Hugo Claus tien jaar overleden: op wandel door Kortrijk, het decor van “Het verdriet van België”
Tien jaar na de dood van Hugo Claus is in Kortrijk een audiowandeling voorgesteld, met archiefopnames van Hugo Claus en Cees Nooteboom. Ze nemen u mee langs de plekken die van belang zijn in Claus’ magnum opus “Het verdriet van België”. Cees Nooteboom lanceerde die mee in Kortrijk.
In 1983 maakte radiomaker Bob De Groof een reportage met Hugo Claus en zijn Nederlandse vriend Cees Nooteboom. Ze gaven commentaar op verschillende locaties in Kortrijk, ofwel “Walle” in “Het verdriet van België”. De tijd heeft nauwelijks vat gehad op de spitse gesprekken.
Die historische opnames uit het VRT-archief heeft radiomaakster Eva Moeraert, in opdracht van De Buren, omgezet in een bijzondere geluidswandeling. De stemmen van Claus en Nooteboom worden aangevuld met passende zinnen uit de roman, voorgelezen door acteur Wim Opbrouck. Jessie Decaluwé is de stadsgids. Zij presenteerde in de jaren 80 “Het vertoon” op Radio 2, waar Bob De Groofs reportage werd uitgezonden.
U kunt de wandeling hier beluisteren en downloaden en ook fysiek beleven langs meer dan 20 plekken in Kortrijk. Het college waar Claus school liep, de plek waar zijn vaders drukkerij was: werkelijkheid en fictie lopen door elkaar heen, want de plaatsen en personen komen ook voor in "Het verdriet van België", onder andere namen.
Aan Hugo Claus was alles altijd dubbel.
In Kortrijk is het project feestelijk voorgesteld, in aanwezigheid van Cees Nooteboom, die intussen bijna 85 is. Claus wilde nooit horen van een plein of een rotonde met zijn naam. "Ik laat bij de notaris vastleggen dat er nooit van zijn leven een Clausroute komt," maakte hij zich 35 jaar geleden sterk. Nu is die wandeling er wel. "Een meesterstuk van Claus," vindt Cees Nooteboom, "aan hem was immers alles altijd dubbel". Nooteboom haalde volop herinneringen op aan zijn levenslange vriendschap met Claus.
Overigens is er sprake van een haat-liefdeverhouding met Kortrijk, door Claus ooit een "intellectuele woestijn" en een "triomf van pretentieuze middenstand" genoemd.
Cees Nooteboom bracht ook in herinnering hoe onbevangen en onbeschaamd Claus destijds praatte en schreef over de collaboratie van zijn familie. "Helemaal anders dan in Nederland," volgens Nooteboom, waar het SS-verleden van dichter Lucebert onlangs groot nieuws was. "Dat wist ik al lang," zei Nooteboom, "maar ik wou er geen commentaar op geven, omdat er een schandaaltje van werd gemaakt door mensen van nu die de tijd van toen niet kennen."
Lees Claus!
Dichter en kunstenaar Jan Vanriet, een andere vriend van Claus, zei te hopen dat de Kortrijkse wandeling "niet louter een toeristisch uitje wordt, maar een aansporing om naar de boekhandel of de bibliotheek te gaan en Claus' boeken te lezen." Zelfs herlas Vanriet "Het verdriet van België" voor de zoveelste keer: "een ongelooflijk geestig boek".
Claus herdacht
Hugo Claus overleed tien jaar geleden. Hij had om euthanasie verzocht. Op zondag 18 maart houdt Jeroen Olyslaegers de Hugo Clauslezing in de Bourlaschouwburg. Aansluitend is er een speciaal programma, getiteld “Hommage met oesters #2”. Op maandag 19 maart is er “Voor Claus, met liefde” in Bozar in Brussel, met Marc Didden en een trits Franstalige auteurs. Het volledige herdenkingsprogramma vindt u hiernaast.
