Rudi Vranckx sprak als eerste tv-journalist met Belgische IS-vrouwen in Syrisch gevangenenkamp: "We hebben spijt"  

In een uithoek van het vluchtelingenkamp Al-Hol in het noorden van Syrië leven honderden buitenlandse IS-vrouwen en hun kinderen. Onder hen ook twee jonge Vlaamse vrouwen en hun vijf kinderen. Bouchra en Tatiana uit Borgerhout zijn vijf jaar geleden hun (intussen gesneuvelde) mannen gevolgd naar IS-gebied. Allebei hebben ze kinderen met de Belgische nationaliteit, en allebei zijn ze hertrouwd met IS-strijders die nu spoorloos zijn.

Hun vijf kinderen zijn maar enkele van de ongeveer 140 Belgische kinderen die volgens de laatste cijfers momenteel in voormalig IS-gebied in Noord-Syrië en Irak leven. Precies te weten komen hoeveel Belgische IS-vrouwen en hun kinderen er nog in leven zijn, en waar ze zijn, is moeilijk. 

Bouchra en Tatiana worden gezocht door de Belgische justitie. Eind vorig jaar zijn ze de oorlog rond Raqqa ontvlucht en hebben ze zich aangegeven bij de Koerden die dit gebied controleren. Ze hebben naar eigen zeggen twee maanden in de gevangenis gezeten, maar zijn daarbij niet ondervraagd. Ze zouden ook nog geen Belgische officials gezien hebben.

“Elke keer weer zeggen ze ons dat er leden van de Belgische ambassade gekomen zijn, maar dat ze ons en onze kinderen niet willen”, vertelt Bouchra.

In België leeft de angst dat er met hun eventuele terugkomst nieuwe extremisten binnengehaald zouden worden die misschien aanslagen willen plegen. De IS-vrouwen worden gezien als een gevaar. Dat beseft Bouchra naar eigen zeggen ook. 

“Al toen we nog in Raqqa woonden, hebben we geprobeerd om te vluchten”, beweert ze. “Daar is België van op de hoogte. Kort nadat we aankwamen, beseften we waarin we beland waren.”

Nochtans zijn Bouchra en Tatiana tot twee keer toe naar IS-gebied afgereisd. Tussendoor zijn ze even teruggekeerd naar België. In 2014 waren ze teruggekeerd naar ons land om hier te bevallen. Een jaar later stonden ze alweer in Syrië. Op de sociale media deelde Bouchra achteraf een sneer uit naar het team van deradicaliseringsexperten dat hen na hun terugkomst had omringd, en bedreigde ze politieagenten.

“Ze proberen je terug te lokken”, zegt Bouchra over hun beslissing om tot twee keer toe af te reizen naar IS-gebied. “We hebben toegehapt op een zwak moment. Maar ik praat mijn fout niet goed. Ik ben zelf naar Raqqa gegaan, niemand heeft me daarheen gesleurd. We hebben spijt van onze fout en hopen dat we die kunnen rechtzetten.”

Morgen wordt in ons land bij verstek het vonnis uitgesproken in de rechtszaak tegen Bouchra en Tatiana, en de vrouw die hen geronseld zou hebben. 

Dat ze eenmaal in België wellicht gestraft zullen worden, schrikt hen niet af. “Zolang onze kinderen maar in veiligheid zijn en naar school kunnen gaan”, stelt Tatiana. “Al geven ze ons twintig jaar cel”, vult Bouchra aan.

Of ze überhaupt ooit in België hun straf zullen kunnen uitzitten, is onzeker. België onderhoudt geen diplomatieke contacten met de Koerden die het noorden van Syrië controleren. Daardoor hebben de Belgen in de Koerdische gevangeniskampen geen uitzicht op een mogelijke uitlevering. 

Dat stelt diezelfde Koerden voor een probleem. “Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen”, roept Abdel Karim Sarokahn op. In de Noord-Syrische provincie Jazeera is hij verantwoordelijk voor Buitenlandse Zaken. “Wij hebben IS verslagen, maar elk land moet zijn burgers in zijn eigen land berechten. Wij kunnen dat hier niet.”

Van België heeft Sarokahn alvast nog niet gehoord. “We hebben al een aantal vrouwen en kinderen uitgeleverd aan Rusland en Indonesië, en zijn ook in gesprek met Canada”, zegt hij. “We praten ook met Denemarken, maar van de andere Europese landen horen we niets. Ze laten die moeilijke taak aan ons over. ”