De auto-infotainer: meer afleidend dan sms'en achter het stuur, maar nauwelijks bestraft

Bijna alle nieuwe auto's hebben dezer dagen een infotainmentsysteem, waarmee je steeds meer kan doen: een bestemming instellen, muziek selecteren, of zelfs op het web browsen. Maar waar gsm-gebruik achter het stuur hard wordt aangepakt, lijkt er voor die ingebouwde systemen geen vuiltje aan de lucht. Nochtans: de kans op een verkeersongeval verdubbelt al wanneer je twee seconden afgeleid bent. Uit Amerikaans onderzoek bleek ook dat afleiding een rol speelt in bijna zeven op de tien ongevallen.

"Verschillende studies tonen aan dat infotainmentsystemen heel afleidend werken", bevestigt verkeerspsycholoog Kris Brijs (Universiteit Hasselt). “Zelfs bij mensen met een groter ‘werkgeheugen’ vermindert de capaciteit om taken uit te voeren meteen. Stel dat iemand een bestemming ingeeft in zijn gps tijdens het rijden: dan verslapt de aandacht op de weg, maar ook die op de gps.” 

Ook een studie van AAA, de Amerikaanse stichting voor Verkeersveiligheid, toont aan dat een bestemming ingeven zelfs meer afleidt dan een sms versturen, en dat veel infotainmentsystemen nodeloos complex zijn. “Hoe complexer het systeem, hoe sneller het gebruik ervan een negatieve impact heeft op het rijgedrag”, weet Brijs. “Louter theoretisch gezien zou het dus beter zijn om alle vormen van afleidingen uit de auto te bannen.” Maar kan dat zomaar?

Op heterdaad betrapt

Bij de federale politie is te horen dat het gebruik van infotainmentsystemen onder artikel 8.3 van de wegcode valt. Daarin staat dat een bestuurder te allen tijde zijn voertuig in de hand moet kunnen houden. "In theorie kunnen we dus boetes uitschrijven als iemand tijdens de rit bezig is met zo'n systeem", zegt woordvoerster Sarah Frederickx. 

In de praktijk blijkt dat evenwel amper te gebeuren. Zo herinnert verkeersjuriste Céline De Rouck van Intolaw Advocaten zich geen enkele zaak waarin het over infotainmentsystemen ging. Ook is het moeilijk om dat te bewijzen: een bestuurder moet al op heterdaad betrapt worden, en kan daarna ook nog altijd de boete aanvechten.

Toch is het niet aangewezen om het gebruik van een infotainmentsysteem specifiek in de wegcode te zetten, vindt de FOD Mobiliteit. "De wegcode is, op z'n zachtst gezegd, al redelijk uitgebreid. Als daar alle specifieke vormen van afleiding moeten worden in opgenomen, wordt die lijst natuurlijk eindeloos. Je mag bijvoorbeeld ook niet constant aan je radio zitten prutsen tijdens het rijden", zegt woordvoerder Sven Heyndrickx. 

"Het lijkt me ook heel moeilijk om daar een wettelijk draagvlak voor te vinden", vult Brijs aan. "En daarbij: zelfs al staat het in de wegcode, dan nog moet er voldoende gecontroleerd worden. Anders hebben mensen het gevoel dat ze toch niet gepakt kunnen worden." 

Sensibilisering

Voor het VIAS, het Belgische verkeersveiligheidsinstituut, is het simpel, zegt woordvoerder Stef Willems. "Wij raden iedereen aan om alle vormen van afleiding uit de auto te bannen. Geef je bestemming in voor je vertrekt. Dan kan je je helemaal op de weg concentreren als je rijdt. Dat er nu auto's op de markt komen met ingebouwde Facebook-mogelijkheid, is geen goede evolutie."

Toch blijft het opmerkelijk: over gsm-gebruik worden grote sensibiliseringscampagnes opgezet, maar over infotainmentsystemen wordt amper gesproken. "Dat is misschien wel een idee voor de toekomst", zegt Heyndrickx. "Maar de basis blijft: zo veel mogelijk afleiding bannen uit de auto."

Bij de Vlaamse Stichting Verkeerskunde zijn ze zich bewust van het gevaar van zulke infotainmentsystemen. Daar wordt dit najaar een campagne rond afleiding achter het stuur gelanceerd, waarin ook het gebruik van die systemen aan bod zal komen.