Elk jaar 6.000 koeien in Vlaanderen ziek door zwerfafval

Blikjes en flesjes die fietsers of wandelaars in grachten of weilanden weggooien, belanden na het maaien van het hoge gras uiteindelijk vermalen in het veevoeder. En het zijn vooral de scherpe stukjes metaal die schade aanrichten in de maag van koeien. Het 'scherp-in'-letsel kan leiden tot een lagere melkproductie, ziekte en uiteindelijk zelfs tot de dood.

Een Nederlandse onderzoeker heeft nu aan de hand van een onderzoek bij 145 Vlaamse melkveehouders het fenomeen in kaart gebracht. De landbouwers vermoeden dat in 79 procent van de gevallen het scherp-inletsel door zwerfvuil wordt veroorzaakt. 

Bij de 145 bevraagde veehouders werden er de afgelopen vijf jaar naar schatting 381 dieren ziek door dat zwerfafval. Hun totale veestapel over die periode was 19.655 dieren groot. 165 dieren zouden door de letsels overleden zijn.

Als de resultaten over heel Vlaanderen worden gespreid, zouden zo elk jaar 5.152 tot 6.227 koeien ziek worden door zwerfafval, op een totale populatie van 1,3 miljoen dieren. 

Melkveehouder Pieter Maes uit Melsele getuigde vanmorgen bij Radio 1. Vijf jaar geleden werd één van zijn koeien ziek door zwerfafval. "De koeien worden ernstig ziek. Als je te laat bent, dan is het fataal. Dan zien ze bij de autopsie allerlei stukjes blik in de maag zitten." 

De weide en het veevoeder zelf inspecteren op afval heeft weinig zin. De vermalen blikjes zijn moeilijk op het oog te zien. Maes heeft een betere oplossing gevonden: maagmagneten. "Die blijft heel het leven in de maag van de koe en trekt het ijzer uit het eten. Dat blijft dan apart zitten." Duur zijn de maagmagneten niet. "Dat kost één, tot anderhalve, euro per stuk."

De stukjes blik die in het voeder terecht komen, kosten de landbouwers duizenden euro's. Zieke runderen moeten behandeld worden, ze geven minder melk en een overleden koe brengt uiteraard niets meer op. Ook pogingen het zwerfafval tegen te gaan of preventief uit het gras te verwijderen, kost geld. De totale economische kost voor de Vlaamse veehouders wordt zo op 4,5 tot 6,8 miljoen euro per jaar geschat.

Milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux ziet in de cijfers vooral een extra argument om snel statiegeld voor drankverpakkingen in te voeren. Daarover wil de Vlaamse regering nog dit jaar een beslissing nemen.