Oxfam maakt intern rapport over beschuldigingen seksueel wangedrag openbaar: "Drie medewerkers bedreigden getuige"

In het rapport, waarvan al veel details eerder zijn uitgelekt in de media, legt Oxfam uit dat de Britse tak van de hulporganisatie op 12 juli 2011 er voor het eerst van op de hoogte werd gebracht dat "personeelsleden in het Haïti-project de gedragscode van OGB (Oxfam Great Britain, red.) hadden overtreden". Concreet ging het om beschuldigingen van "seksuele uitbuiting, fraude, nalatigheid en machtsmisbruik". 

De hulporganisatie kreeg toen al te horen dat prostituees op bezoek kwamen in gasthuizen van OGB en dat stafleden seksueel geïntimideerd zouden worden.
Voor Oxfam het onderzoek in 2011 kon starten, kreeg het in Groot-Brittannië ook beschuldigingen binnen tegen de Belgische landendirecteur Roland Van Hauwermeiren, nu 68. De organisatie besliste om eerst een onderzoek naar hem te voeren, vooraleer ook de andere beschuldigingen uit te pluizen. "Tijdens de ondervraging gaf de landendirecteur toe dat hij gebruik had gemaakt van prostituees in zijn residentie van OGB. Toen hij over de bredere beschuldigingen werd ingelicht, nam hij alle verantwoordelijkheid op zich en bood hij zijn ontslag aan", stelt het rapport. 

Oxfam besliste het ontslag te aanvaarden, maar sprak met Van Hauwermeiren af om zijn vertrek "gefaseerd en waardig" te houden, wegens de mogelijke "ernstige gevolgen" voor het programma en uit erkenning voor de "aanzienlijke bijdrage" die hij leverde tijdens zijn periode bij Oxfam.

In de media en via een open brief ontkende Van Hauwermeiren eerder nog dat hij in zijn huis gebruik had gemaakt van prostituees of seksfeestjes organiseerde of daaraan deel zou hebben genomen.

Na het ontslag van Van Hauwermeiren lanceerde de organisatie het onderzoek naar de andere stafleden op Haïti, waarbij veertig getuigen werden gehoord. Terwijl dat nog aan de gang was, werd het gelekt, waarna drie van de verdachten een van de getuigen "fysiek bedreigd en geïntimideerd hebben". Het onderzoek leidde uiteindelijk tot het ontslag van vier medewerkers, voornamelijk wegens het gebruik van prostituees, terwijl nog eens twee anderen in de loop van het onderzoek zelf opstapten. Tegen twee medewerkers werden wegens andere redenen disciplinaire maatregelen genomen.

"Geen enkel van de aanvankelijke beschuldigingen in verband met fraude, machtsmisbruik of het gebruik van minderjarige prostituees kon worden bewezen in de loop van het onderzoek", benadrukt Oxfam. "Het kan echter niet uitgesloten worden dat enkele prostituees minderjarig waren."

Op basis van de "geleerde lessen" uit het onderzoek heeft Oxfam een actieplan opgesteld om incidenten zoals deze te vermijden. Dat bestaat uit dertien punten verspreid over vijf domeinen. Het gaat onder meer om ingrepen aan de organisatiecultuur - waarbij onder andere meer gefocust zal worden op de "waarden" van Oxfam en de gedragscode -, het invoeren van een netwerk om andere regio's/filialen/agentschappen in te lichten over wangedrag, de verhoging van het toezicht op landendirecteurs vanuit de regio's en de invoering van een beter mechanisme voor klokkenluiders. De hulporganisatie trekt daarvoor fors meer geld uit het budget uit.

Oxfam geeft ook aan dat het vandaag, maandag 19 februari een ontmoeting heeft met de regering van Haïti om zich "te verontschuldigen voor onze fouten en te bespreken wat we nog meer kunnen doen". Daar zal de organisatie ook het volledige rapport overmaken. "We hebben de relevante nationale autoriteiten ook op de hoogte gebracht van de namen van de zeven mannen betrokken bij het seksueel wangedrag", luidt het.