Stroomplan voorgesteld in strijd tegen Antwerpse drugssmokkel: verschillende diensten onder één dak

Tientallen afrekeningen, schietpartijen, brandstichtingen en zelfs een dodenlijst in en rond Antwerpen: om de haverklap wordt erover bericht. Allemaal hebben ze één link: het Antwerpse drugsmilieu. De haven in Antwerpen wordt al jaren beschouwd als een doorgeefluik in de internationale cocaïnehandel. Vorig jaar werd er maar liefst 40 ton cocaïne onderschept. 

Daarom kondigde de federale regering een Stroomplan aan, naar analogie van het Brusselse Kanaalplan in de strijd tegen terreur. Het plan moet de Antwerpse drugsproblematiek aanpakken. En net als in het Kanaalplan zullen in het Stroomplan verschillende diensten samenwerken en moet er een maximale uitwisseling van informatie komen. De haven wordt ook een proefproject voor corruptiegevoelige functies. Mensen die op essentiële functies binnen de haven worden ingezet, zullen gescreend worden door de Nationale Veiligheidsoverheid. 

De grote blikvanger van het Stroomplan is de drugstaskforce, die in het begin 30 tot 40 mensen zal tellen. Op termijn moet die uitgroeien tot 70 tot 80 mensen. De lokale en federale politie, de douane, de sociale inspectie en het parket zullen onder één dak zitten. Het team zal onder de naam "Kali-team" opereren, naar een hindoegodin die boze geesten bestrijdt, maar ook met een knipoog naar de Colombiaanse stad Cali waar drugskartels erin slaagden omp alle niveau's te infilteren. "Daar zijn we in Antwerpen gelukkig nog lichtjaren van verwijderd", zegt burgemeester Bart De Wever (N-VA). "Maar het stijgende cashvolume van drugsbendes zorgt er wel voor dat zij de stad en samenleving kunnen ontwrichten."

"De verschillende diensten gaan de handen in elkaar slaan om samen actie te ondernemen. Ze gaan dagelijks informatie uitwisselen en acties opzetten. Acties die maar één doel voor ogen hebben: de drugclans die op het grondgebied opereren, in de val te lokken", klinkt het bij minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) (video hieronder).

Stanny De Vlieger, directeur van de federale politie in Antwerpen: "Ik voer plannen uit waarin ik geloof. In de driehoek spelen wij al nauw samen met bijvoorbeeld de douane. Maar fysiek samenzitten, één team vormen, dat is een primeur."

Ook vanuit gerechtelijke hoek komt er steun: Antwerpen krijgt eigen havenprocureurs, die zowel op Antwerps als op Oost-Vlaams grondgebied bevoegd zullen zijn. "Zo kan alle havencriminaliteit door één team behandeld worden. Ze zullen zich specifiek richten op de drugscriminaliteit. Dit gaat dan vooreerst om de behandeling van de in- en doorvoer van cocaïne, maar ook wat betreft de vervolging van de ondersteunende fenomenen, zoals witwassen en de daarmee verband houdende gewelddadige afrekeningen", benadrukt minister van Justitie Koen Geens (CD&V).  De rechtbank van Antwerpen zal dan exclusief bevoegd worden gemaakt om havencriminaliteit te behandelen. 

Risicoprofielen - waaronder havenarbeiders - zullen ook beter gescreend worden. "De haven is de toegang van de wereld tot Antwerpen. Die moet vlot zijn, maar ook veilig voor iedereen. We moeten dus durven kijken naar de positie van de risicoprofielen voor ondermijning van binnenuit, oa havenarbeiders. Ze worden eenmalig gescreend, niet meer", benadrukt Philippe De Backer, staatssecretaris voor Bestrijding van Sociale Fraude (Open VLD). Doel is ook eerder om de persoon an sich te beschermen tegen een potentieel risico.

Havenwerkgeverscentrale CEPA en ondernemersplatform Alfaport-Voka hebben aangekondigd dat ze het anoniem meldpunt voor verdachte, mogelijk criminele situaties in de haven zullen uitbreiden. Voortaan worden niet alleen havenarbeiders, maar ook andere medewerkers uit de hele havengemeenschap aangepoord om (laagdrempelig) verdachte zaken te melden. Meteen ook het startschot voor een nieuwe campagne onder de toepasselijke slogan: "Onze haven: wij bepalen wat er in- en uitgaat". Ze willen zo het duidelijke signaal geven dat drugs niet thuishoren in de haven. 

Ook de DEA, de Amerikaanse drugsbestrijdingsdienst, zal intensiever worden ingeschakeld. De DEA heeft acht verbindingsofficieren in België. Die zullen bij verdachte ladingen onmiddellijk contact nemen met het Belgische gerecht en de politie. 90 procent van de onderzoeken die de Amerikaanse diensten doen in Europa zijn terug te brengen op de Antwerpse haven. Door de samenwerking met de DEA hopen de ministers de drugsinvoer aan de bron aan te pakken, namelijk in Colombia, Brazilië en Panama.