Mysterie verklaard: waarom Turkse 'poort naar de hel' zo dodelijk is
Wetenschappers hebben het mysterie ontrafeld rond een tempel voor Pluto in de oude stad Hiërapolis, vlak bij Pamukkale in het huidigeTurkije. Dieren die te dicht bij deze 'poort naar de hel' kwamen, overleefden het niet, priesters wél. Een nieuwe studie wijst uit dat de giftige dampen die uit de offergrot opstegen vooral uit dodelijk geogenische koolstofdioxide bestonden.
Ook het laatste decennium nog vielen vogels die te dicht bij Ploutonion ('poort naar de hel') vlogen dood neer. De overlevering wil dat de adem van Hades - de Griekse naam voor Pluto, god van de onderwereld - dodelijk was. In de Griekse en Romeinse oudheid werd ook beweerd dat mensen bedwelmd werden door de giftige dampen. Maar priesters konden blijkbaar wel overleven op de heilige plek.
Onderzoekers ontdekten dat de dampen voornamelijk bestaan uit dodelijke concentraties CO2-gassen, die opborrelen uit de aardkorst. De nieuwe studie werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Archaeological And Anthropological Sciences.
Meer dan 2.000 jaar geleden schreef de Griekse historicus en geograaf Strabo al: "Deze ruimte is gevuld met dampen, zo mistig en dicht dat je nauwelijks de grond kunt zien. Elk dier dat binnenkomt, valt onmiddellijk dood. Ik gooide er mussen in en ze bliezen meteen hun laatste adem uit en vielen neer."
Het heiligdom werd in 2011 door Italiaanse archeologen opnieuw blootgelegd. Tijdens de opgravingen stelden ze al vast dat de dampen verscheidene vogels hadden gedood. In de kleine tempel offerden priesters stieren aan Pluto, terwijl ze zelf lichtjes hallucineerden door de giftige dampen. Die blijken nu op te stijgen uit een onderaardse kamer waar een warmwaterbron boven een breuklijn ligt.
In de grot zelf kon de CO2-concentratie oplopen tot 91 procent, wat dodelijk is voor mens en dier. Rond de tempel konden priesters het hoofd hoog genoeg houden om zelf niet te bezwijken. Daar waren de concentraties veel lager. Vandaag ontsnappen volgens het onderzoek nog altijd kleinere gifwolken uit de grot, "die verbazingwekkend genoeg fataal kunnen zijn voor insecten, vogels en zoogdieren".
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
11
Schade klimaatverandering loopt volgens onderzoek in de biljoenen (en dat bedrag dreigt nog verder explosief te stijgen)
-
Sciensano roept bij start nieuw tekenseizoen op om alert te zijn en beten te melden
Het begin van de lente betekent de komst van een nieuw tekenseizoen. Ook dit jaar nodigen Sciensano en Departement Zorg iedereen uit om opgelopen tekenbeten te melden via Tekennet en alert te zijn voor tekenbeten. -
PREMIUM
EXCLUSIEF. De wetenschapper achter de nieuwe Kiekeboes: “Niet kunnen tekenen heeft mij nooit tegengehouden om achter mijn droom aan te gaan”
Vanaf morgen ligt het eerste album van de nieuwe Kiekeboes ‘Uranium-235' in de winkel. Hierin dompelt scenarist Nix (Marnix Verduyn) de 21-jarige Fanny Kiekeboe onder in de wereld van kernenergie. Geen probleem voor hem, want naast stripmaker is hij wetenschapper. Hoeveel van die achtergrond sijpelt er door in een scenario? Waar trekt hij de grens tussen feit en fictie? En kan je Fanny nucleaire mopjes laten maken? HLN-wetenschapsjournalist Martijn Peters ging exclusief kijken in de tekenstudio van de wetenschapper achter de Kiekeboes. -
-
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
-
PREMIUM
Onderzoek ontdekt plastic deeltjes in verstopte slagaders: Belgische professor licht gevaar van micro- en nanoplastics toe
Een Italiaanse onderzoeker vond plastic deeltjes in de verstopte slagaders van meer dan de helft van zijn patiënten. Professor ecotoxilogie Jana Asselman (UGent) is niet meteen verrast. “De opname van plastic gebeurt onder meer via onze voeding en water.” Ze waarschuwt voor meerdere potentiële gevolgen, zoals (chronische) ziektes. “Nanoplastics zijn het gevaarlijkst.” -
Waarom 1 op de 10 Belgen dit weekend beter niet te veel buitenkomt: “We verwachten ook pollenwolken uit buitenland”
Wie last heeft van hooikoorts, let dit weekend best op. Volgens AirAllergy, een meetnet van Sciensano, zullen er extra veel pollen rondvliegen. “Het gaat om het stuifmeel van de berk, een soort waar zeker een op de tien Belgen allergisch voor is.” Expert Nicolas Bruffaerts legt uit hoe fel patiënten dit gaan merken én geeft tips om de hinder zoveel mogelijk te beperken. -
PREMIUM
HLN SKIWEERBERICHT. Wat mogen we verwachten in het paasweekend? “Grote verschillen in noorden en zuiden van de Alpen
-
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
-
PREMIUMEXCLUSIEF
Hoe ziet een dag van een ruimtevaarder in opleiding eruit? Onze journalist bezoekt de enige Belg op de astronautenacademie
Met de voorstelling van de nieuwe lichting beroepsastronauten in 2022 schreef het Europees Ruimteagentschap (ESA) meteen ook een stukje Belgische ruimtevaartgeschiedenis. Na Dirk Frimout en Frank De Winne kreeg ons land er een derde astronaut bij: Raphaël Liégeois (36). Nu zijn basisopleiding op haar einde loopt, blikt onze wetenschapsjournalist Martijn Peters samen met hem terug op zijn eerste jaar aan de astronautenacademie van ESA. -
Drie Amerikaanse bedrijven wedijveren om toekomstige maanwagen
De NASA heeft drie bedrijven gekozen die een voertuig mogen ontwerpen waarmee astronauten tegen het einde van het decennium moeten kunnen rondrijden op de zuidpool van de maan. Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie woensdag lokale tijd bekendgemaakt op een persconferentie. -
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
24 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerjan theys
Robert De Fruytier
jan theys
Robert Bruyland
Fenasi Kerim