Werknemers getuigen over wat er allemaal mis loopt bij spoorwegen: "Het lijkt hier wel een dictatuur"

Het initiatief kwam volgens de reportagemakers van Infrabel, de spoorinfrastructuurbeheerder. De spoorwegen willen door centralisering en digitalisering het treinverkeer performanter laten rijden. Volgens de reportage klinkt dat in theorie goed. Frédéric Petit, de woordvoerder van Infrabel, leidt reporter Wim Van den Eynde rond. "Sinds november 2016 zetten we een grote digitale revolutie op poten", legt Petit in de reportage uit. "We hebben een ultramodern Railway Operations Center vlakbij Brussel-Zuid. Tegen eind 2020 evolueren we naar 11 controlecentra, eind 2004 waren er nog 368 seinhuizen over gans België."

"We mochten een grote reportage maken over de Belgische spoorwegen, met een unieke blik achter de schermen", vult Wim Van den Eynde aan. "We mochten zelfs kritisch zijn en praten met het personeel. Maar Infrabel wilde die contacten met het personeel zelf controleren."

De unieke blik achter de schermen is volgens de reportagemakers echter een verhaal dat veel te rooskleurig is en eufemistisch mooi wordt voorgesteld. "We zijn zelf met het personeel gaan praten. We hebben een 25-tal mensen aan het praten gekregen, maar slechts enkele durfden echt hun verhaal doen en dan alleen anoniem." Het gaat om diverse soorten personeel: treinbegeleiders, bestuurders, stationschefs en arbeiders.

Uit de reportage van 'Pano' blijkt dat er veel mis loopt bij de spoorwegen: werknemers durven niet praten, ze hangen een minder fraai beeld op van de NMBS, er wordt niet geluisterd naar de werknemers, nieuwe technologie is verouderd en ondanks de splitsing van het spoorbedrijf in Infrabel en NMBS rijden de treinen niet stipter. "We mogen totaal niet met de pers praten. Als ze dat te weten komen dan worden wij geviseerd. Het is een beetje een dictatuur bij ons", luidt een anonieme getuigenis.

Tal van anonieme getuigenissen illustreren dat. "Er is een groep mensen aan de basis die dagelijks hard werken. Die groep is veel kleiner dan de hogere kaderleden die universitair geschoold zijn en veel meer verdienen." De treinbegeleiders en bestuurders krijgen wel een tablet mee. "Ze noemen dat een tablet. Dat ziet eruit als een blok beton uit de jaren 80 en het duurt een eeuwigheid voor dat is opgestart. Het helpt ons geen stap vooruit. En de tablet van de treinbegeleider communiceert naar niet met die van de bestuurder."

De oorzaak van veel problemen is volgens anonieme getuigen de opsplitsing van het bedrijf. "Dat hebben we vaak gehoord", zegt Van den Eynde. "Het mooie huwelijk tussen Infrabel en de NMBS is schone schijn. Dat alles zorgt voor vertraagd treinverkeer, slechte communicatie met de pendelaar, te veel bazen, werknemers die zich niet gewaardeerd voelen en financiële blunders."

De reportagemakers laten ook toplui van de spoorwegen aan het woord. "Het is niet aan de orde om kritische interviews te geven", reageert Petit in de reportage. "Als bepaalde zaken in de media verschijnen doordat iemand 'cavalier seul' speelt, dan is het moeilijk om het bedrijf te beheren en dat maakt onze taak onmogelijk."

Dat de stiptheidscijfers niet verbeterd zijn, doet Jos Decelle, de stipheidsmanager van Infrabel, geen deugd. "Ik ben daar ziek van. Ik heb daar letterlijk en fysiek last van. Slapeloze nachten."

Koen Kerckaert, algemeen directeur Transport bij de NMBS, bevestigt dat de tablet van de treinbegeleider niet communiceert met die van de bestuurder. "Op termijn zou dat wel moeten en zouden die twee instrumenten dynamisch met elkaar moeten communiceren. De bedoeling is dat de tablets in het derde of vierde kwartaal met elkaar kunnen communiceren."

De reportage 'Het spoort niet', vandaag om 21.25 uur in 'Pano' op Eén.