Geen spotje, geen debat: over een week presidentsverkiezingen, maar kandidaat Poetin is spoorloos
Russen vonden deze week een brief in hun postvakje. "U kunt een persoonlijke en unieke bijdrage leveren aan de toekomst van ons grootse land", staat in de tekst. Na zes jaar is het zover: volgende week zondag, 18 maart, kiest het grootste land ter wereld zijn president tot 2024.
Iedereen weet wie gaat winnen. Wat doet Vladimir Poetin, de langstzittende leider in Moskou sinds Stalin — waarvan vier jaar als premier onder Medvedev — om herkozen te worden?
Tien dagen voor de verkiezingen is het zoeken naar kandidaat Poetin. Zijn beeltenis hangt wel in de straten met zijn verkiezingsslogan, maar hij is spoorloos in de verkiezingsrace. Er zijn zeven debatten uitgezonden op de staatstelevisie, maar Poetin was er geen enkele keer bij. Je komt hem ook niet tegen in het reclameblok met een verkiezingsspotje, of in zijn campagnekantoren.
Een maand voor de verkiezingen verdween Poetin zelfs een tijdje volledig uit het openbaar
Een maand voor de verkiezingen verdween Poetin zelfs een tijdje volledig uit het openbaar. Na elf dagen vaardigde oppositieleider Aleksej Navalny, die niet mag meedoen aan de verkiezingen, een opsporingsverzoek uit voor Poetin. "Roept u alstublieft op straat 'nationale leider' rond, als er iemand opkijkt, is het hem misschien", zei Navalny spottend in een veelbekeken video.
De president was een paar dagen ziek, zei Poetins woordvoerder Peskov. "Het is winter." Maar ook nu hij weer beter is, voert Poetin nauwelijks campagne.
Wie wel rondreist is de manager van Poetins campagne, Aleksander Roemjantsjev, een kinderhematoloog. Hij is zo druk met campagnebezoeken aan medische instellingen in het hele land dat hij geen tijd heeft voor een ontmoeting, zegt hij in een telefonisch interview. 'Mijn deelname aan de campagne bestaat uit de beïnvloeding van twee miljoen mensen die in de gezondheidszorg werken. Ik ben een voorbeeld voor deze mensen als lid van het presidium van de Russische Academie voor Wetenschappen.'
Mijn deelname aan de campagne bestaat uit de beïnvloeding van twee miljoen mensen die in de gezondheidszorg werken
'De juiste keuze'
De andere twee managers van Poetins campagne, een pedagoog en een directeur van een vrachtwagenfabriek, proberen op dezelfde manier Russen in hun vakgebieden aan te moedigen om op 18 maart "de juiste keuze" te maken.
Instructie door mensen met macht is een veelgebruikt instrument in de Poetins campagne. Ambtenaren hebben de afgelopen weken directeuren van grote publieke instellingen en bedrijven onder druk gezet om werknemers te instrueren om te stemmen, blijkt uit onderzoek van de Russische nieuwsorganisatie RBK.
Voor verkiezingsactiviteiten van Poetin zelf verwijst campagnemanager Roemjantsjev naar de campagnesite Putin2018.ru, een domein dat Poetins team al in 2008 liet registeren. De meeste dagen in 'het campagnedagboek' op de site zijn leeg. Evenementen die wel genoemd worden variëren van een pannenkoekenmaaltijd voor campagnevrijwilligers tot een schaaktoernooi in Poetins partijkantoor. Zonder Poetin.
De inhaalslag kwam vorige week donderdag. In zijn jaarlijkse speech aan het parlement beloofde de president een verdubbeling van uitgaven in zorg en infrastructuur, maar wat hij vooral beloofde: een arsenaal nieuwe kernwapens. Voor het eerst sinds de Sovjet-Unie maakt Poetin een einde aan het "strategische voordeel van het Westen", zo zei hij. "Niemand wilde naar ons luisteren. Nu luistert u naar ons."
'70-70-uitslag'
De speech was meer gericht aan de eigen bevolking dan aan het Westen. Met zijn oorlogsrede overstemde hij de andere zeven kandidaten, die soms al maandenlang campagne voeren.
De rest van het werk laat Poetin over aan zijn medewerkers. Die dwongen afgelopen zaterdag tienduizenden ambtenaren en studenten naar het grootste stadion van Rusland voor Poetins enige campagnebijeenkomst: een concert met patriottische zangers ter ondersteuning van de president. Sommige ambtenaren moesten met foto's aan hun werkgever hun deelname bewijzen. Anderen kregen een vergoeding van ongeveer 7 euro. Ook medewerkers van gesubsidieerde sportclubs werden opgedragen om zich te melden in het Loezjniki-stadion in Moskou, met als gevolg dat bijvoorbeeld paardrijlessen voor kinderen niet doorgingen. Het volle stadion werd onderdeel van alle avondjournaals.
Achter de schermen is de campagne van Poetin al tijden aan de gang. Vorig jaar trommelde Poetins team gouverneurs uit het hele land op voor speciale verkiezingsinstructies. De gouverneurs kregen de opdracht mee om op 18 maart in hun provincie te zorgen voor de "70-70-uitslag", onthulden journalisten van RBK. Oftewel: een opkomst van 70 procent en 70 procent van de stemmen voor Poetin.
Tegenstanders die na Poetins oorlogsspeech zeiden dat onderwijs en zorg belangrijker zijn dan het leger, worden fel tegengesproken door de Kremlingezinde media. "Zonder raketten en militairen worden jullie leerkrachten en artsen tot stukjes gebombardeerd", stelde een columnist van dagblad Komsomolskaja Pravda.
'Zonder raketten en militairen worden jullie leerkrachten en artsen tot stukjes gebombardeerd'
Parlementariërs steken ook een handje toe om de 108 miljoen geregistreerde stemmers op Poetin te laten stemmen. Ze pasten de kieswet aan zodat de verkiezingsdag samenvalt met het vierjarig jubileum van de 'thuiskomst van de Krim' — de annexatie is een van Poetins populairste maatregelen in Rusland.
Onbestaand
Het parlement kan gerekend worden als een campagnekantoor van de president. Bij de parlementsverkiezingen van 2016 zei Pjotr Tolstoj, nu vicevoorzitter van de Doema, tegen de Volkskrant dat "nog maar moet blijken" of Rusland wel een parlement nodig heeft. "Een Rus gelooft in de tsaar, niet in het parlement."
Tien dagen voor de verkiezingen is duidelijk dat kandidaat Poetin niet bestaat. De president hoeft niet te bedelen voor een stem, lijkt Poetins instelling. Hij heeft immers al genoeg gedaan voor het land.