Dag vol executies loopt drie keer anders af: van kapot geprikte aders en genade tot geschreeuw door merg en been

Een halfuur (!) voor de geplande executie van Thomas Bartlett Whitaker (38) in Texas kreeg de man te horen dat hij dan toch mocht blijven leven. De Texaanse gouverneur Greg Abbott accepteerde het unanieme advies van de Board of Pardons om de doodstraf van Whitaker om te zetten in een levenslange celstraf. Whitaker orkestreerde in 2003 de moord op zijn moeder en broer in zijn ouderlijke huis in Houston (en liet de moord uitvoeren door zijn kamergenoot). Het was de eerste keer in een decennium dat in Texas, een staat die de VS leidt op het vlak van executies, op het allerlaatste moment een doodstraf werd omgezet in levenslang.

De beslissing volgde op veelvuldige smeekbedes van de vader van Whitaker – die in de borst werd geschoten tijdens de aanval, maar overleefde. “Als mijn zoon wordt gedood, word ik in een nog grotere rouw gegooid door de staat Texas, en dat in de naam van gerechtigheid”, stelde de man, die pleitte zijn zoon te laten leven. “De vader van mijnheer Whitaker stelt dat hij wederom slachtoffer zou zijn als de staat het laatste overblijvende lid van zijn gezin zou doden”, klinkt het in een statement van de gouverneur. “Mijnheer Whitaker zal nu de rest van zijn leven achter de tralies doorbrengen als straf voor zijn verschrikkelijke daad.” Na de beslissing liet Whitaker weten dat hij het waardeerde dat geluisterd werd naar zijn vader. “Ik ben dankbaar. Niet voor mezelf, maar voor mijn vader”, klinkt het. “Ik verdien welke straf dan ook, maar mijn vader heeft niets verkeerd gedaan.”

In Alabama werd wat later op dezelfde avond alles op poten gezet voor de executie van Doyle Lee Hamm (61). Hij werd dertig jaar geleden ter dood veroordeeld voor de moord op een motelbediende in Cullman tijdens een overval in 1987. De executie werd in gang gezet, maar 30 minuten voor de deadline werd het gebeuren alsnog afgeblazen. Volgens Jeff Dunn, de voorzitter van de Alabama Department of Corrections, slaagde het medisch gevangenispersoneel er niet in om toegang te vinden tot een ader van Hamm. “Het advies luidde dat we best zouden stoppen, simpelweg omdat we in tijdsnood kwamen”, klinkt het. 

De advocaten van Hamm hebben altijd al gepleit dat hun cliënt de doodstraf niet zou mogen krijgen. Omdat de man terminale kanker heeft en er bovendien een leven vol drugsgebruik heeft opzitten, zou het bijzonder moeilijk worden om een geschikte ader te vinden voor de dodelijke injectie. Ook Amnesty International pleitte voor een celstraf voor de man in plaats van de doodstraf, argumenterend dat de staat van zijn aders een dodelijke injectie ongrondwettelijk maakt. 

Toch werd beslist door te gaan met de executie. Mogelijk niet in de armen, maar ergens anders zou wel een bruikbare ader gevonden worden. De advocaten kregen echter gelijk. Volgens meester Bernard E. Harcourt werd zijn client urenlang “gefolterd” voor de executie alsnog werd afgelast. “Ze hebben hem meer dan twee uur lang zitten prikken”, hekelt hij. “Hij werd kapot geprikt. Echt gewetenloos.” Volgens de advocaat werd Hamm geprikt in de enkels, de benen en zelfs in zijn kruis. De verpleegkundigen raakten vermoedelijk ook de blaas van de terdoodveroordeelde, omdat de volgende dag bloed in zijn urine zat. "Het was een bloederige, verprutste executie, die alleen kan worden omschreven als marteling. Hij heeft nu ontzettend veel pijn." Een onderzoek volgt.

En dan is er nog Eric Scott Branch (47), die in 1993 een 21-jarige studente van de Universiteit van West Florida verkrachtte en fataal sloeg. Het naakte lichaam van de jonge vrouw werd in een ondiep graf teruggevonden. Branch was eerder ook al veroordeeld voor het seksueel misbruiken van een 14-jarig meisje in Indiana en een andere seksuele aanval in Florida die amper 10 dagen voor de dodelijke aanval op de studente plaatsvond. Hij kreeg wel degelijk – en zonder grote problemen – donderdag de dodelijke injectie toegediend. 

De man verliet de wereld echter niet zonder nog een laatste keer van zich te laten horen. “Moordenaars!”, schreeuwde hij meerdere keren luidkeels nadat de dokters de vastgebonden man een spuit gaven. Vervolgens ging hij hevig tekeer op de executietafel en stampte hij in het rond. Dan volgde een laatste schreeuw en werd hij officieel doodverklaard.  Dat de opvallende en gewelddadige uitbarsting van Branch mogelijk veroorzaakt werd door de executiedrugs, veegt Department of Corrections-woordvoerster Michelle Glady van tafel. "Er was geen indicatie dat de laatste acties van de gedetineerde het resultaat waren van de injectieprocedure."