Europa is in de ban van Martin Selmayr, maar wie is hij?
"Het monster van de Berlaymont" of "de gepantserde bulldozer". Het zijn weinig flatterende bijnamen voor Martin Selmayr, de Duitser die het onlangs op controversiële manier schopte tot de hoogste ambtenaar van de Europese Commissie. Wie is de man wiens naam nu al enkele weken over de Europese tongen gaat?
De 47-jarige Martin Selmayr (°1970, Bonn, Duitsland) wordt omschreven als een briljant jurist. Hij studeerde aan de universiteit van Genève en Kings' College in Londen, en behaalde een doctoraat aan de universiteit van Passau waar hij in zijn - beperkte - vrije tijd Europees recht doceert.
Hij startte zijn professionele carrière bij de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds. Na een intermezzo van een drietal jaar in de private sector, werd Selmayr in 2004 woordvoerder van toenmalig Europees commissaris voor Informatiemaatschappij en Media Viviane Reding (Europese Volkspartij EVP).
Zes jaar later, in 2010, kwam de Duitser aan het hoofd van het kabinet van Reding, dan commissaris voor Justitie en vicevoorzitter van de Europese Commissie. Toen Jean-Claude Juncker in 2014 een gooi deed naar het voorzitterschap van de Europese Commissie, was het Selmayr die de succesvolle campagne van Juncker leidde. Selmayr werd beloond met de functie van kabinetschef van Commissievoorzitter Juncker.
Bijzondere reputatie
Als kabinetschef van Juncker heeft Martin Selmayr een bijzondere reputatie opgebouwd. Sommigen bewonderen hem als een "strategisch genie" en een "harde werker die meer gedaan krijgt dan vele anderen". Maar Selmayr krijgt ook bijnamen die minder lovend zijn. Zo omschreef de politieke nieuwswebsite"Politico" hem in 2016 als "het monster van de Berlaymont". Een EU-functionaris stelde in datzelfde artikel: "Van nature maak je vijanden als je macht hebt. Het probleem met Martin is dat hij geen vrienden heeft. Misschien omdat hij te ver gaat”.
Dat laatste werd ook duidelijk toen vicevoorzitter van de Commissie Kristalina Georgieva in 2016 ontslag nam. Ze gaf als uitleg dat dit deels aan Selmayr lag. De Bulgaarse noemde in een interview met Politico de samenwerking tussen haar en Selmayr "giftig". Van Selmayr wordt dan ook gezegd dat hij over lijken gaat en met ijzeren hand zijn visie op de Europese Unie doorduwt. En dat beseft de man ook zelf. "Je kan de Europese Commissie niet leiden zoals een Montessori-school", liet hij ooit optekenen, verwijzend naar het onderwijssysteem van Montessori waarbij de focus ligt op de zelfontplooiing van het kind, eerder dan het slagen voor examens.
"Selmayr-gate"
Met "Selmayr-gate" wordt de bijzondere reputatie van Martin Selmayr andermaal bevestigd. Eind februari werd hij benoemd tot secretaris-generaal van de Europese Commissie, de hoogste topfunctie binnen de Europese administratie.
Maar die benoeming doet heel wat vraagtekens rijzen want ze verliep heel snel waardoor niemand anders zich echt kandidaat kon stellen. Volgens de Europese Commissie werden alle regels nageleefd. En dat klopt allicht wel op papier, maar toch leeft het vermoeden dat er alles aan gedaan is om alleen Martin Selmayr de job van secretaris-generaal te bezorgen. Europees Parlementslid Bart Staes (Groen) noemt het een "machtsgreep die doet denken aan dictatoriale regimes".
In het Europees Parlement vindt over de kwestie vanmiddag een debat plaats. De Europees commissaris bevoegd voor Personeelszaken Oettinger (EVP) zal er gehoord worden door de parlementsleden. Mochten de vraagtekens blijven en de druk vanuit het Parlement en buitenwereld te groot worden, dan is het niet uitgesloten dat Selmayr uiteindelijk toch nog een stap terug zal moeten zetten.