6 dingen die bijblijven na het staatsbezoek van Filip en Mathilde aan Canada

Wat heb ik onthouden, vraagt onze koning me, na vijf dagen staatsbezoek aan Canada. Het blijft even stil. Op dat moment ben ik te moe om meteen te antwoorden. Om meteen te weten wat ik het meest boeiende vond van de trip door Canada. Er was zoveel, Sire. Het voelt alsof ik maar een fractie heb gezien van wat hij gedaan heeft. Van waar hij aandacht voor wou. Hij, en zijn land, zijn regio’s.

Een staatsbezoek in zijn formule is een evenwichtsoefening, met zes ministers en een staatssecretaris die meegaan, en daarbovenop de top van de academische wereld en de bedrijfswereld. Meer dan 200 man die meereist in zijn kielzog. Hij moet iedereen tevreden houden, wíl dat ook. Toen ik op de heenvlucht vroeg waar hij het meest naar uitkeek, zei hij, dat iedereen blij is.

En zijn ze nu blij? Toch wel. Dat de mensen het hem komen vertellen, verbaast niet. Niemand zegt (graag) rechtstreeks tegen een koning dat hij ongelukkig is. Diplomatie rules, keer op keer, als iemand face to face met ons staatshoofd komt. Normale gesprekken verstommen. Het moet een vreemde gewaarwording zijn voor hem.

Maar ook wij horen het. Businesswise was het beter dan voorzien. Zelfs zakenmensen die niet mee in de delegatie reisden, hebben opgebeld voor contacten, zegt de staatssecretaris voor Buitenlandse handel, Pieter De Crem (CD&V). En in de academische wereld klinkt het dat hen allemaal bijeenkrijgen al een unicum en prestatie is, en in België niet mogelijk. Daarvoor moet je met de koning naar Canada blijkbaar.

Al zorgt reizen met de koning tegelijk voor moeilijker omstandigheden: een strikter programma, met veel protocol. “Om zaken te doen is een pure handelsmissie gemakkelijker, er is meer vrijheid voor ons”, zegt de Waalse ondernemer Olivier Dufrasne. “Maar als de koning je uitnodigt, zeg je niet nee.” Hij is duidelijk enthousiast dat hij mee is.

Ook Machteld Verbruggen van de Thomas More hogeschool beaamt dat missies met alleen politici minder complex zijn. Het is haar eerste keer mee op staatsbezoek, maar ook bij haar: als de koning je uitnodigt, dan ga je mee. Zeker omdat voor het eerst alle hogescholen mee uitgenodigd zijn.

Het is iets wat Filip na aan het hart ligt: jongeren en hun toekomst, hun opleiding, hoe zij op het leven worden voorbereid. Een goede zaak dat hij daarbij ook denkt aan de hogescholen, vindt Machteld Verbruggen: “In het buitenland wordt het onderscheid tussen universiteiten en hogescholen vaak niet gemaakt. Wij leiden op voor beroepen, die zijn in Vlaanderen allemaal internationaal intussen.”

Tegelijk zorgt een koning voor een binnenkomer van formaat bij je contact in het buitenland. “Wij hebben onze buitenlandse partners kunnen uitnodigen met een zeker decorum, zij waren daar wel van onder de indruk”, vertelt Machteld Verbruggen.

Thomas More heeft vrijdag een akkoord ondertekend met een Canadese universiteit. “Wij zouden zonder staatsbezoek ook internationale contacten hebben, maar hier ligt de focus erop en dat maakt het wel interessant.”

De Vlaamse onderneemster Gratienne Sioncke, van Borginsole, beaamt. “Ik zocht iemand in Canada in mijn domein, podologie, die ik als gast kon meenemen naar het Belgische concert en de receptie georganiseerd door het koningspaar. Ik had meteen toegang tot de CEO. En die vergeet niet meer wie ik ben.”

We hebben het verschil gemaakt in Canada, zegt Filip. Niemand doet het zoals wij, met zo’n grote delegatie. Hij gaat terug naar België met een goed gevoel. Is dat terecht?

In totaal heeft dit bezoek, naast de nieuwe contacten en het netwerken, 45 akkoorden opgeleverd. Zowat twee derde business deals, vooral in de voedingssector. Met bier afgetekend op nummer één.

En de rest uitwisselingsakkoorden met universiteiten. Canada is voor ons een goed land blijkbaar. “Nu Trump aan de macht is in de VS, kunnen wij voor onze studenten moeilijker een visum krijgen", zegt Machteld Verbruggen van Thomas More. "Terwijl het voor hen ook belangrijk is dat ze internationale ervaring opdoen.”

We hebben veel gemeen met Canada, vindt onze koning. Ze staan net als wij met hun voeten op de grond. En we zijn allebei omringd door grote landen, waardoor we ons mannetje moeten staan. Ze hebben dezelfde humor, zegt chansonnier Filip Jordens, die Jacques Brel mocht zingen op het Belgisch concert.

De humor viel inderdaad op. In de speech van de Canadese minister van Handel Champagne op een netwerkreceptie in Ottawa (“Meestal bewaren ze het beste voor het laatst, maar de champagne krijgen jullie nu al”), in de ontvangstwoordjes in Queen's Park in Toronto. De humor zorgde voor ontspannen contacten. En dat zorgt dan weer voor vruchtbare contacten.

“Bent u haar?” vraagt een meisje me op het schooltje net buiten Montréal waar we het ijshockeyproject van de Canadiens zullen filmen. De pers is al even buiten gaan kijken naar de ijspiste, om te kijken waar we wat kunnen doen, als zo meteen het koningspaar aankomt.

Nog even een selfie met de rode loper op het ijs (nog een conclusie: er liggen overal rode lopers, zelfs op een ijspiste). Terwijl de rest alweer weg is om z’n positie binnen in te nemen.

Ik ga de rest achterna en moet door een zee van kindjes. Bonjour! Bent u… Bent u de koningin? Ze vallen net niet in zwijm, tot ik hen uit hun droom help. Nee, nee, je zal het wel merken als het de koningin is die langsloopt.

We gaan een cursus organiseren voor zakenmensen die op staatsbezoek willen, grapt iemand uit de economische delegatie als we het vliegtuig opstappen om terug naar huis te gaan. Hoe leer ik wachten. We beginnen met vijf minuten, en dat breiden we dan uit. En hoe eet ik rechtopstaand. Of niet. Ik besef: voor de zakenmensen en academici is het ritme ook hels. Niet alleen voor de pers.

U hebt iets gemist, zegt onze koning me, op dag vijf van het bezoek. Die ochtend was er een ronde tafel over sociaal ondernemerschap, die hij heel boeiend had gevonden. En die niet compatibel was met hun activiteit erna op de ijspiste.

Ze zouden zich op het ijs wagen, om het project te steunen van het kinderfonds van de Canadiens, de ijshockeyploeg van Montréal, die kinderen in achtergestelde buurten aan het bewegen wil krijgen.

Zou hij beseffen dat wij overal minstens een half uur tot een uur voor hen moeten zijn, en dat we er zonder motorcade of politie-escorte twee keer zolang op rijden? En dat we er soms misschien wel bij wíllen zijn, maar niet kunnen? Kiezen is verliezen. Al is er zo natuurlijk voor elk wat wils. Maar toch: is less niet more? Misschien een idee voor een volgend staatsbezoek… We kijken er allemaal al naar uit.