Brusselaars vernietigend over hun politici: amper 11 procent vertrouwt hen

Hoe voelen de Brusselaars zich bijna twee jaar na de aanslagen op het metrostation Maalbeek en op de luchthaven van Zaventem? Met dat uitgangspunt hebben onderzoekers in opdracht van de Koning Boudewijn­stichting alles samen zo’n 1.000 Brusselaars ondervraagd over hun stad, maar ook over de lokale politiek. Over het algemeen zijn Brusselaars positief over hun stad en buurt, maar de onderzoekers geven aan dat dit vooral ondanks de Brusselse politiek is.

De recente schandalen hebben duidelijk hun sporen nagelaten bij de Brusselaars. In het algemeen heeft de overgrote meerderheid geen vertrouwen in hun politici, al geeft een derde aan dat ze er totaal onverschillig tegenover staan. De Brusselse regering komt er het slechtste uit: amper 1 op de 4 Brusselaars vertrouwt de regering van minister-president Rudi Vervoort (PS). De 19 gemeentebesturen doen het iets beter. Zij genieten toch nog het vertrouwen van 40 procent van de Brusselaars.

Ter vergelijking: vorig jaar heeft VRT NWS bij de politieke barometer gepeild naar het algemene vertrouwen in de federale en de Vlaamse regering. Dat lag een pak hoger: ruim de helft van de ondervraagde mensen vertrouwt de regering van premier Charles Michel (MR), en de Vlaamse regering van minister-president Geert Bourgeois (N-VA) kan zelfs 63 procent van de ondervraagden bekoren.

Het gerecht scoort ook niet zo goed bij de Brusselaars. Een op de drie heeft weinig tot geen vertrouwen in het gerecht. De politie doet het nog iets beter, al geeft ook een kwart van de Brusselaars aan er weinig tot geen vertrouwen in te hebben. De administratieve diensten van de gemeenten doen het dan weer een pak beter. Meer dan 6 op de 10 Brusselaars hebben er vertrouwen in. Ook de gezondheidszorg kan op veel steun rekenen, zo’n 80 procent heeft alle vertrouwen in dokters, verplegers en ziekenhuizen.

Gaat het dan allemaal slecht in Brussel? Wel eigenlijk niet. Los van het vernietigende beeld van de politiek, schetst het onderzoek een vrij positief beeld van de stad op zich. De Brusselaars geven wel toe dat er veel problemen zijn: slechte organisatie, verkeersinfarct en problemen met openbare netheid, maar ze onderstrepen ook dat Brussel een stad is waar het goed leven is. Ze waarderen ook het werk van de vele Brusselse verenigingen die zoals de onderzoekers schrijven: “redden wat er te redden valt, zolang de overheid in gebreke blijft”.

Vooral de eigen wijk is hierbij belangrijk. Bijna 6 op de 10 Brusselaars hebben vertrouwen in de mensen in hun buurt en geven zelfs aan dat ze elkaar helpen. Al blijft dit ook beperkt tot hun eigen sociale en culturele "bubbel". De Brusselaar heeft eerder het gevoel naast andere gemeenschappen te leven dan ermee samen. Deze “bubbels” zijn zeer gesloten, onderling contact is zeer zeldzaam. Wie bijvoorbeeld in een welgestelde wijk woont, weet zelden iets over de levensomstandigheden van mensen in armoede.

De aanslagen van twee jaar geleden hebben ook een niet te onderschatten impact gehad op het leven van de Brusselaar. Meer dan een op de drie geeft aan sindsdien drukke plaatsen te mijden. Bijna de helft is sinds de aanslagen wantrouwiger.

Met Brusselaars wordt inwoners van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest bedoeld. De bevraging verliep in twee fases: in een eerste fase kregen 500 Brusselaars die –volgens de onderzoekers “de diversiteit van de stad weerspiegelen”- het woord in 51 focusgroepen. In een tweede fase zijn via face-to-face interviews 526 Brusselaars ondervraagd die een representatief staal van de Brusselse bevolking vormden. De laatste fase moet eigenlijk nog komen: op 17 maart kunnen geïnteresseerde Brusselaars komen debatteren in een Burgerassemblee.