OPINIE: "Een rituele besnijdenis grijpt in in de fysieke integriteit van een individu, maar is het ongevraagd opleggen van een godsdienst volkomen schadeloos?"

Vooreerst: een verbod lost het probleem niet op! Mits de vraag naar circumcisie van de overtuigde ouders komt zal een verbod de overtuiging van de ouders niet kunnen veranderen en zal men toch op zoek gaan naar een oplossing. Dit kan dan op ander plaatsen, onder andere en minder veilige omstandigheden of zelfs in de illegaliteit. Wat een bescherming moet zijn voor deze jongens, dreigt misschien wel problemen te creëren.

De diepere discussie in dit debat gaat echter over het juiste evenwicht tussen recht op godsdienst en recht op lichaamsintegriteit en dit in het kader van mensenrechten. Afhankelijk van de keuze kom je tot een verbod of geen verbod.

Dat een rituele besnijdenis ingrijpt in de fysieke integriteit van een individu is duidelijk, men neemt ongevraagd seksueel gevoelig weefsel weg zonder toestemming van de betrokkene. Of het ongevraagd opleggen van een godsdienst aan een individu dat daarvoor geen toestemming geeft, volkomen schadeloos is, is echter niet aantoonbaar. Vooral bij dogmatische invullingen van een godsdienst die op jonge leeftijd aan kinderen opgelegd is, blijkt de kans op psychische schade later in het leven bij sommige kinderen zeker aanwezig.

Mits de argumenten aan beide kanten van het hout snijden, zal een verbod de problematiek niet oplossen. In mijn ideale wereld ben ik voorstander om jonge kinderen niet te besnijden, maar ook om hen niet bloot te stellen aan een unieke godsdienst of overtuiging, maar hen in hun jonge leven te laten kennismaken met alle relevante filosofische overtuigingen zodat ze op oudere leeftijd een weloverwogen keuze kunnen maken zowel voor de filosofische overtuiging als voor de eventuele lichamelijke gevolgen van hun keuze.

Mits deze laatste oplossing utopisch is, moet er wellicht een andere uitweg gezocht worden uit de discussie. Mijn visie is dat we als artsen bij een vraag naar rituele circumcisie bij jonge kinderen, een open gesprek met de ouders moeten aangaan en hen met de juiste argumenten moeten overtuigen de beslissing uit te stellen tot wanneer het kind mee kan beslissen. We moeten deze argumenten blijven herhalen maar ook open staan voor de culturele en familiale verzuchtingen van ouders en bij de beslissing tot het uitvoeren van de ingreep dit enkel doen na geïnformeerde toestemming. Ik ben overtuigd dat een aangehouden beargumenteerde ontrading op termijn zal leiden tot een daling van de vragen.

In de Verenigde Staten, waar de circumcisie vooral uit gewoonte wordt toegepast, heeft men door het open debat en de overtuigende argumentatie, de gewoonte van 70% naar 50% kunnen brengen in de laatste 30 jaar.

Ten slotte, de vergelijking met de vrouwenbesnijdenis die heel vaak wordt aangehaald en waarbij ik absoluut voorstander ben van het totale verbod, is intellectueel niet eerlijk. Bij een vrouwenbesnijdenis neemt men naast een gedeelte van de voorhuid van de clitoris ook vaak de kleine schaamlippen weg en soms zelfs de clitoris in zijn geheel. Dit is onaanvaardbaar en veroorzaakt steeds seksuele problemen bij de slachtoffers.

Van de meer dan 1 miljard mannen die wereldwijd besneden zijn, is er zeker een beperkte groep met seksuele problemen ten gevolge van de besnijdenis, maar uit de meeste onderzoekingen leren we dat een meerderheid van mannen en hun partners ook seksuele baten hebben bij de besnijdenis en dus zeker geen slachtoffers zijn.

Mijn pleidooi is duidelijk voor een sterke ontradingsstrategie en tegen een verbod.

Dokter Piet Hoebeke is diensthoofd Urologie in het Universitair Ziekenhuis van Gent.