Fact

Wetenschappers hebben piepkleine deeltjes ontdekt, afkomstig uit luchtvervuiling, in stalen van menselijk hersenweefsel. Het is niet ondenkbaar dat ze bijdragen aan hersenziektes zoals de ziekte van Alzheimer.

Check

Wetenschappers van diverse Britse universiteiten en van de universiteit van Mexico City voerden samen analyses uit op hersenweefsel afkomstig van 37 overledenen: 29 stalen van inwoners uit Mexico City die tussen 3 en 85 jaar oud werden, en acht stalen van Britse overledenen tussen 62 en 92 jaar. De onderzoekers vonden in de hersenstalen nanopartikeltjes, ultrakleine deeltjes van enkele nanometers groot (één nanometer is een miljardste van een meter). Daarvan analyseerden ze vorm, grootte en samenstelling aan de hand van vier wetenschappelijke methoden. Ze maten ook de concentratie ervan in de verschillende hersenstalen. De precieze vorm, grootte en samenstelling werd vergeleken met nanodeeltjes die voorkomen in sterk vervuilde lucht. Ze vonden in zowel de hersenen als in vervuilde lucht precies dezelfde minuscule magnetietdeeltjes. Magnetiet is een ijzeroxide dat onder andere wordt gevormd bij de verbranding van diesel.

De concentraties waren het hoogst in het hersenweefsel afkomstig van de oudste Britten en ook van jongere mensen uit Mexico City. Mexico City is de meest vervuilde stad ter wereld. Deze magnetietdeeltjes werden in eerder onderzoek al gevonden in de hersenen van overleden alzheimerpatiënten. De vrees bestaat nu dat luchtvervuiling wel eens een rol zou kunnen spelen bij de ziekte van Alzheimer.

Tot nog toe werd luchtvervuiling vooral in verband gebracht met hart- en longziekten. Deze studie suggereert dat er ook microscopische partikeltjes in het brein kunnen doordringen. De magnetietpartikeltjes in de onderzochte hersenstalen zouden daar beland zijn door inademing via de neus. Omdat ze zo klein zijn, blijven ze niet hangen in de neus, maar migreren ze via de reukzenuw tot diep in het hersenweefsel. Of ze daar ziektes, zoals de ziekte van Alzheimer, kunnen veroorzaken, is echter niet aangetoond. De onderzochte hersenstalen waren namelijk niet afkomstig van alzheimerpatiënten. Om dat te weten te komen zou je hersenweefsel afkomstig van overleden alzheimerpatiënten moeten vergelijken met hersenweefsel van overledenen die dezelfde leeftijd bereikten en in dezelfde buurt opgroeiden: als de concentratie magnetietdeeltjes dan hoger is bij alzheimerpatiënten, zijn ze verdacht. Dergelijk onderzoek is nog niet gedaan.

90% waar

Het ziet ernaar uit dat ultrakleine deeltjes, met een diameter van een miljardste van een meter, uit vervuilde lucht via de neus tot diep in de hersenen kunnen doordringen. Of ze daar ook schade berokkenen, is niet bekend.