan zich niet voorstellen hoe gegeneerd ik was", bekent Mary. 

"Maar daarna had hij het over wetenschappelijk bewijs en dat u zich daarop moet baseren. Feit is dat men geen DNA van Abdeslam terugvindt op de wapens. Abdeslam was al weg uit de kamer waar Belkaïd zich bevond en van waaruit hij geschoten had. Hij heeft de wapens dus ook niet aangeraakt." Mary concludeert daaruit dat Abdeslam onmogelijk medeplichtig kan zijn. 

Wie heeft er geschoten? Die vraag werpt Sven Mary na de korte pauze meteen op? Volgens de advocaat is er maar één schutter: Mohamed Belkaïd. Daarmee treed hij de verdediging van Ayari bij. 

Was de schietpartij in de Driesstraat in Vorst een daad van terrorisme? "Nee", is het antwoord van Sven Mary. De schietpartij was volgens Mary niet gericht tégen de maatschappij of de Belgische Staat en dus is er in zijn ogen geen sprake van terrorisme.

"Het doel was niet om de bevolking te viseren. Het was ieder voor zich."

Mary benadrukt dat iedereen het vermoeden van onschuld geniet, "zelfs Abdeslam". "Eén week voor het proces duikt het nieuws op dat de bommengordel van Abdeslam defect was. Dat is geen toeval." 

"Wat Abdeslam gezegd heeft, was niet voorbereid. Toch niet door mij." Maar Mary gaat er toch op in. "Abdeslam vertelde dat er wetenschappelijke bewijzen waren. Wél: daar moet het om draaien. Niet om de hypotheses of de fantasie. Het recht, en niets dan het recht. Het dossier en niets dan het dossier. Het gaat hier om de Driesstraat. En niets anders dan de Driesstraat."

Hij vraagt vervolgens om eens in te beelden dat het niet om meneer Abdeslam, maar om meneer "Dupont" gaat. 

Sven Mary pleit ervoor dat terreurverdachte Salah Abdeslam vrijuit gaat door een procedurefout. "De strafvordering is onontvankelijk en dus moet Abdeslam vrijuit gaan."

Het gaat volgens Mary meer bepaald om een schending van de taalwet - een document dat volgens Mary in het Nederlands moest worden opgesteld, werd in het Frans opgesteld. Volgens Sven Mary is het een belangrijk document waar het verdere onderzoek uit voortvloeit, maar het Openbaar Ministerie spreekt dat tegen en stelt dat het een maatregel van interne orde is die niet onder de taalwetgeving valt.

Het zou een precedent zijn, want in het verleden was er nooit eerder een gelijkaardige situatie. 

Advocaat Sven Mary, die terreurverdachte Salah Abdeslam verdedigt, werpt de vraag op: "Waarom zou ik nog pleiten? Waarom nog het woord nemen? Om interessant te zijn? Voor mijn ego, dat volgens sommigen al opgeblazen is?"

"Salah Abdeslam heeft gezegd dat Allah zijn enige rechter is, en dat hij geen schrik heeft van u of uw straf. Waarom zou ik me nog moe maken met hem te verdedigen? Ik ga het u uitleggen: er moeten zaken gezegd worden over het recht, de procedure en de feiten. Ik erken uw rechtbank", benadrukt Mary. Maandag had Abdeslam nog gesteld dat hij alleen god als zijn rechter ziet.

"De procedure moet gerespecteerd worden, zelfs al is dat soms hard en moeilijk."

De advocaat van Ayari richt zich tot de rechter: "Onze taak is moeilijk, de uwe nog moeilijker". De reden? "We vragen de norm van u, in een context, een klimaat, dat niet gemakkelijk is."

Hij verwijst daarbij naar de mediahetze die rond het proces hangt: "pornografisch". "Elk woord, elk gebaar wordt meteen de wereld ingestuurd. In die abnormale omstandigheden moet u uw werk doen."

Op het einde leest advocate Laura Séverin nog een brief voor van de moeder van Sofien Ayari:

"Mevrouw de rechter, ik schrijf deze brief. Mevrouw de rechter, mijn zoon is gemanipuleerd. We zijn een matige familie, onze kinderen zijn opgevoed met respect voor anderen. Mijn zoon is nooit radicaal geweest: Hij houdt van het leven, luistert naar muziek, gaat naar voetbalwedstrijden. Er was nooit iets abnormaal aan onze familie. Onze grootste droom was om onze zonen te zien opgroeien, hen werk te zien vinden en een gezin te stichten. Mevrouw de rechter, we hebben vertrouwen in uw rechtssysteem."

De verdediging van Sofien Ayari is aan zijn uitzetting begonnen. Laura Séverin begint met een gedachte naar de slachtoffers van Parijs en Brussel. "Ik weet dat ze naar hier kwamen voor antwoorden en ben ervan overtuigd dat ze die zullen krijgen op het proces over de aanslagen." 

Ze benadrukt dat de verdediging van Ayari geen gemakkelijke klus is: "Hij zegt dat hij niet geschoten heeft, het federaal parket zegt van wel."

In haar pleidooi draait het dan ook vooral over hoeveel schutters er geweest zouden zijn: "Er is van drie plaatsen geschoten, Belkaïd is op die drie plaatsen geweest. De politie heeft maar één schutter en één wapen gezien. En de agenten hebben ook geen twee wapens gehoord." Volgens haar was er maar één schutter in het appartement in de Driesstraat, en dat is Mohamed Belkaïd. 

Ze stelt: "Het is hoogstens poging tot doodslag, geen poging tot moord" en doet beroep op de clementie van de rechtbank. Er is volgens haar ook geen sprake van een terroristische context. Ze vragen dan ook de vrijspraak voor moordpoging in terroristische context. Wél geven ze toe dat er sprake was van verboden wapenbezit, maar daar vragen ze een milde straf voor.

Bauwens wijst de drie mannen die in de Driesstraat waren nogmaals met de vinger: "De ene is dood, de andere ligt in bed en de derde heeft een selectief geheugen." Zijn confrater gaat dieper in op dat "geheugenverlies": "Zijn verklaringen zijn totaal niet geloofwaardig".

Op het einde benadrukt Bauwens nog dat zijn cliënt zich niet als slachtoffer ziet: "Hij heeft zijn werk gedaan en vraagt alleen dat u zijn werk verderzet. Dat u het recht laat geschieden."

Bauwens is fel voor de rechter over de anonimiteit van zijn cliënt. "In februari 2018 vind ik het bizar dat ik hierover nog moet pleiten. Ik zie dat veiligheidsmensen in het justitiepaleis en de federaal procureur niet herkenbaar in beeld mogen komen. Ook van Ayari mogen er van u geen beelden worden gemaakt, maar u zegt wel dat de leden van speciale eenheden met naam en toenaam zich kenbaar moeten maken."

Dat kan niet, benadrukt hij. Méér nog: "Er is geen probleem met de anonimiteit. Als u dat niet aanvaardt, riskeert u 1 tot 2 jaar cel en een geldboete." De anonimiteit van de Speciale Eenheden is beschermd door de wet. 

Tom Bauwens noemt de burgerlijke partijstelling van de Speciale Eenheden ook een primeur voor ons land. "Het is de eerste keer dat de leden van de Speciale Eenheden zich burgerlijke partij stelt. Ze zijn er 24/24, 7/7 om onze waarden te beschermen. Het is dan ook de eerste keer dat dit anoniem gebeurt."

"Nr 9 en 10 stonden vooraan in Verviers en Vorst. Ze hebben overal interventies gedaan. De ene heeft 22 jaar ervaring, de andere 20. Voor één van hen is het gedaan. Hij heeft een arbeidsongeschiktheid van 55%. Hij is gereduceerd tot iemand die niet meer zelfstandig kan stappen. Dát is de realiteit van dit proces."

De advocaat van de Speciale Eenheden heeft het woord genomen. Hij heeft vernietigende woorden voor Abdeslam: "Ik ben blij dat Abdeslam vandaag in zijn bed gebleven is, zijn gedrag vermoeit mij. Hij is moslim als het hem uitkomt, jihadist als het hem uitkomt." 

Bauwens noemt Abdeslam een "opportunist". "Hij lacht met ons rechtssysteem, hij erkent ons recht niet. Maar hij gebruikt wel zijn zwijgrecht en vraagt aan zijn advocaat om hem te verdedigen."

Advocaat Sven Mary blijft terreurverdachte Salah Abdeslam verdedigen op het proces over de schietpartij in de Driesstraat. Dat heeft de strafpleiter aan het begin van de zitting laten weten aan de rechter. 

De grote vraag na maandag was wat Mary zou doen nadat Abdeslam aangegeven had dat hij de rechtbank niet erkent. Maar hij zal Abdeslam dus zoals voorzien verdedigen en pleit normaal deze namiddag. 

Terreurverdachte Sofien Ayari is zopas aangekomen in Brussel voor de tweede dag van het proces over de schietpartij in de Driesstraat. 

De mediabelangstelling lijkt aanzienlijk minder nu Salah Abdeslam beslist heeft om niet naar Brussel te komen voor de rest van zijn proces. Er zijn vooral een pak minder buitenlandse journalisten.

De veiligheidsmaatregelen blijven even groot, hoewel Abdeslam beslist heeft dat hij niet meer naar Brussel wil komen voor zijn proces. Sofien Ayari, de tweede beklaagde, zou het proces wel nog bijwonen. OCAD, het Orgaan dat de dreiging in ons land analyseert, heeft een bijkomende analyse gedaan en het terreurniveau voor dit proces blijft op 3. 

Dus opnieuw: Friese ruiters, een helikopter die in de lucht hangt, tientallen militairen en agenten die patrouilleren en veiligheidscontroles om het Brusselse Justitiepaleis binnen te geraken. 

Wie het Justitiepaleis in wil, moet zijn rugzak laten controleren door de politie en door een scanstraat. Wie vervolgens de zaal in wil moet een tweede identiteitscontrole ondergaan. Laptops en gsm’s zijn verboden in de zittingszaal. 

Het proces tegen Salah Abdeslam en Sofien Ayari gaat zijn tweede dag in. Wat staat er vandaag allemaal op de planning? In eerste instantie zullen de overige burgerlijke partijen - de advocaat van de speciale eenheden en de advocaat van een van de gewonde agenten - aan het woord komen. Normaal komen daarna ook nog de advocaten van de twee terreurverdachten aan bod. De grote vraag is: wat doet Sven Mary? 

Maandag was Abdeslam aanwezig, maar weigerde hij de rechtbank te erkennen. Hij wilde niet opstaan of antwoorden op de vragen van de voorzitter. "Mijn zwijgen zegt niet dat ik schuldig ben. Ik heb vertrouwen in god. Ik heb geen schrik van jullie. Doe wat u wil, ik verantwoord mij enkel tegenover god", klonk het onbewogen. Maar die verklaring brengt zijn advocaat Sven Mary wel in een lastig parket: iemand verdedigen die niet gelooft in ons rechtssysteem is heel moeilijk. Het is dan ook de vraag of Sven Mary vandaag nog advocaat zal zijn van Abdeslam – die overigens heeft laten weten dat hij niet meer aanwezig wil zijn op zijn proces. 

Wat als? Wat als Mary stopt als advocaat? Kan het proces dan doorgaan? Het simpele antwoord: ja.