Kristof Calvo na nieuw vleesschandaal: "Niet alleen het vlees is rot, ook het hele systeem"

Volgens de RTBF leverde het bedrijf Vanlommel in augustus vorig jaar vervallen ingevroren vlees aan dezelfde groothandel in Kosovo die ook betrokken was in de zaak-Veviba.

Dedry dringt bij federaal minister van Landbouw Denis Ducarme (MR) aan dat hij transparantie geeft over dit nieuwe probleem. "Dat moet hij doen maandagochtend tijdens de geplande Kamercommissie Volksgezondheid over de zaak-Veviba. Het is goed dat de door ons gevraagde audit van het FAVV is toegezegd, maar dit is niet meer voldoende", meent Dedry, lid van die commissie.

Voor Groen moeten de vleesschandalen leiden tot een echte ommekeer. "Dit voedselsysteem, waar hebzucht lijkt te regeren boven gezondheid, is rot. Het zorgt voor veel verliezers: de boeren en de ondernemers die het wel goed menen, de consument, onze gezondheid en het leefmilieu. Alleen wanneer de hele sector wordt doorgelicht, zal er echt iets veranderen", aldus Calvo.

Ook regeringspatij N-VA mengt zich in de discussie en dringt aan op een grondig onderzoek: "Een menselijke fout of fraude, dat moet verder uitgezocht worden", klinkt het zaterdagavond in gezamenlijke mededeling van Kamerleden Yoleen Van Camp en Renate Hufkens, respectievelijk ondervoorzitter en lid van de commissie Volksgezondheid in het federaal parlement."

Tegelijkertijd wijzen ze ook het federaal voedselagentschap FAVV met de vinger. Dat moet volgens het duo "haar rol ernstig nemen". "Controles moeten proactiever, sneller en doortastender. Bovendien is er dringend nood aan een betere communicatie tussen de verschillende betrokken instanties, maar ook naar de consument", luidt het.

De N-VA'ers zien heil in de regionalisering van de inspectiediensten. "Vlaanderen heeft al bewezen heeft dat het goed werk levert op vlak van controles op dierenwelzijn", aldus de Kamerleden.

"Het vleesschandaal beperkt zich niet langer tot het bedrijf Veviba uit Bastenaken, maar deint uit", stelt sp.a-Kamerlid Annick Lambrecht vast. Sp.a wijst erop dat ze al anderhalve week vraagt om een doorlichting van de situatie en duidelijkheid over de rol en werking van het voedselagentschap. De partij zei ook het vertrouwen op in de topman van het FAVV, omdat informatie naar de burgers uitbleef en de topman in De Zevende Dag en in de commissie niet de noodzaak zag om de hele waarheid te vertellen. Iedere dag komen nieuwe feiten aan het licht. "Het Belgisch voedselagentschap heeft het signaal dat ze in augustus kregen van het Kosovaars agentschap letterlijk weggelachen. De tijd van praten en evalueren is voorbij. Het is tijd om te handelen", vindt Lambrecht.

Ze wil dat er meteen een crisismanager wordt aangesteld om de vleescrisis in dit land opnieuw onder controle te krijgen. "De crisismanager moet een grondige, onafhankelijke doorlichting maken en het aantal controles snel opvoeren. De vleesindustrie zit in een diepe crisis en het voedselagentschap is duidelijk niet in staat deze crisis te beheersen. De topman van het voedselagentschap verliest elke dag meer gezag."

Lambrecht pikt het ook niet dat het parlement nog altijd niet het het rapport van het FAVV over het schandaal bij Veviba heeft ontvangen. "Het parlement moet een schandaal kunnen onderzoeken dat achttien maanden lang voor de bevolking achtergehouden werd. Nu wordt dat verhinderd door het parket".

De bevoegde minister Denis Ducarme had het parlement tegen vrijdag het rapport beloofd. Maar vrijdag liet Luiks procureur-generaal Christian De Valkeneer weten dat hij het rapport van het Federaal Voedselagentschap eerst nader wilde onderzoeken alvorens het aan het parlement wordt overgemaakt.

Kamervoorzitter Siegfried Bracke vroeg hem per brief om het rapport zo snel mogelijk aan het parlement over te maken zodat het zijn democratische controle kan uitoefenen. Hij herinnert eraan dat de Kamercommissie Volksgezondheid en Bedrijfsleven maandagvoormiddag de bevoegde ministers wil horen over de fraude bij Veviba. De agenda voorzag ook de voorstelling over het FAVV-rapport dat minister Ducarme gevraagd had.

Zondagnamiddag had Bracke nog geen antwoord van de procureur-generaal ontvangen, bevestigde hij desgevraagd aan Belga. Maar Muriel Gerkens bevestigde dat de vergadering van maandagvoormiddag zal doorgaan. Het rapport zal tijdens een latere zitting besproken worden, voegde ze eraan toe.

 CD&V-Kamerlid Leen Dierick steunt de audit en kijkt uit naar het gevraagde rapport van het Federaal Voedselagentschap (FAVV). "Deze audit moet duidelijkheid geven of iedereen zijn verantwoordelijkheid heeft genomen. En indien dit niet het geval is, moeten de nodige conclusies getrokken worden en moeten er concrete maatregelen komen", vindt Dierick. "Wat aan het licht kwam is schandalig, iedereen heeft recht op de waarheid, daarom moeten we dringend weten wat er fout is gegaan om hieruit de nodige conclusies te trekken en gepaste maatregelen te nemen."

Ze heeft er enig begrip voor dat de Luikse procureur-generaal het rapport van het FAVV eerst wil onderzoeken voor het aan het parlement wordt overgemaakt. "Het gerechtelijk onderzoek mag uiteraard niet geschonden worden en we moeten vermijden dat door eventuele fouten, fraudeurs niet zouden kunnen gevat worden. Anderzijds hebben we als parlementslid wel degelijk een controlerecht, en moeten we ook kunnen beschikken over alle nuttige informatie zodat we deze controletaak kunnen uitoefenen", aldus Dierick. "Ondertussen tikt de tijd verder, en weten we nog steeds niet hoeveel ton gefraudeerd vlees er is uitgevoerd, hoeveel er is geconsumeerd, welke de getroffen landen zijn, wie wanneer op de hoogte was en welke acties allemaal werden gedaan of net niet werden gedaan. Ik eis hier duidelijkheid over."

En dan blijkt nu dat het FAVV ook een tweede dossier over vervallen vlees maandenlang liet liggen. "Het FAVV moet stoppen om zich weg te steken achter het gerechtelijk onderzoek. Het FAVV had in het eerste dossier wel degelijk een eigen administratief onderzoek kunnen voeren gedurende de maanden dat zij op de hoogte waren van mogelijke fraude en dus van een potentieel gevaar voor de volksgezondheid,", aldus nog Dierick.

Commercieel directeur van het slachthuis Vanlommel Johan Heylen benadrukt dat de levering aan Kosovo van twee pallets met vlees waarvan de houdbaarheid verstreken was geen moedwillige fraude was, maar het gevolg van een menselijke fout. Zo verklaarde hij aan VRT NWS. In De Zevende Dag (Eén) voegde hij daaraan toe dat het bedrijf intussen de interne procedures heeft aangepast.

"Er is geen etiketfraude gepleegd, want de originele etiketten waren aanwezig. Maar intern is een menselijke fout gebeurd waardoor twee pallets geladen werden, waarvan het niet de bedoeling was." Het gaat om twee pallets, op een lading van 20 ton vlees die bestemd was voor Kosovo. "Daarbij werden twee pallets, die in juli vervallen waren, verkeerd geladen", legt Johan Heylen uit. "Dat vlees, met een houdbaarheid van twee jaar, was een drietal weken vervallen." Volgens hem waren de twee pallets bestemd voor de dierenvoederindusttie.

Het was voor hem ook duidelijk dat er geen intentie tot fraude was. "Deze pallets stonden ook achteraan de vrachtwagen. Die achterste pallets worden het eerst gecontroleerd bij een veterinaire keuring aan een grenspost. Dat bewijst dat we geen fraude wilden plegen", aldus Heylen. FAVV bevestigde ondertussen in een persbericht dat er in het geval van Vanlommel "geen aanwijzingen waren voor een intentionele fraude". 

Vanlommel neemt alle verantwoordelijkheid voor de fout op. De klant werd volledig vergoed. Dat de Kosovaarse overheid de volledige lading liet vernietigen, hoewel slechts twee pallets een probleem vormden, zei Heylen ook volledig te begrijpen. Pas zaterdag kreeg Heylen naar eigen zeggen te horen dat de klant in Kosovo dezelfde was die eerder problemen had met Veviba.