Franse en andere buitenlandse veiligheidsdiensten hebben redenen om aan te nemen dat Oussama Atar, de 33-jarige Belg die beschouwd wordt als het mogelijke brein achter de aanslagen in Parijs en Brussel, in de voorbije weken omgekomen is in Syrië of Irak.
Dat meldt de Franse televisiezender BFMTV. Volgens de zender werd het lichaam van Atar vooralsnog niet aangetroffen maar hebben de veiligheidsdiensten overeenstemmende informatie verzameld die erop wijst dat de man enkele weken geleden gedood werd. Hoe of waar dat zou gebeurd zijn, is niet duidelijk. Het Belgisch federaal parket kon donderdagavond geen commentaar kwijt over de berichtgeving.
De eerste link tussen de aanslagen van 22 maart en Oussama Atar zijn de broers Ibrahim en Khalid El Bakraoui, die zich opbliezen in de luchthaven en Maalbeek. Zij zijn neven van Oussama Atar en Atar zou één van hen een twintigtal keer bezocht hebben terwijl die man in de gevangenis verbleef. Mogelijk werd daar de basis gelegd voor de radicalisering van de broers El Bakraoui.
Daarnaast is er zijn broer Yassine Atar, die ervan verdacht wordt dat hij een cruciale rol heeft gespeeld bij de voorbereiding van de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs. Zo duikt zijn naam op in het testament van Ibrahim El Bakraoui op de laptop die de terroristen in een vuilnisbak gooiden vlak voor ze op 22 maart 2016 vanuit hun safehouse in Schaarbeek naar Brussels Airport vertrokken. Yassine Atar zou bij zijn arrestatie in maart 2016 ook in het bezit geweest zijn van een sleutel van het appartement in Schaarbeek waar de bomgordels die gebruikt werden voor de aanslagen in Parijs werden gemaakt en waar Salah Abdeslam zich enkele weken verstopte. Ook zou Yassine Atar in nauw contact gestaan hebben met Khalid El Bakraoui en met Mohammed Bakkali, eveneens een spilfiguur in de voorbereidingen van de aanslagen in Parijs. Atar wordt bovendien in verband gebracht met verschillende gsm-toestellen en sim-kaarten die gebruikt werden bij de aanslagen in Parijs.
Salzburg
De belangrijkste aanwijzing tegen Oussama Atar is de verklaring van een terreurverdachte die in december 2015 werd opgepakt in Oostenrijk, de Algerijn Adel Haddadi. Die werd samen met de Pakistaan Mohamad Usman gearresteerd in een opvangcentrum voor vluchtelingen in Salzburg. De twee waren samen met de twee Iraki’s die zichzelf opbliezen aan het Stade de France France op 3 oktober, aan wal gegaan op het Griekse eiland Leros, tussen de vluchtelingen. In tegenstelling tot de twee Iraki’s werden de Algerijn en de Pakistaan tegengehouden omdat ze valse papieren hadden. Ze werden op 28 oktober 2015 vrijgelaten en reisden door naar Oostenrijk, waar ze opgepakt werden. Haddadi, die in februari 2015 bekende dat ze aanslagen moesten plegen in Parijs, verklaarde dat hun reis vanuit Syrië georganiseerd werd door Abou Ahmad. Toen de politie hem een stapel foto’s voorlegde van jihadi’s, wees hij Oussama Atar aan als degene die wellicht achter de naam schuilgaat.
Uit analyse van de laptop die in de buurt van het safehouse in de Max Roosstraat in Schaarbeek werd aangetroffen, is ook gebleken dat de terroristen die de aanslagen van 22 maart pleegden, in nauw contact stonden met ‘Abou Ahmad’.
Ziek
Oussama Atar vertrok al in 2003 naar Syrië, volgens zijn familie om er Arabisch te studeren en humanitair werk te doen. Maar in 2004 werd de toen 24-jarige man in het Iraakse Ramadi opgepakt door het Amerikaanse leger. Officieel luidde de beschuldiging dat hij illegaal de grens was overgestoken, maar volgens verschillende media werd hij toen al verdacht van wapensmokkel en beschouwd als een mogelijke terrorist. Atar werd eerst veroordeeld tot 25 jaar cel, maar die straf werd teruggebracht tot 10 jaar. Een groot deel daarvan bracht hij door in gevangenissen zoals het beruchte Abu Ghraib en Camp Bucca, waar ook verschillende latere leiders van IS opgesloten zaten.
In 2010 raakte Atar zwaar ziek en zijn familie, die vreesde dat hij kanker had, probeerde samen met zijn advocaat de Belgische overheid ertoe te bewegen zijn vrijlating te vragen. Uiteindelijk kwam Atar in 2012 vrij en keerde hij naar België terug. Onmiddellijk na zijn aankomst in België werd hij opgepakt en een dag lang ondervraagd, maar vrijgelaten. In 2013 werd hij in Tunesië opnieuw opgepakt maar al even snel vrijgelaten. Korte tijd later zou hij naar Syrië vertrokken zijn, maar het is onduidelijk of hij zich daar nog bevindt of ergens in Europa of België ondergedoken leeft. In de voorbije maanden vielen terrorismespeurders herhaaldelijk binnen bij zijn familieleden maar Oussama Atar zelf werd niet aangetroffen. In een brief die Oussama Atar in november 2016 schreef aan zijn familie in België en waarvan delen in La Dernière Heure verschenen, ontkent de man zelf met klem dat hij ook maar iets te maken heeft met de aanslagen van Parijs of Brussel.