"Ik heb een vampier gedood": Oost-Vlaming die vriendin onthoofdde, ontsnapt aan celstraf

Het hele proces draaide rond één nacht: die van 12 op 13 januari 2014. Kris Van Malderghem stond toen in kamerjas en vol bloed voor de deur van zijn ouders. “Ik heb een vampier gedood”, zou hij geschreeuwd hebben. Die vampier was zijn vriendin, Stephanie Reybrouck. Kris Van Malderghem had ze in bed gestikt, naar de keuken gesleept, en met vier messen onthoofd. Volgens hem gebeurde dat tijdens een psychoseaanval. Hij werd in 2012 al opgenomen in het ziekenhuis met psychotische verschijnselen en zou in de dagen voor de moord opnieuw last gekregen hebben.

"Ik ben wakker geworden en hoorde een stem", deed beklaagde Van Malderghem tijdens de behandeling van de zaak zijn verhaal over. "Ge moet de wereld redden, zei die stem. Ge moet die vampier naast u doden. Haast u. Ge moet! Ge moet nu. En dan is het gebeurd. Stephanie was een vampier voor mij." Daarom onthoofdde hij haar ook, vertelde hij. “Een vampier alleen maar kan vermoord worden door het hoofd af te snijden."

Een dozijn deskundigen boog zich over de psychische toestand en de toerekeningsvatbaarheid van Van Malderghem. Met compleet tegengestelde resultaten. “Hij is ernstig ziek”, zei de ene. “Hij faket, hij speelt een rolletje”, klonk bij de andere. Bij dat laatste kamp hoorden ook de advocaat van de nabestaanden, Filip Van Hende, en procureur Bernadette Baeyens, die erop wezen dat het verhaal van de beklaagde inconsistenties vertoonden. "Vanaf het begin, kort na de feiten al, wil hij iedereen overtuigen dat hij een psychose heeft gehad”, pleitte Baeyens. “Later beseft hij dat zo’n korte psychose niet kan en breidt hij die uit naar enkele dagen voordien. Hij verzint er symptomen bij zoals de vampieren die hij al zag op het familiefeest de dag voordien. Na de moord deed hij ook zijn pantoffels en jas aan en deed zijn deur op slot voor hij naar zijn ouders liep. Allemaal te beredeneerd voor iemand in een psychose."

Volgens Van Hende en Baeyens vermoordde Van Malderghem zijn vriendin na een ruzie. “Een relatie met twee snelheden”, noemde Van Hende het. Volgens hem waren er al langer problemen tussen de twee. Van Malderghem zou niet om kunnen gaan met de open relatie die hij had met Stephanie. Er zouden al jaloerse ruzies geweest zijn, ook net voor de moord. “De nacht van 12 op 13 januari was daarvan de tragische climax”, was Van Hendes oordeel. Een redenering die ook het parket volgde. “Dit is gewoon een jaloerse echtgenoot die vandaag op een nogal ongewone wijze zijn juridische verantwoordelijkheid tracht te ontlopen."

De rechtbank sprak de redenering van Van Hende en Baeyens volledig tegen. “Eerst en vooral is de voorbedachtheid niet bewezen”, zei rechtbankvoorzitter Anthony Van Mol. “Er zijn niet voldoende aanwijzingen dat de beklaagde en het slachtoffer een ongelukkige relatie hadden of dat er voor de feiten ruzie was. Kris Van Malderghem werd door iedereen beschreven als een rustig persoon, niet als een jaloers iemand. Zijn gedrag veranderde pas de dagen voor de feiten, toen zijn psychose zich ontwikkelde. Het slachtoffer bleef ook dan zorgen voor de man, tot het laatste moment. Nauwelijks twee dagen voor haar dood liet ze nog weten aan de psychiater: ‘Er is iets mis met hem. Hij zegt dingen die hij normaal niet zou zeggen.’ Ook de gruwel van de feiten en een jarenlange simulatie van een psychose passen niet bij de persoonlijkheid van de beklaagde. Daarvoor zijn psychopathische kenmerken nodig, die psychologen niet vaststelden.”

De psychose is dus bewezen verklaard voor de rechtbank, in tegenstelling tot wat de gerechtsdeskundigen beweren. Volgens hen was er sprake van veinzing. Het verslag van de deskundigen werd door de rechter volledig onderuitgehaald. “Het is gebrekkig onderbouwd. De psychiaters schuiven de persoonlijkheid en geschiedenis van de man volledig langs de kant, op basis van enkele subjectieve vaststellingen uit korte gesprekken, en niet op basis van wettenschappelijk vaststelbare symptomen. Hun verslag is onvoldoende onderbouwd en vertoont interne inconsistenties. Nog voor het onderzoek afgerond was, gingen ze uit van de hypothese van veinzing. Daar wordt niet meer van afgeweken, er worden zelfs bepaalde tegenstrijdige verslagen van andere psychologen gewoon niet meegenomen.” De rechtbank volgt de deskundigen van de verdediging, “dat wél sterk onderbouwd is.”

De rechtbank haalt wel aan dat het werk van forensische psychiaters niet eenvoudig is. Hij pleit, naar Nederlands model, voor de oprichting van observatiecentrum waarin daders kort na zware feiten een substantiële tijd kunnen blijven. Zo kan de verdachte uitgebreid onderzocht worden. “Dat kan verhinderen dat dat deskundigen zich tegen elkaar verzetten.” De rechter kijkt hiervoor naar de regering. “De wet is al gestemd, maar de uitvoerende macht heeft er nog geen gevolg aan gegeven.”

De vader van Stephanie, Chris Reybrouck, voelde tijdens de uitspraak van het vonnis de bui al hangen. Nog voor de definitieve uitspraak verliet hij zichtbaar aangedaan de rechtszaal. Ondanks de ontoerekeningsvatbaarheid van Van Malderghem, zal hij wel tienduizenden euro’s schadevergoeding moeten ophoesten aan de nabestaanden. Hoeveel precies, zal nog bepaald worden.