Elk jaar krijgen meer dan 100 kinderen leukemie. De kans op genezing is gelukkig groter dan ooit.

Kanker bij kinderen blijft een zeldzaamheid. Gelukkig maar! Toch treft de ziekte in ons land jaarlijks zo’n 320 kinderen tussen 0 en 14 jaar. In een derde van de gevallen luidt de diagnose leukemie. Elke diagnose is er één teveel, dat staat buiten kijf. Maar… de genezingskansen gaan wél sterk in stijgende lijn.

Leukemie wordt ook wel bloedkanker of beenmergkanker genoemd. Er bestaan verschillende soorten, maar die hebben één ding gemeen: het is een vorm van kanker waarbij witte bloedcellen gaan woekeren.

Het goede nieuws: vandaag geneest 80 tot 90% van de kinderen van leukemie. Dat is een indrukwekkende verbetering in vergelijking met vroeger. In de jaren ’70 was de kans op genezing maar 30%.

De juiste dosering 

Professor Koen Norga, kliniekhoofd kindergeneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, verklaart: “We behandelen iedere patiënt volgens vaste richtlijnen en volgen elk geval goed op. Zo kunnen we de behandeling steeds efficiënter maken. Juist doseren blijft de grootste uitdaging. Vooral de laatste 10 jaar kunnen we steeds beter voorspellen welke kinderen we met een ‘lichtere’ behandeling kunnen genezen en wie een zwaardere therapie nodig heeft. Een kind met leukemie staat tenslotte voor een behandelingsparcours van 2 jaar. Dat is niet min. Daarom wegen we voor elke patiënt zo goed mogelijk de behandeling af tegenover de verwachte neveneffecten.”

Leren van elke behandeling

Kinderen met leukemie worden uitsluitend in universitaire ziekenhuizen behandeld. Het medisch personeel krijgt er steun van een leger aan academische onderzoekers. Prof. Koen Norga: “Eigenlijk is elke patiënt met leukemie een op zich staand ‘onderzoeksproject’. Van elke behandeling leren we weer wat bij voor een volgende behandeling.”

Ook de toekomst ziet er goed uit. Er zitten nieuwe medicamenten en therapieën in de pijplijn en de behandeling zal steeds meer op maat van de patiënt gebeuren.

Revolutionair, maar duur

Een van die nieuwe behandelingen is de zogenaamde CAR T-celtherapie. Daarbij worden genetisch behandelde T-cellen (cellen van het afweersysteem) aan het zieke kind toegediend. De eerste resultaten zijn spectaculair: bij 83% van de patiënten was de kanker na slechts 3 maanden genezen! Helaas is het prijskaartje van deze gentherapie voorlopig net zo indrukwekkend als de resultaten. De kost loopt op tot honderdduizenden euro’s.

Prof. Norga: “Een prijs plakken op een geneesmiddel is altijd moeilijk. Vaak gaat er een lange strijd tussen overheden en farmaceutische bedrijven aan vooraf. Kinderkanker is – gelukkig! - een zeer kleine nichemarkt, maar dat maakt er de onderhandelingen niet makkelijker op. Toch heb ik er vertrouwen in dat onze overheid succesvol zal onderhandelen om deze therapie toegankelijk te maken. De T-celtherapie is een echte ‘game changer’ voor kinderen die hervallen of bij wie klassieke behandelingen als chemotherapie of beenmergtransplantatie niet aanslaan. Als we de genezingspercentages verder willen laten stijgen, dan is die groep onze grootste uitdaging.”