Chinese houtkap veroorzaakt klimaatramp in Congo

Meer dan vijftig milieuorganisaties luiden de alarmbel omdat de Congolese minister voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling aankondigde dat hij drie houtkap-concessies zal verlenen aan twee Chinese bedrijven. 

Tegelijkertijd heeft het Congolese ministerie van Bosbouw duidelijk te kennen gegeven dat het het moratorium op de expansie van industriële houtkap wil opheffen en daar geen lessen van de internationale gemeenschap meer over wil ontvangen. Het moratorium hield zestien jaar stand.

Veengrond

Milieuorganisaties waarschuwen dat hierdoor een groot deel van het Congolese woud, na de Amazone het grootste tropische regenwoud ter wereld, in gevaar komt. Het kan gaan om een oppervlakte van 75 miljoen hectare: groter dan de oppervlakte van Frankrijk.

De impact van de breuk met het moratorium zal volgens milieuorganisaties als Greenpeace, Global Witness en Rainforest Foundation UK “catastrofaal” zijn. “Deze exploitatie van tropisch hardhout komt neer op een nieuwe vorm van grondstoffenroof, die niet enkel voor de lokale gemeenschappen in het woud maar voor de hele Congolese bevolking bijzonder nadelig zal zijn”, luidt hun waarschuwing.

“Deze evolutie zou ook de internationale gemeenschap grote zorgen moeten baren”, schrijft de gespecialiseerde milieuwebsite Mongabay. “Twee van de concessies bevinden zich op veengrond, waarin zich maar liefst 30 miljard ton koolstof bevindt.  Als die veengebieden worden ontgonnen, kunnen gigantische hoeveelheden koolstofdioxide vrijkomen, wat tot een ware klimaatramp kan leiden", luidt de conclusie van de milieuorganisaties.

“De toekenning van grootschalige concessies voor industriële houtkap komt neer op een uitverkoop van een van ’s werelds meest waardevolle milieugebieden ten voordele van de economische kortetermijnbelangen van enkele individuen”, zegt Victorine Che Thoener, Greenpeace-verantwoordelijke voor de bossen van het Congo-bekken. “Zolang de Congolese regering niet kan aantonen dat het opheffen van het moratorium in het belang is van de Congolese bevolking en het woud, is deze beslissing moreel en economisch onverdedigbaar.”

Olieboringen

De dreigende opheffing van het moratorium komt er op een moment dat de Congolese regering van plan is om al even controversiële vergunningen toe te kennen voor olieboringen in het Unesco-natuurpark van Salonga, een van de weinige habitats van de bonobo’s, die enkel in Congo wonen. 

President Kabila ondertekende al een ordonnantie die petroleumexploratie in de kwetsbare regio toestaat aan een conglomeraat van een staatsbedrijf en de door een Griek geleide Compagnie Minière du Congo. Onder andere het Wereldnatuurfonds (WWF) maakt zich grote zorgen over de negatieve impact op het Salonga-park.

De reden waarom de Congolese regering nu plotseling zeer controversiële vergunningen toekent, heeft veel te maken met het fin de régime van president Joseph Kabila. Enerzijds zouden een aantal hooggeplaatste figuren uit de Kabila-entourage in de weinige tijd die hen nog rest aan de macht al het mogelijke doen om voor zoveel mogelijk geld deals te sluiten en corruptiegeld op te strijken. 

Tegelijk heeft de Kabila-entourage fondsen nodig om weldra een verkiezingscampagne te voeren. Hoewel de meerderheidspartij nog geen opvolger heeft aangesteld, lijdt het geen twijfel dat de ‘fondsenwervingscampagne’ al volop aan de gang is.

Bovendien creëert de huidige periode van politieke verwarring en geweld een klimaat van straffeloosheid, waarbij het makkelijker is om controversiële deals te sluiten. Zo zit de Congolese regering al maanden op ramkoers met belangrijke donoren als de VS, de EU, de Wereldbank en ook België. Vaak zijn het die donoren die een belangrijke waakhondfunctie uitvoeren bij de bescherming van bodemrijkdommen, natuurparken en het tropische regenwoud.