Oxfam Groot-Brittannië was in 2010 één van de organisaties die massaal hulp gingen bieden in Haïti, dat door een zware aardbeving was getroffen. Zes hulpverleners van de Britse tak van Oxfam hadden tijdens hun verblijf in Haïti betaalde seks met lokale prostituees. De landendirecteur van Oxfam Groot-Brittannië in Haïti was toevallig een Belg: Roland van Hauwermeiren. De man nam na het zware incident zelf ontslag. Ook de vijf andere betrokkenen zijn sindsdien niet meer in dienst. Sommige stapten zelf op, andere werden ontslagen.

De organisatie deed een intern onderzoek en communiceerde in 2011 ook openlijk over de eindconclusie. Alleen stond daarin dat het om ‘wangedrag’ ging, maar er werd geen gewag gemaakt van ‘seksueel wangedrag’. Daarom werd er zeven jaar geleden relatief weinig aandacht aan die eindconclusie besteed.

De Britse krant The Times rakelde het schandaal gisteren op, en voegde eraan toe dat in een vertrouwelijk rapport van Oxfam sprake zou zijn geweest van een ‘cultuur van straffeloosheid’ bij het personeel in Haïti. Volgens dat rapport zou Van Hauwermeiren ook hebben toegegeven dat hij prostituees ontving in de villa in Haïti die Oxfam voor hem huurde, en dat er mogelijk ook minderjarige prostituees in het spel waren.

Meegewerkt aan intern onderzoek

In een mededeling laat Oxfam Groot-Brittannië in het midden of de Belg zelf deelnam aan de feiten. De organisatie stelt dat het wangedrag plaatsvond onder Van Hauwermeirens management, en dat hij de kans kreeg om zelf op te stappen nadat hij goed had meegewerkt met het interne onderzoek. Het gerecht in Haïti werd evenwel nooit ingelicht.

De Belgische afdeling van Oxfam kent de man niet, zegt Stefaan Declercq, algemeen secretaris van Oxfam-Solidariteit: ‘Oxfam is een internationale federatie met duizenden medewerkers, en de Britse ploeg in Haïti werd toevallig door een Belg geleid.’

Tegelijk erkent de directeur dat dit schandaal de reputatie van Oxfam in zijn geheel schaadt. ‘Dit is zonder meer dramatisch’, zegt de directeur, zichtbaar aangeslagen. ‘Dit wangedrag druist volkomen in tegen de gedragscode van Oxfam en tegen al waar onze hulporganisatie voor staat.’

Dat er donorgeld voor prostituees zou zijn betaald, ontkent Declercq formeel: ‘Na de hulpactie in Haïti zijn er audits uitgevoerd. Er was nergens sprake van fraude of van andere financiële onregelmatigheden.’ Ook de mogelijkheid dat er minderjarige prostituees in het spel zouden zijn geweest, is volgens Oxfam-Solidariteit nooit bewezen.

Meldpunt wangedrag

Voorts wijst Oxfam er nog op dat er een pakket maatregelen is genomen om misbruiken te voorkomen. Daarbij wordt de nadruk gelegd op transparantie, preventie en aandacht van de slachtoffers van wangedrag. De organisatie hanteert ook een gedragscode en beschikt over een meldpunt waar iedereen gebruik van kan maken, klinkt het nog.

‘We hebben een immens humanitair werk verricht in Haïti’, zegt Declercq tot slot. ‘Ik hoop dat dit hierdoor niet vergeten wordt.’