Het slachthuis Veviba in Bastenaken, onderdeel van slachthuisgroep Verbist, verloor eind vorige week zijn vergunning. Etiketten op ingevroren vlees waren vervalst en slachtafval dat niet geschikt is voor menselijke consumptie, kwam als gehakt toch terecht bij slagers. Die vaststelling gebeurde meer dan een jaar nadat de Kosovaarse voedselinspectie een probleem had gesignaleerd bij Veviba.

In het weekend stelden zowel minister van Landbouw Denis Ducarme (MR) als de Fédération Wallonne de l’Agriculture (FWA) en de Boerenbond zich burgerlijke partij. ‘Er moet een voorbeeld gesteld worden’, vonden ze. En ook de rol van het Federaal Voedselagentschap (FAVV) kwam ter discussie te staan. Daarom werd FAVV-topman Herman Diricks maandag in de commissie Volksgezondheid op de rooster gelegd.

Maar eerst besprak minister Ducarme de chronologie der gebeurtenissen. Hij was niet mals voor Veviba. 'Dit zijn maffiapraktijken', klonk het. 'We hebben hier te maken met fraude op grote schaal, gepleegd door één bedrijf.' Zo werd onder meer vastgesteld dat Veviba op ingevroren vlees datums had gezet die maanden nà het moment van de huiszoeking lagen.

De minister vroeg zich ook af waarom het zolang duurde om een huiszoeking te doen. Voor Ducarme hadden er al in 2016 maatregelen moeten komen om meer 'offensieve en agressieve controles' uit te voeren, 'gezien de kennis waarover men beschikte'. Hij kondigde ook dat er een audit komt naar de controles en controleprocessen bij het FAVV, en die zal gevolgen hebben op de manier waarop het agentschap controleert en informatie doorspeelt naar de politiek.

Vervolgens kwam minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) aan het woord, die toelichtte hoe groot het gevaar voor de volksgezondheid geweest is. Ze benadrukte dat vleesproducten 'uit voorzorg' uit de rekken gehaald waren, omdat er een 'potentieel risico' was. 'Om het simpel te zeggen: je wordt niet van alle bacteriën ziek.'

Vervolgens bleek uit onderzoek dat er inderdaad geen direct risico was geweest voor de volksgezondheid. Uit de eerste cijfers blijkt ook dat er geen sprake was van een stijging van het aantal ziektes die aan sjoemelvlees toegeschreven kunnen worden. 'Indien het een risico zou zijn, betreft het allicht niet een accuut risico.' Er staat wel nog verder onderzoek op de planning. En dat zal 'zeer ernstig' genomen worden, omdat er sprake is van fraude en kwaad opzet. 'Uiterste waakzaamheid is en blijft geboden.'

Minister van Economie en Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V), die het eerder nog opnam voor het FAVV, nam na De Block het woord. Hij hield het kort en verzekerde dat alle nodige initiatieven genomen worden.

FAVV

Vervolgens lichtte Diricks de gang van zaken toe binnen zijn agentschap. Hij had het onder meer over hoe het FAVV te lijden heeft onder besparingen, en nam veel tijd om uit te leggen hoe het FAVV zijn controles uitvoert. De basis van het controleprogramma is de controlefrequentie, luidde het.

'In bedrijven als Veviba hebben we inspectiefrequenties die in een koninklijk besluit vastgelegd zijn', vervolgde Diricks. Het blijkt om minstens vier inspecties te gaan, maar in 2016 waren er bijvoorbeeld twaalf en in 2017 acht. 'Men moet goed beseffen dat Veviba een groot bedrijf is dat complex in elkaar zit.'

Toen het FAVV een klacht kreeg vanuit Kosovo, stuurde het meteen een controleur naar Veviba. Die deed vaststellingen en maakte een proces-verbaal over aan het parket. Dat leidde tot huiszoekingen, waarna het FAVV vroeg om op basis van een zogenaamd 'bijzonder pv' de erkenning van Veviba's koelhuis en uitsnijderij in te trekken.

'We willen er toch op wijzen dat wat in Kosovo vastgesteld werd, geen verband hield met wat we in de uitsnijderij vastgesteld hebben', aldus nog Diricks. 'Wij proberen zo correct mogelijk mee te werken, zeker in het geval van fraude. Hier ging het om fraude die geen directe impact had op de volksgezondheid, maar wij hebben het dossier onmiddellijk overgemaakt aan het parket.'