De vijf boeken die het leven van Wouter Beke hebben veranderd

Partijvoorzitter zijn betekent dat je het vaak druk, druk, druk hebt, maar dat houdt Wouter Beke niet van de boeken weg. "Als ik lees, heeft dat meestal met mijn job te maken", vertelt hij. "Ik lees veel sociologische en filosofische werken." Leest hij ook fictie? "Ja, maar veel te weinig. Meestal is dat iets voor de zomervakantie."

De Romeinse politicus, redenaar en essayist schreef dit essay toen hij vlak voor zijn dood (43 voor Chr.) in ongenade was gevallen en vrienden best kon gebruiken. "Ik heb dit gelezen toen ik in Leuven aan de universiteit was beginnen studeren", zegt Wouter Beke.

"Dit korte essay was een echte openbaring voor mij, toen ik als jonge student mijn vertrouwde school voor Leuven had ingeruild, en het familale leven voor een studentenleven. Cicero heeft het over menselijke relaties, die enorm van elkaar verschillen. Veel van die relaties zijn afgebakend, onder meer geografisch. Maar intense vriendschap heeft niet te lijden onder afstand."

Cicero heeft Wouter Beke verduidelijkt wat hij als jongeman zelf eigenlijk al aanvoelde, maar nog niet zelf kon verwoorden. "Echt wonderlijk, zo'n tekst van duizenden jaren oud waarin je jezelf herkent."

"Dit boek van de Tsjechische auteur Kundera heb ik gelezen toen ik 18 was", vertelt Wouter Beke. "De Berlijnse Muur was enkele jaren daarvoor gevallen en het paradigma van een bipolaire wereld - oost-west of NAVO-Warschaupact - was door elkaar geschud. Het boek gaat daarover, over zowel de zwaarte als de lichtheid van het leven in het Praag van die periode." 

Dit essay van de Amerikaanse filosoof Francis Fukuyama stelt dat met het einde van de Koude Oorlog meteen ook de ideologische evolutie van de mensheid ten einde zal blijken te zijn en dat de westerse liberale democratie de ultieme vorm van regeren zal blijken te zijn.

"Dit boek is geschreven na de val van de Muur en was voor mij een echte aha-erlebnis", zegt Beke. "Het had erop geleken dat democratie en vrije markt vanzelfsprekend waren na de val van de Muur, maar later is gebleken dat de realiteit nog altijd even hard is. Er is nog altijd een "clash of civilizations" en er bestaat niet zoiets als één model van samenleven. Onze manier van samenleven moet telkens weer worden bevestigd." 

Het magnum opus van deze Nederlandse auteur wordt algemeen beschouwd als zijn grootste en belangrijkste werk. "Is de hemel een organisatie die op het punt staat begrepen en opgerold te worden door de technologisch hoogontwikkelde mens van de twintigste eeuw?", luidt de vraag die de auteur zich stelt. Deze turf is tegelijk een psychologische roman, een filosofische roman, een tijdroman, een ontwikkelingsroman, een avonturenroman en een alles overkoepelend mysteriespel.

"Ik heb een hele vakantie over dit boek gedaan", vertelt Wouter Beke. "Dit is toch wel een bijzonder indringend werk over onze joods-christelijke geschiedenis, over ons godsbeeld, enz... En het is trouwens op een bijzonder actuele manier gebracht." 

Deze in 1944 postuum verschenen autobiografie schetst een beeld van het Europa en van het Oostenrijk van zijn tijd. Zweig schrijft over zijn kinderjaren, zijn studententijd, zijn reizen en ontmoetingen met invloedrijke intellectuelen, kunstenaars en schrijvers zoals Maxim Gorki, Albert Einstein, Gustav Mahler of Sigmund Freud.

"Dit boek heb ik vorig jaar nog maar gelezen", zegt Beke. "Het is echt een boek dat de eerste helft van de 20e eeuw samenvat. Het gaat over optimisme en vooruitgang, maar tegelijk blijkt eruit dat het doorgedreven wetenschappelijk denken tot de ergste gruwel heeft geleid: fascisme, nazisme en communisme."

"De rode draad is dat de mens geen individu is, maar een persoon in relatie tot anderen."